Οι προτάσεις της Πέμπτης

Όταν τα βιβλία ακούνε ότι οι  άνθρωποι θα διώξουν τη Βιβλιοθηκη τους και αυτά θα καταλήξουν στην ανακύκλωση ξεκινούν … πόλεμο. Έπρεπε να το περιμένουν, αφού οι άνθρωποι μικροί και μεγάλοι, ασχολούνται συνεχώς με τις οθόνες τους. Και τώρα; Οι πρώτες μάχες  χάνονται και τα βιβλία απογοητεύονται. Όμως ο Δον Κιχώτης, ναι σωστά διαβάσατε, τα πείθει να ακολουθήσουν τα όνειρά τους. Επιστρατεύονται όλοι οι ήρωες των βιβλίων. Από τα κλασικά παραμύθια, από την λογοτεχνία του 19ου και του 20ου αιώνα, από την Ελληνική Μυθολογία μέχρι τον Τριγωνοψαρούλη.  Άραγε θα τα καταφέρουν; Δεν θέλω να προδώσω το τέλος, αλλά η συγγραφέας αποφεύγει τον διδακτισμό και βρίσκει μια ικανοποιητική για όλους λύση. Την συνύπαρξη.  Αυτή η αληθινά παράξενη πολεμική ιστορία θα αρέσει πολύ στα παιδιά αφού θα τους θυμίσει πολύ οικείες καταστάσεις. Επίσης έμμεσα τους προτείνει βιβλία που δεν πρέπει να λείπουν από καμία Βιβλιοθηκη. Β. Ηλιόπουλος

Η Εύη Γεροκώστα είναι από τις πρώτες αφηγήτριες που αφηγήθηκαν έντεχνα νεοελληνικά παραμύθια και ιστορίες. Τώρα η Εύη γράφει τις δικές τις ιστορίες, που, όταν τις διαβάζεις, είναι σα να την ακούς να αφηγείται. Η λιτότητα και η αφαίρεση, η ποιητικότητα και η λυρικότητα θυμίζουν λαϊκό παραμύθι. Ένα πραγματικά υπέροχο βιβλίο που σίγουρα εννοεί πολύ περισσότερα απ´ όσα λέει. Ένα παιδί με στήριγμα τους γονείς αφήνεται στο ταξίδι στο όνειρο και στη φαντασία. Βάζει στόχο να φτάσει στο «ασημένιο καρπούζι» του ουρανού και τα καταφέρνει. Η Γεροκώστα στην πιο ώριμη στιγμή της καταθέτει όλη την άποψη της για τα παιδιά και το μέλλον που τους ανήκει. Εξαιρετικός ο Ανδρέας Κούρτης στην εικονογράφηση καταφέρνει και αποδίδει τους ονειρόκοσμους της Γεροκώστα. Το βιβλίο έρχεται να συμπληρώσει τη σειρά της Κόκκινης Κλωστής με παραμύθια και εικόνες που είναι έργα τέχνης και δεν απευθύνονται μόνο στο παιδί, αλλά σε οποίον αισθάνεται παιδί. Β. Ηλιόπουλος

Ένα βιβλίο σαν να κανείς βόλτα σε ένα πολύχρωμο κήπο γεμάτο ευωδιές και τραγούδια, που δεν είναι άλλος από τον κόσμο γύρω σου μέρος του οποίου είσαι και εσύ. Δεν είναι ένα βιβλίο για τη διαφορετικότητα, για να σεβαστούμε όσα μας χωρίζουν, είναι ένα βιβλίο για όσα μας ενώνουν. Σε στιχάκια με ομοιοκαταληξία φωτίζεται η σπουδαιότητα της ατομικότητας μέσα στη συλλογικότητα. Ο κόσμος έχει ανάγκη αυτό που έχεις γεννηθεί για να είσαι σαν ένα κομμάτι ενός παζλ. Άρα γιατί να μαλώνουμε; Όλοι όχι απλά χωράμε αλλά όλοι χρειαζόμαστε για να γίνει αυτός ο κόσμος γιορτή με συστατικό την αγάπη. Αρκεί να δείξει ο καθένας τον καλύτερο εαυτό του.

Β. Ηλιόπουλος

Ίσως να γνωρίζετε την ευαισθησία μου στα βιβλία για τον παππού και τη γιαγιά. Το θέμα είναι ανεξάντλητο και πράγματι οι τόσες διαφορετικές προσεγγίσεις έχουν μεγάλο ενδιαφέρον. Εδώ έχουμε ένα βιβλίο που τολμά να μιλήσει για τη μνήμη της γιαγιάς που εξασθενεί, την παραλληλίζει με τη μνήμη της ξεχασιάρας εγγονής που τόσο εύκολα διασπάται η προσοχή της και τελικά κι οι δυο βρίσκουν τις χαμένες αναμνήσεις τους στη χώρα που λέγεται Λησμονία (Forgottery στα αγγλικά στο πρωτότυπο). Μαζί περιπλανιούνταν στη χώρα αυτή, ανάμεσα στις ξεχασμένες αναμνήσεις τους και τελικά βρίσκουν και τον χάρτη για τον γυρισμό στο σπίτι. Όταν επιστρέφουν αποφασίζουν με φωτογραφίες να κρατούν τις κοινές αναμνήσεις τους αναλλοίωτες στον χρόνο. Επίσης, καταλαβαίνουν ότι αυτό που δεν πρόκειται να ξεχάσουν ποτέ είναι η αγάπη που τους ενώνει.

Να λοιπόν ένα βιβλίο που μιλά για ένα τόσο δύσκολο θέμα με έναν τόσο απλό και κατανοητό λόγο. Με χαρούμενα χρώματα και παιχνιδιάρικη διάθεση στην εικονογράφηση φωτίζει τη συναισθηματική πλευρά της σχέσης γιαγιάς εγγονής, αφού το συναίσθημα δε χρειάζεται το μυαλό για να υπάρχει. Αρκεί η καρδιά. Β. Ηλιόπουλος

Στη Σειρά «Τα παιδιά μπορούν» κυκλοφορεί αυτό το βιβλίο γνώσεων, το οποίο φωτίζει ολόπλευρα το «πείραγμα» που συχνά μπορεί να εξελιχθεί σε εκφοβισμό. Ξεκινά εξηγώντας τι είναι πείραγμα, πλάκα, αστείο, αναφέρει παραδείγματα με μερικές συγκεκριμένες περιπτώσεις, ξεκινώντας από το φιλικό πείραγμα και φτάνοντας στην λεκτική βία.

Το βιβλίο δίνει ευκαιρίες να ξεκινήσουμε συζήτηση με τα παιδιά, λύνοντας παράλληλα πολλές παρεξηγήσεις που εμποδίζουν συχνά την επίλυση του προβλήματος. Το σημαντικό είναι ότι προτείνει τρόπους αναγνώρισης και αντίδρασης στο φαινόμενο, ενώ περιέχει και ενημέρωση για τους γονείς. Απλό, κατανοητό, προσιτό στα παιδιά, επιστημονικά ορθό, είναι ένα βιβλίο - εργαλείο χρήσιμο σε κάθε γονιό και εκπαιδευτικό. Β. Ηλιόπουλος

Το πείραγμα δεν έχει πάντα πλάκα. Μπορεί να εκνευρίσει, να πληγώσει, να τρομάξει. Το βιβλίο αυτό σου δίνει συμβουλές για να μάθεις να αντιμετωπίζεις τα πειράγματα που μπορεί να δέχεσαι και ιδέες για το πώς να αντιδράσεις αν δεις να πειράζουν κάποιον άλλο ή πώς να καταλάβεις πότε πρέπει να σταματήσεις, αν είσαι εσύ αυτός που πειράζει. 

Ένα βιβλίο ύμνος στη σχέση ανθρώπου φύσης. Με λιτό και περιεκτικό κείμενο και εξαιρετική εικονογράφηση της Laura Carlin αγγίζει την ψυχή του μικρού αναγνώστη.

Μια μικρή κλέφτης προσπαθεί να αρπάξει την τσάντα μιας γιαγιάς σε μια πόλη άσχημη και μίζερη, όπου δεν φύτρωνε τίποτα. Η γιαγιά αντιστέκεται και τελικά αφήνει την τσάντα μόνο όταν η μικρή της δίνει μια υπόσχεση.

Τι υποσχέθηκε;

Ότι θα φυτέψει το περιεχόμενο της τσάντας. Γιατί η τσάντα περιείχε κάτι πολύτιμο, που δεν ήταν ούτε χρήματα ούτε χρυσάφι. Ήταν σπόροι. Όταν η μικρή τηρεί την υπόσχεσή της φυτεύοντας τα βελανίδια, η πόλη με τους κατοίκους της επαναπροσδιορίζει τη σχέση της με τη φύση, κι η ζωή όλων αλλάζει.

Το βιβλίο έχει ένα σαφές μήνυμα, συνδέοντας τη σχέση με τη φύση με την ποιότητα ζωής των ανθρώπων στις πόλεις και τελικά με την ίδια τους την ύπαρξη, ενώ είναι τόσο λογοτεχνικά όσο και εικαστικά άρτιο. Ποιος είπε ότι αυτά δεν μπορούν να συμβαδίσουν; Απολαυστική η μετάφραση της Μαρίας Παπαγιάννη συμβαδίζει απόλυτα με το πνεύμα της πρωτότυπης έκδοσης. Β. Ηλιόπουλος

Πρόκειται για ένα silent book, από αυτά που αρέσουν πολύ τα τελευταία χρόνια. Ξεκίνησαν να είναι δημοφιλή όταν στην Λαμπετούζα χρειάζονταν βιβλία για τους πρόσφυγες που έφταναν εκεί από τη Βόρειο Αφρική. Βιβλία στη γλώσσα των προσφύγων δεν υπήρχαν. Η εικόνα, που είναι η διεθνής γλώσσα ήταν η λύση. Κι έτσι τα silent books γνώρισαν μια άνθιση. Εδώ έχουμε ένα βιβλίο για το φθινόπωρο με ατέλειωτες ιστορίες κρυμμένες μες στις εικόνες, τις οποίες καλείται το παιδί  να ανακαλύψει. Βραβευμένη με ΙΒΒΥ's Andersen Award  η εικονογράφος εξερευνά έναν πολύ ιδιαίτερο κόσμο που σφίζει από ζωή. Στο οπισθόφυλλο συστήνονται οι πιο παράξενοι ήρωες, έτοιμοι να σας προσφέρουν λογοτεχνική απόλαυση. Β. Ηλιόπουλος

.

Μια χορταστική, πλούσια περιπέτεια με πειρατές, νεράιδες, μάγισσες. Χιούμορ, δράση, αλλά και τρυφερότητα και ευαισθησία. Ένας περατής που τον αλλάζει η αγάπη και έτσι λύνονται τα μάγια. Μια κλασική συνταγή δοσμένη με φρέσκια ματιά και σύγχρονο λόγο. Επίσης, πρόκειται για μια από τις καλύτερες δουλειές του εικονογράφου Βασίλη Γρίβα. Το βιβλίο όμως δεν προσφέρει μόνο αναγνωστική απόλαυση. Περιέχει 7 τραγούδια του Νικόλα Τσαφταρίδη που σίγουρα όλοι θα αγαπήσουν και παιχνίδια που μπορούν όλοι να παίξουν. Παράλληλα, γραμμένο διαλογικά για αφηγητή και πρόσωπα, το βιβλίο ενδείκνυται για δραματοποίηση, αυτοσχέδιες παραστάσεις, θεατρικό παιχνίδι. Τι λέτε; Πάμε να βρούμε τον θησαυρό; Β. Ηλιόπουλος

Υπάρχουν βιβλία που ενώ έχουν κυκλοφορήσει λίγες δεκαετίες πριν, έχουν καταφέρει να γίνουν ήδη κλασσικά. Μια τέτοια περίπτωση είναι το βιβλίο «Μανολίτο γυαλάκιας» που κυκλοφόρησε το 1994 και από τότε έχει κατακτήσει τις καρδιές όλων των παιδιών. Θα λέγαμε ότι είναι ο μικρός Νικόλας της Ισπανίας. Η συγγραφέας, γνωστή και από την δημοσιογραφική της δουλειά, καταφέρνει να χτίσει έναν νέο καθημερινό, με τον οποίον ταυτίζεται κάθε παιδί σε οποιαδήποτε χώρα κι αν μένει. Ο Μανολίτο μας κερδίζει με την αθωότητά, το χιούμορ, την τρυφερότητα, αλλά και την ιδιαίτερα κριτική ματιά του. Ο τρόπος που βλέπει την πραγματικότητα κάνει όλους εμάς τους μεγάλους να αναρωτηθούμε για τον κόσμο που παραδίδουμε στα παιδιά μας. Μας βάζει απέναντι ο Μανολίτο,  αλλά δε μας πυροβολεί, μας χαμογελάει. Ιδιαίτερα αγαπητός τα παιδιά, έγινε η κεντρική φιγούρα μιας σειράς βιβλίων, με πρώτο αυτό που παρουσιάζουμε. Θα αρέσει ιδιαίτερα σε τα παιδιά από εννέα χρονών και πάνω, τα οποία θα ανακαλύψουν τον εαυτό τους, την κοινωνία και τον τρόπο να την αντέξουν αλλά και τα εργαλεία να την αλλάξουν.  Β. Ηλιόπουλος

Ο Σωκράτης είναι ένας μοναχικός ενήλικας, ο οποίος μάλιστα ως παιδί δεν είχε καλή σχέση με τα ζώα, αφού όταν ήταν μικρός του είχε επιτεθεί μια γάτα. Απρόσμενα όμως στη ζωή του μπαίνει ένας σκύλος, ο οποίος αποφασίζει να γίνει ο σκύλος του και με την επιμονή του το καταφέρνει. Η ζωή του Σωκράτη αλλάζει εντελώς αφού πια την μοιράζεται με το Μίλτο, τον σκύλο του. 

Το βιβλίο αναφέρεται στις συναισθηματικές και κοινωνικές δεξιότητες που αποκτά ένας ιδιοκτήτης κατοικίδιου ζώου από την επαφή μαζί του. Πράγματι δεν είναι υπερβολή της συγγραφέα ότι ζωή σου αλλάζει αν υιοθετήσεις ένα σκύλο ή μια γάτα και εμπλακείς συναισθηματικά μαζί του.

Η συγγραφέας, μεγάλη κυρία του θεάτρου, με τεράστια προσφορά στο παιδικό θέατρο, δεν θα μπορούσε να μην στήσει έτσι την πλοκή ώστε ο καθένας να δώσει στην ιστορία του Μίλτου την εξέλιξη που θέλει. Να ξαναβρήκε άραγε το παλιό αφεντικό του από την Αγγλία; Να ξαναγύρισε στο Σωκράτη; Να δημιούργησε μια νέα σχέση με τον Αρίστο, τον καινούργιο σκύλο του Σωκράτη, ή να θύμωσε που ο Σωκράτης έβαλε κάποιον άλλον στη θέση του; Όλα αυτά παραμένουν αναπάντητα και αναζητούν αναγνώστη να δώσει απαντήσεις. Το βιβλίο θα αγαπήσουν σίγουρα οι ζωόφιλοι αλλά δεν απευθύνεται μόνο σε αυτούς. Απευθύνεται κυρίως σε όσους δεν έχουν ανακαλύψει ακόμα πόσο σημαντικό είναι να έχεις υιοθετήσει και να σ’ έχει υιοθετήσει ένα ζωάκι, όπως ο Μίλτος. Β. Ηλιόπουλος

Οι γονείς φεύγουν για μια νυχτερινή έξοδο. Τι πιο φυσιολογικό; Τα παιδιά θα μείνουν με κάποιον που θα τα προσέχει. Τι πιο φυσιολογικό; Μα όταν αυτός, ο μπέιμπι σίτερ, είναι ένας μάγειρας πειρατικού πλοίου, αρχίζει μια περιπέτεια, στην οποία τίποτα δεν είναι φυσιολογικό.  

Βιβλίο γεμάτο φαντασία, ανατροπές, άφθονο χιούμορ και πειρατές. Γραμμένο σε ομοιοκαταληξία, βοηθά να θυμάσαι εσύ ο αναγνώστης, τα στιχάκια του και να τα λες ξανά και ξανά. Βιβλίο με στοιχεία διάδρασης αφού πρέπει κι εσύ ο αναγνώστης να βοηθήσεις να φτιαχτεί η σούπα που αν δοκιμάσεις γίνεσαι πειρατής. Αυτό θα πάθουν κι η μαμά με τον μπαμπά όταν γυρίσουν το βράδυ πεινασμένοι. Θα δοκιμάσουν και μια νέα ιστορία θα ξεκινήσει με αυτούς πειρατές. 

Προφανώς ένα βιβλίο που θα αρέσει σε όσους αρέσουν οι πειρατικές περιπέτειες. Αλλά όχι μόνο σ’ αυτούς.Και σε αυτούς που αρέσουν οι οικογενειακές περιπέτειες. Αλλά όχι μόνο σ’ αυτούς. Και σε αυτούς που αρέσουν τα βιβλία μαγειρικής. Τελικά όλοι έχουν όρεξη για πειρατόσουπα. Καλή όρεξη για διάβασμα. Β. Ηλιόπουλος

Τον Πίτερ Ρέινολντς τον εκτιμώ πολύ από το βιβλίο του «Η Τελεία». Είναι γνωστός σε όλο τον κόσμο, αν και πιο συχνά βρίσκεται στον δικό του χώρο στη Βοστώνη. Μέσα από τα βιβλία του θίγει φιλοσοφικά ζητήματα και αγγίζει ευαίσθητες κοινωνικές χορδές. Αυτό το βιβλίο δεν περιέχει μια ιστορία. Μπορεί όμως να γίνει η αφορμή για να φτιαχτούν πολλές. Πρόκειται για ένα φιλοσοφικό βιβλίο για παιδιά, γραμμένο στην υποτακτική, γεμάτο νουθεσίες που κουβαλούν όλη την σοφία του κόσμου. Γιατί πράγματι αξίζει να εξηγήσεις σε ένα παιδί πόσο σημαντικό είναι να αποδεχτεί τον εαυτό του. Η ατομική αναζήτηση και η αυτοεκτίμηση θα είναι παντοτινά του εφόδια. Με αφετηρία το βιβλίο μπορούν να γίνουν εξαιρετικές δράσεις, παιχνίδια, ακόμη και Δημιουργικη Γραφη για τα μεγαλύτερα παιδιά, στα οποία θα ζητηθεί να γράψουν ιστορίες από τις οποίες να προκύψουν οι συμβουλές κάθε σαλονιού. Τα πιο μικρά παιδιά, από 4 ετών, μπορούν να λένε τέτοιες ιστορίες για κάθε Να...  είσαι ο εαυτός σου. Σημειώστε ότι ο συγγραφέας είναι και εικονογράφος του βιβλίου και έτσι όσα δε λέει το κείμενο τα λέει με τις εικόνες του. Β. Ηλιόπουλος

Η Σοφία Μαντούβαλου είναι γνωστή για το ανατρεπτικό της χιούμορ, την αστείρευτη φαντασία και την απροσδόκητη πλοκή στα έργα της. Μας χαρίζει ένα καινούργιο ήρωα, έναν ήρωα που σίγουρα θα αγαπηθεί από τα παιδιά, το Σοφούλι, ένα πρόβατο με  φαντασία. 

Στις δύο πρώτες περιπέτειες που κρατάμε στα χέρια μας το Σοφούλι αποδεικνύεται ότι ήρθε για να βοηθήσει τα παιδιά στην συναισθηματική και κοινωνική τους ανάπτυξη. Θα τα βοηθήσει να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους και να κατανοήσουν τον κόσμο μέσα τους αλλά γύρω τους. 

Στην πρώτη περιπέτεια το Σοφούλι δίνει στους άλλους τα πουλόβερ που πλέκει με τα χρωματιστά μαλλιά του. Δίνει ... δίνει ... στους άλλους και τελικά δεν έχει τίποτα για τον εαυτό του; Και όμως δεν είναι έτσι, ακόμα κι αν κάποιες φορές η προσφορά συναισθηματικής ή και υλικής υποστήριξης στους άλλους μας κάνει να νιώθουμε ματαιωμένοι όταν δεν έχει άμεση ανατροφοδότηση, έρχεται η στιγμή που ότι δίνεις το παίρνεις πίσω πολλαπλά. Και στο Σοφούλι συμβαίνει αυτό και έτσι τα παιδιά μαθαίνουν για την προσφορά υλική ´η άυλη και την σπουδαιότητα της για το άτομο αλλά και για την κοινωνία. Ένα βιβλίο που μπορεί να γίνει αφορμή για ατέλειωτες συζητήσεις για επίλυση προβλημάτων που δημιουργούνται στην κοινωνία των παιδιών στην τάξη και  στο παιχνίδι.

Β. Ηλιόπουλος

Πόσες φορές, όσοι έχουμε δουλέψει με παιδιά, δεν βλέπουμε να κάνουν πράξεις που για μας είναι ηθικά ανεπίτρεπτες αλλά για τα παιδιά η έννοια της ντροπής και της ηθικής, η έννοια του καλού και του κακού, η έννοια του επιτρεπτού και του παράνομου είναι εντελώς διαφορετική. Πολλοί γονείς απογοητευμένοι από την παραβατικότητα του παιδιού τους αναζητούν τι έκαναν λάθος, αλλά το λάθος το έχουν οι ίδιοι οι οποίοι κρίνουν την πράξη του με δεδομένα της κοινωνίας των ενηλίκων. Το Σοφούλι εδώ ζηλεύει ένα πολύχρωμο μπαλάκι που δεν είναι δικό του και το παίρνει. Το κλέβει δηλαδή, αλλά κλέφτης δεν είναι. Μέσα του αρχίζει μια πάλη η οποία κάνει τα αυτιά του να κοκκινίζουν. Καταλαβαίνει το λάθος του και αποφασίζει να δώσει πίσω στον φίλο του το μπαλάκι του. Μια πράξη που δείχνει οτι όταν κάνεις το σωστό νιώθεις πολύ καλύτερα από όταν έχεις τύψεις και αμφιβολίες γι’ αυτό που έκανες. Βιβλίο χρήσιμο για μικρούς και μεγάλους που αδυνατούν να χειριστούν τέτοια περιστατικά και καμιά φορά πληγώνουν και πληγώνονται. 

Β. Ηλιόπουλος

Ένας ενήλικας μας αφηγείται πώς όταν ήταν μικρός γνώρισε τον κατασκευαστή των ονείρων ο οποίος του έδωσε απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που είχε για τα όνειρα που βλέπουμε στον ύπνο μας το βράδυ. Ακόμη και για τους εφιάλτες του εξήγησε. Κι έτσι κι εκείνος μεγάλωσε γνωρίζοντας ότι κάθε βράδυ είναι κοντά του να τον βοηθήσει να δει τα πιο απίθανα όνειρα και ξεχάσει τα άσκημα. Κι ας τον συνάντησε μόνο μια φορά. Ουσιαστικά ήταν και είναι δίπλα του κάθε βράδυ που κοιμάται.  Ένα βιβλίο αληθινά ονειρικό, με μια ατμοσφαιρική μετάφραση της Εύης Γεροκώστα, βοηθά τα παιδιά να μην φοβούνται τον ύπνο και να απολαμβάνουν τον κόσμο των ονείρων τους. Τα όνειρα είναι όνειρα και δεν πρέπει να τα φοβόμαστε, λέει ο Έρικ κι αφού είναι η δουλειά του κάτι θα ξέρει. 

Σίγουρα αυτό το βιβλίο είναι ότι πρέπει για bed time story, αλλά όχι μόνο. Μπορεί να ταξιδέψει όλες τις ώρες στον κόσμο των ονείρων απογειώνοντας την φαντασία που τόσο έχουν ανάγκη να αναπτύξουν τα παιδιά. Β. Ηλιόπουλος

Η ανθρωπότητα ονειρευόταν πάντα να ανακαλύψει τα μυστικά της Σελήνης ταξιδεύοντας σε αυτή. Ο πρώτος άνθρωπος που το 1969 πάτησε το πόδι του στη Σελήνη ήταν ο Αρμστρονγκ, ο συγγραφέας αυτού του καταπληκτικού βιβλίου. Στο βιβλίο μιλάει για την ιστορία της δημιουργίας της Γης και στης Σελήνης μέσα από την ιστορία του Μποκ. Ο Μποκ πέτρωμα που εκτοξεύτηκε από τη Γη, παρακολούθησε την ιστορία της Γης για τριάμισι δισεκατομμύρια χρόνια απολ τη Σελήνη. Μετά, κι ενώ είχαν εξαφανιστεί οι δεινόσαυροι και ο άνθρωπος έκανε την πρώτη εμφάνιση του, νύσταξε κι αποκοιμήθηκε εκεί. Μέχρι που ο Αρμστρονγκ τον σήκωσε με μια μεταλλική λαβίδα και τον έφερε πίσω στη Γη. Μέρος του γερό-Μποκ μπορούμε να δούμε σε μουσείο. 

Εξαιρετική η εικονογράφηση του εικονογράφου του βραβευμένου βιβλίου «

FArTHER”, Γκράχαμ Μπέικερ Σμιθ μας μεταφέρει από το παιδικό δωμάτιο του Νιλ, στην ιστορία του Μποκ και άρα της Γης και της Σελήνης, και πάλι πίσω στην πρώτη φορά που πάτησε ο άνθρωπος στη Σελήνη, δημιουργώντας μια παραμυθένια ενότητα που εξηγεί ιστορία δισεκατομμυρίων χρόνων σε λίγες σελίδες. Υπέροχο βιβλίο να ανοίξετε συζήτηση με το παιδί σας για την ιστορία της Γης αλλά και για το τι μπορεί να καταφέρει στο μέλλον η ανθρωπότητα αρκεί να το ονειρευτεί και να προσπαθήσει. Κι έτσι θα ταξιδέψουμε και σε άλλους πλανήτες, όπως ο Αρμστρονγκ στη Σελήνη. Β. Ηλιόπουλος

Φ όπως φόβος. Πολλά παιδιά αντιμετωπίζουν φόβους, άγχος, κρίσεις πανικού. Έτσι κι ο Φοίβος. Ο φόβος τον έχει νικήσει και δεν τον αφήνει να χαρεί τίποτα στη ζωή του. Μέχρι που είχε γίνει τόσο μεγάλος που δε χωράει πια μέσα του. Τότε συνειδητοποιεί ότι δεν πάει άλλο. Η καρδιά του είχε γεμίσει από φόβο. Κι αποφασίζει να ζωγραφίσει τους φόβους του, ως μια τεράστια φάλαινα και να τους διώξει μακριά. 

Η συγγραφέας Άννα Κουππάνου, με μαεστρία, κάτω από την ιστορία, περνά όλες τις φάσεις αντιμετώπισης φόβων, εννοώντας περισσότερα από όσα λένε οι λέξεις. Εξαιρετικό κείμενο για να γίνει αφορμή συζήτησης με τα παιδιά, που όχι μόνο δεν έχουν αντιμετωπίσει τους φόβους, αλλά δεν τους έχουν ονομάσει καν. 

Ο Φοίβος σε αυτό το δύσκολο έργο έχει στήριξη από τη Ρόζη, για την οποία θέλησε και να κάνει χώρο στην καρδιά, διώχνοντας τον φόβο. Έτσι είναι. Θες στηρίγματα για να τα καταφέρεις. 

Ένα εσωτερικό βιβλίο που θα μιλήσει ξεχωριστά σε κάθε παιδί. Εξαιρετική και η εικονογράφηση, βρίσκει την Κέλλυ Κόβο στην καλύτερή της στιγμή. Από την εικονογράφηση φωτίζονται πολλές πτυχές της ιστορίας και βέβαια το τέλος όπου η φάλαινα φόβος έφυγε μακριά, αλλά στα βαθιά μια φάλαινα καιροφυλακτεί κι αν δοθεί αφορμή θα εμφανιστεί. Ίσως γιατί τους φόβους δεν τους εξαφανίζουμε ποτέ. Τους μικραίνουμε και μαθαίνουμε να ζούμε με αυτούς. Β. Ηλιόπουλος

Τ όπως Τρόμος. Ένα τεράστιο τέρας ζει με τον ήρωα του βιβλίου και τον τρομάζει σε κάθε στιγμή. Σαν να είναι από «πάντα» μαζί του, ακόμη και το βράδυ. Στους άλλους κρύβεται κι έτσι κανείς δεν μπορεί να το διώξει. Ούτε ο μπαμπάς, ούτε ο μεγάλος αδελφός. Το παίζει αφεντικό και κάνει κουμάντο στη ζωή του. Κι όλο γίνεται και πιο μεγάλο. Ο ήρωας του βιβλίου ούτε να του κρυφτεί μπορεί, ούτε καν να πάει να παίξει με τους φίλους του, αφού το τέρας δεν τον αφήνει. Είναι πάντα εκεί, ένα τεράστιο εμπόδιο γεμάτο φόβο, πανικό, αμφιβολίες κι αναστολές. 

Και τι παράξενο. Όταν μίλησε για πρώτη φορά για αυτό, στη γιαγιά, αυτό άρχισε να μικραίνει. Ναι, μπορούσε να το νικήσει. Και να το διώξει; Είπαμε οι φόβοι μας είναι πάντα μαζί μας, έστω και μικροί. Γιατί είναι δικοί μας. Κομμάτι μας. Έγινε λοιπόν μικρό τερατάκι χαριτωμένο, που είναι πάντα στην τσέπη του. Κι αν πάει να βγει του λέει να κάτσει φρόνιμα. 

Τελικά, μπορούμε να μιλήσουμε στα μικρά παιδιά για θέματα ψυχικής υγείας κι αυτό το βιβλίο μας δείχνει τον τρόπο. Απλά και λιτά, όπως το παραμύθι. Με βάθος και πολλαπλά επίπεδα κατανόησης. Με αφορμές για να βρει το θάρρος κάθε παιδί να μιλήσει για τα δικά του τέρατα και να τα μικρύνει. Β. Ηλιόπουλος

Μια πάπια που δεν της αρέσει καθόλου το νερό, όταν η στέγη της στάζει, κάνει τα πάντα για να μην πλημμυρίσει. Τότε ένας απρόσκλητος επισκέπτης, στον οποίον αρέσει πολύ το νερό, ένας βάτραχος, θα την κάνει να το συνηθίσει. 

Ξεκινούν μαζί ένα ταξίδι για να βρουν το σπίτι του. Όταν το βρίσκουν κι η πάπια γυρίσει στο δικό της νιώθει ατελείωτη μοναξιά. Ξεπερνάει όλους τους φόβους της και διασχίζοντας το νερό βρίσκει τον φίλο της. Πολυεπίπεδο βιβλίο, ενώ μοιάζει με μια απλή ιστορία, ουσιαστικά μιλάει για το πώς μια αληθινή φιλία μπορεί να σε κάνει καλύτερο, μπορεί να σε κάνει να ξεπεράσεις τους φόβους σου, μπορεί να σε κάνει να βγεις από το εγώ και να αγαπήσεις τον άλλον. 

Η πάπια και ο βάτραχος δύο πλάσματα τόσο διαφορετικά, με διαφορετικές προτιμήσεις, απολαμβάνουν τη φιλία τους, ενώ παράλληλα αποδέχονται τις διαφορές τους. Γιατί τι άλλο είναι φιλία, αν δεν είναι να αγαπάς τον φίλο σου όπως είναι; Η πάπια με τον βάτραχο το ξέρουν καλά. Ας το μάθουν και τα παιδιά! Β. Ηλιόπουλος

Η ζωή είναι στιγμές, και όταν το καταλάβουμε αυτό, αρχίζουμε αυτές τις πολύτιμες στιγμές να τις συλλέγουμε ως αναμνήσεις. 

Είναι τυχεροί όσοι το έχουν καταλάβει από την παιδική τους ηλικία αυτό, κι αρχίζουν τη συλλογή νωρίς. Αυτό κάνουν και οι δύο ήρωες του βιβλίου, μαζεύουν σε βαζάκια αναμνήσεις από τα πιο παράξενα πράγματα που ζουν μαζί. Τη φρεσκάδα της άνοιξης, τη σκιά του φθινοπώρου και τόσα άλλα. Όταν έρχεται η ώρα ο Λουελίν και η Έβελιν να χωριστούν, η καρδιά τους έμοιαζε με άδειο βάζο. Και τότε ο Λουελίν βρίσκει τρόπο να επικοινωνεί εξ αποστάσεως με τη φίλη του. Της στέλνει βάζα γεμάτα από τις δικές του αναμνήσεις. Έτσι η σχέση τους συνεχίζεται κι η απόσταση δεν είναι εμπόδιο. Στο δάσος μια μέρα ψάχνοντας να γεμίσει το βάζο του συναντά και έναν καινούργιο φίλο. 

Το πιο τρυφερό βιβλίο που έχω διαβάσει για την φιλία και τη σχέση που παραμένει δυνατή ακόμα κι αν δοκιμάζεται από τη μεγάλη απόσταση. Αξίζει να το διαβάςουμε στα παιδιά τώρα που δοκιμάζουν να κάνουν φίλους, οι οποίοι, χωρίς να το ξέρουν ακόμα, μπορεί να είναι φίλοι μιας ζωής. Β. Ηλιόπουλος

Η Γιάννα Σέργη είναι γνωστή από τη δράση της για τη διάσωση των παραδοσιακών παραμυθιών, ιδιαίτερα στις Κυκλάδες όπου και δραστηριοποιείται. Με το βιβλίο αυτό μας παραδίδει γραπτά παραμύθια που μας άρεσε να ακούμε από λαϊκούς και έντεχνους αφηγητές, αλλά δε βρίσκαμε σε βιβλία. Παραμύθια με επαναλήψεις πανομοιότυπων επεισοδίων, ρυθμό, προβλέψιμη αφηγηματική δομή, γραμμική εξέλιξη στην οποία σε κάθε επεισόδιο προστίθεται και κάτι νέο. Τα παραμύθια αυτά λέγονται «κλιμακωτά» και πράγματι ενθουσιάζουν τα παιδιά που αγαπούν τις επαναλήψεις, τη ρίμα, τη λιτότητα της υπόθεσης. Όποτε έχω παρακολουθήσει αφηγήσεις κλιμακωτών παραμυθιών με εντυπωσιάζει πως τα μικρά θυμούνται και επαναλαμβάνουν τη δομή και πως συμμετέχουν με χαρά και το απολαμβάνουν και τα μεγαλύτερα.

Είναι γνωστό ότι τα λαϊκά παραμύθια περιέχουν όλη τη σοφία του ανθρώπου σε σχέση με τη φύση και όλα τα πλάσματά της, που ζουν ισότιμα μαζί του και αποτελούν τον κόσμο, σχέση που σήμερα τα παιδιά την έχουν τόση ανάγκη κλεισμένα στα σπίτια, μπροστά στις οθόνες τους.

Σπουδαίο το έργο της Σέργη, μας χαρίζει το πρώτα βιβλίο με αποκλειστικά κλιμακωτά παραμύθια. Έτσι και τα διασώζει και μας δίνει την ευκαιρία να τα διαβάσουμε με δεκάδες διαφορετικούς τρόπους και να παίξουμε με τα παιδιά σε μια υπέροχη μύηση με τη λαϊκή σοφία. Β. Ηλιόπουλος

«Η κακία δε δίνει στα προβλήματά μας λύση.»  λέει η βασίλισσα στον βασιλιά, ο οποίος αφού δεν έχει αποκτήσει παιδί αποφασίζει να κλέψει τις φωνές όλων των παιδιών. Μόλις γεννιόταν ένα παιδί έστελνε τρία κοράκια να σκορπίσουν το ξόρκι της σιωπής. Κι όμως ο πιστός του Υπασπιστής είναι αυτός που απελευθέρωσε τις φωνές όλων των παιδιών. Κι ο βασιλιάς ενώ ετοιμαζόταν να τον τιμωρήσει με τον χειρότερο τρόπο, μόλις άκουσε τις χαρούμενες φωνές των παιδιών άλλαξε άποψη.

Ένα παραμύθι για το πώς η εξουσία είναι πολλές φορές παράλογη; Ένα παραμύθι για το πώς η ανυπακοή δικαιολογείται μπροστά στο δίκαιο; Ένα παραμύθι για το πώς κανείς μπορεί να συμμετέχει στη χαρά της παιδικής ηλικίας ακόμη κι όταν δεν έχει δικά του παιδιά; Ή μήπως ένα παραμύθι γεμάτο ευαισθησία για καληνύχτα;

Μα όλα αυτά μαζί. Η συγγραφέας αποδεικνύει πώς ένα παραμύθι γραμμένο με τον τρόπο του κλασικού μπορεί μέσα στη λιτότητά του να κρύβει πολλαπλά επίπεδα κατανόησης. Γιατί τι είναι τελικά το σιωπηλό βασίλειο, αν δεν είναι ο βαρετός κόσμος των μεγάλων; Β. Ηλιόπουλος

Τον  τελευταίο χρόνο έχει μπει στη ζωή μου το περπάτημα στο βουνό. Μπορώ, λοιπόν, να καταλάβω τους ορειβάτες, ειδικά αυτούς που βάζουν στοχό μια κορυφή και προπονούνται μέχρι να την κατακτήσουν. Είναι μια άσκηση ζωής. Ο στόχος είναι ουσιαστικά να ξεπεράσουν τα δικά τους όρια. 

Λογικό είναι το βιβλίο αυτό να μου αρέσει τόσο πολύ, όχι γιατί μιλάει για ορειβασία, αλλά γιατί μιλάει για την αποδοχή, το θάρρος, τη φροντίδα, την ελπίδα, το να είμαστε ομάδα, μαζί, για την υπομονή, για πράγματα που χρειάζονται και στη ζωή και στην ορειβασία. Δείχνει στα παιδιά πώς να θέτουν στόχους και να αγωνίζονται για να τους φτάσουν. Οι εφτά κορυφές, μία σε κάθε ήπειρο, είναι πράγματι ένα μεγάλο κατόρθωμα για έναν ορειβάτη, όπως οι στόχοι στη ζωή είναι το σπουδαιότερο κατόρθωμα για κάθε άνθρωπο. 

Η Μαρία Ρουσάκη, με τη συγγραφική της εμπειρία, και η Χριστίνα Φλαμπούρη, με τις εμπειρίες της ως ορειβάτης, (η πρώτη ελληνίδα που ανέβηκε στο Έβερεστ) μας χαρίζουν ένα βιβλίο που αφορά όχι μόνο εμάς που αγαπάμε το βουνό, αλλά και κάθε έναν που αγαπάει τη ζωή και στοχεύει να αγωνιστεί για να κατακτήσει τις δικές του κορυφές. Β. Ηλιόπουλος

Ο Τρούφης, ένα κουνέλι θαυματουργό ζούσε με τη μαμά του που ήταν πιλότος και τον μπαμπά του που ήταν κηπουρός. Στον κήπο του φυτρώνουν γράμματα, αριθμοί, χρώματα. Ο ήρωας του βιβλίου μας, έχει τη μαγική ιδιότητα όταν λέει σκαλ σκαλ, τα αυτιά του να γίνονται σκάλα. Έτσι βοηθάει πολλούς φίλους που στην πραγματικότητα είναι διάσημοι καλλιτέχνες, φιλόσοφοι και επιστήμονες, οι οποίοι έχουν αφήσει ανεξίτηλο το χνάρι τους πάνω στη γη και την παρουσία τους στην ανθρώπινη ιστορία. Όταν ο Τρούφης θα χρειαστεί βοήθεια, για να φυτρώσουν στον κήπο του και νότες, θα έρθουν πολλοί φίλοι του. Αυτοί θα τον βοηθήσουν και όταν δεν μπορεί να κάνει τα αυτιά του Σκαλα, να ανεβεί για να ξεκολλήσει το αεροπλάνο της μαμάς από ένα σύννεφο. 

Ένα βιβλίο για τη φιλία, την προσφορά, την καλλιτεχνική και επιστημονική αξία. Παράλληλα μέσα στο βιβλίο, οργανικά ενταγμένους στο κείμενο, ο αναγνώστης συναντά προσωπικότητες σπουδαίες που ουσιαστικά γνωρίζει για πρώτη φορά. Η συγγραφέας κατορθώνει να φτιάξει μια ιστορία που δείχνει απλή αλλά είναι πολύ βαθιά, που είναι κατανοητή αλλά μιλάει για τα ακατανόητα. Μπορεί να διαβαστεί ακόμα και σε πολύ μικρά παιδιά. Β. Ηλιόπουλος

Ο Τσίτας στο απλό, καθημερινό, συνηθισμένο ρίχνει φως και αποκαλύπτει πλευρές του που είναι ανατρεπτικές, υπερρεαλιστικές, μαγικές. Ακριβώς όπως ο τρόπος που σκέφτεται ένα παιδί.  Τι πιο φυσιολογικό, λοιπόν, από το να έχει ένα παιδί ένα ζωάκι συντροφιάς. Ναι, αλλά όταν αυτό είναι καμηλοπάρδαλη; Για τον Αλέξανδρο είναι απλό, για τους γείτονες και τους γονείς όχι. Κι έτσι, όταν του προτείνουν να τη δώσει σε τσίρκο, αποφασίζει να τη γυρίσει στο σπίτι της, στους δικούς της, … στην Αφρική! Μα όταν γυρνά θέλει ένα ζωάκι για συντροφιά. Τι ζωάκι; Έκπληξη!

Ιστορία γεμάτη φαντασία και χιούμορ, με τα οποία ο Τσίτας περιγράφει μια αληθινή και ουσιαστική σχέση του Αλέξανδρου και της καμηλοπάρδαλής του, με σεβασμό και κατανόηση στις δικές της ανάγκες, ακριβώς όπως πρέπει να είναι η σχέση με κάθε ζώο που υιοθετούμε και ζει στο σπίτι μας.

Ο λόγος λιτός και περιεκτικός απογειώνεται από μια εξαιρετικά ευφάνταστη εικονογράφηση της Σάντρας Ελευθερίου. Ένα βιβλίο που αξίζει να το διαβάσετε με μικρά, αλλά και πολύ μικρά παιδιά, και να μείνετε πολλή ώρα στις εικόνες συζητώντας όσα μας δείχνουν. Την αγάπησα την Χαραλαμπία πολύ. Ελπίζω κι εσείς.

Β. Ηλιόπουλος

Ποιος να το φανταστεί από τον τίτλο ότι η κρυψώνα του χιμπαντζή του γιγάντιου είναι μια σχολική τάξη! Ακριβώς. Αλλά αυτή η τάξη είναι πίστα για χορευτές σπαθιών, είναι και λίμνη για κίτρινους κροκόδειλους, και χώρος για αστροναύτες, και βυθός για παράξενα πλάσματα και ..και ..και ..και τόσα άλλα! Οι γονείς αναστατώνονται! Τηλεφωνούν έξαλλοι στη δασκάλα! Μα η κυρία Ειρήνη τους καθησυχάζει. Τίποτα από αυτά δεν έγινε, κανένας δεν ήρθε στην τάξη παρά μόνο μια …συγγραφέας. Ναι, μια συνάντηση με τη συγγραφέα και τα βιβλία της απογειώνει τη φαντασία και ταξιδεύει όλα τα παιδιά της τάξης εκεί που το καθένα θέλει.

Η αρετή του κειμένου είναι ότι υπαινίσσεται πιο πολλά από όσα λέει κι αφήνει τον αναγνώστη να φανταστεί ακόμη περισσότερα. Το ίδιο και η εικονογράφηση της Μυρτώς Δεληβοριά που μας δείχνει τις αφηγήσεις των παιδιών ως εκρήξεις φαντασίας, ενώ τελικά η συγγραφέας είναι μια μικροκαμωμένη, ευγενική κυρία με μαζεμένα μαλλιά, γυαλιά και μακριά φούστα. Στερεοτυπικό; Όχι, αντίθετα. Δείχνει ότι δεν χρειάζεται ο συγγραφέας να είναι εμψυχωτής, κλόουν, διασκεδαστής, όταν τα καταφέρνει τόσο καλά το κείμενό του.  

Πίσω από το κείμενο και τις εικόνες υπάρχουν όλες οι θεωρίες ανάγνωσης, αλλά και οι προτάσεις για το πώς πρέπει να καλλιεργείται η φιλαναγνωσία στα σχολεία. Είναι φανερό ότι ένα εικονοβιβλίο όπως αυτό, με λίγο λόγο, χρειάζεται πολλή δουλειά στο παρασκήνιο, μελέτη, έρευνα, στόχευση. Κι ο Χατζηπλής με τη Δεληβοριά έχουν προσεγγίσει εξαιρετικά το θέμα. Διαβάστε το με παιδιά που πηγαίνουν παιδικό σταθμό ή νηπιαγωγείο ή στις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Παίξετε ατελείωτα με τις αφορμές που δίνει το βιβλίο, ώστε έτσι να ανακαλύψουν τα παιδιά την απόλαυση της ανάγνωσης. Γιατί, ναι, ο γιγάντιος χιμπαντζής φέρνει μαζί του και όλο τον μαγικό κόσμο των βιβλίων. Β. Ηλιόπουλος

Η Παπαγιάννη μας χαρίζει ένα απολαυστικό μυθιστόρημα με την περιπέτεια δυο κοριτσιών όταν πηγαίνουν να μείνουν ένα καλοκαίρι με τον παππού τους. Έτσι ξεκινά μια αλυσίδα αποκαλύψεων και ανακαλύψεων που βοηθούν τα κορίτσια να γνωρίσουν την οικογενειακή τους ιστορία αλλά και τον ίδιο τους τον εαυτό.

Παράλληλα τους φανερώνεται και ο τόπος τους με τις φωτεινές αλλά και τις αθέατες πλευρές του, με τις ομορφιές του και τα σκοτάδια του, με τους μύθους και τις αλήθειες του. Ένας τόπος που φυσικά και μεταφυσικά παίζει βασικό ρόλο στις ζωές τους.  Ένας τόπος μέσα στον οποίο κινούνται πρόσωπα που ένα ένα τα γνωρίζουν, και συνειδητοποιούν ότι καθένα του κρατά κι ένα κομμάτι του παζλ  της αλήθειας που προσπαθούν να συνθέσουν.

Η Παπαγιάννη στήνει εξαιρετικά την πλοκή του μυθιστορήματος με ολοκληρωμένους χαρακτήρες σε πορεία προς τη ζωή, η οποία είναι συνυφασμένη με τον έρωτα και τον  θάνατο. Επίσης πρέπει να σημειώσουμε κάτι που από το «Δέντρο το μονάχο» ήταν φανερό. Εννοώ την φυσική άνεση με την οποία κινείται η συγγραφέας στο μεταφυσικό, το οποίο δεν το αντιμετωπίζει ως έναν «άλλο» κόσμο, αλλά ως ένα μέσο για να κατανοήσουμε αυτό τον κόσμο. Το μαγικό στοιχείο για την Παπαγιάννη δεν είναι κάτι που έρχεται από έξω, αλλά  είναι αυτό το εσωτερικό κομμάτι της Φύσης και της σχέσης του ανθρώπου μαζί της,  που ακόμη δεν έχουμε κατανοήσει. Δεν το παρουσιάζει λοιπόν ως μαγικό αλλά ως μυστικό. Γι’ αυτό και οδηγεί τις ηρωίδες της σε μια τελετουργική μύηση με αυτό το μυστικό κομμάτι της Φύσης, στην αγκαλιά της οποίας θα βρουν τις απαντήσεις που θα χρειαστούν στην πορεία προς την ζωή.

Με αφηγηματική δεινότητα η συγγραφέας παρασύρει τον αναγνώστη σε αυτή την πλεύση προς το φως της ζωής, με κουπιά τα κλαδιά που αυτό το φως τα κάνει χρυσά, και θάλασσα την ίδια τη Φύση με όλους τους ανθρώπους, που "ζουν" σε αυτή ακόμη και νεκροί αν είναι. Β. Ηλιόπουλος

Ο Κοντολέων είναι αδιαμφισβήτητα ο σημαντικότερος πεζογράφος της γενιάς του στο εφηβικό μυθιστόρημα. Προσωπικά θεωρώ κορυφαίο το έργο του «Μάσκα στο φεγγάρι», αλλά αν ήμουν παραγωγός θα διασκεύαζα σε σενάριο για κινηματογραφική ταινία το «Ροκ Ρεφρέν». Μέχρι που διάβασα το «Η μάσκα του Καπιτάνο». Ο Κοντολέων γράφει ίσως το πιο «διεθνές» κείμενό του, το οποίο αν έγραφε στα αγγλικά, θα ήταν παγκόσμια επιτυχία και θα είχε κλείσει ήδη συμβόλαιο για ταινία. Προσεγγίζει θέματα πανανθρώπινα όπως η ενηλικίωση, ο σχολικός εκφοβισμός, αλλά και η ψυχοπαιδαγωγική επίδραση των ηρώων κόμικς στους σύγχρονους νέους.

Γνωρίζουμε όλοι πως τα παιδιά στήνουν έναν φανταστικό κόσμο και ζουν σε αυτόν, παράλληλα με τον πραγματικό, ίσως γιατί έτσι μπορούν πιο εύκολα να τον αντέξουν. Πολλά έχουν και φανταστικούς φίλους. Ενώ κάποια σε αυτό τον φανταστικό κόσμο δίνουν στον εαυτό τους κι έναν εντελώς άλλο ρόλο από αυτόν που έχουν στην πραγματικότητα. Κι είναι αυτός ο εαυτός πιο αληθινός από αυτόν που ξέρουν οι άλλοι. Ο Κοντολέων με μαεστρία μπλέκει τον πραγματικό κόσμο του ήρωα με τον φανταστικό, με μέσο μετάβασης τη μάσκα. Έτσι, χωρίς να εξηγείται πώς, «μαγικά», το θύμα Φιλ γίνεται θύτης εκδικητής Καπιτάνο. Ο νέος στο σχολείο, που  τραυλίζει όταν αγχωθεί (έχει όλα τα στοιχεία να γίνει το ιδανικό θύμα εκφοβισμού) γίνεται ο δικαστής ο οποίος χωρίς οίκτο τιμωρεί κάθε παραβάτη.

Με το εύρημα αυτό ο συγγραφέας παρουσιάζει όλες τις ψυχολογικές αποχρώσεις της εφηβείας στη διάβαση ενός ατόμου από αγόρι σε άντρα. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα πρόσωπα που περιτριγυρίζουν τον Φιλ, από τον αυστηρό, απόμακρο παππού του, στη συμμαθήτρια που ερωτεύεται έως τους νέους «βασανιστές» συμμαθητές του, και οι σχέσεις του μαζί τους.

Δεν μπορώ να μην αναφέρω την παράθεση στίχων από ποιήματα και αγγλικά τραγούδια, οργανικά ενταγμένων μέσα στη δράση. Ο Κοντολέων πιστεύει στην ευεργετική λειτουργία της ποίησης, και συνεπώς της Τέχνης, στη ζωή και σίγουρα εκφράζει νεαρούς αλλά και μεγαλύτερους ενήλικες.

Σίγουρα ο Κοντολέων καταφέρνει για άλλη μια φορά να κερδίσει τον νεαρό, αλλά και κάθε ηλικίας, αναγνώστη. Το κυριότερο όμως είναι ότι, μόλις τελειώσει το βιβλίο, δεν τελειώνει και η σχέση του αναγνώστη με αυτό. Συνεχίζεται και μετά αφού τον έχει κάνει να στοχαστεί και να προβληματιστεί για το ποιος είναι στην εφηβεία και ποιος αφήνει να φανεί ότι είναι. Αλήθεια ποιος τελικά θέλει να είναι; Β. Ηλιόπουλος     

Πόσο δίνουμε σημασία σε παιδιά με δημιουργικότητα, αισθητική άποψη και καλλιτεχνική διάθεση; Υπάρχει στην εκπαίδευση χώρος για την πανάρχαια τέχνη της αρχιτεκτονικής; Ερωτήματα που γεννιούνται όταν διαβάσει κάποιος την ιστορία του Στέλιου. 

Από μικρός μου άρεσε να παίζω με τα τουβλάκια, τα «κολλητά» όπως τα λέγαμε τότε, πριν τα πούμε Lego. Και πράγματι το παιχνίδι αυτό έχει μία δόση οικοδομικής τεχνικής και αρχιτεκτονικής. Γι' αυτό ενθουσιάστηκα με το βιβλίο της Αρτζανίδου στο οποίο βρίσκουμε έναν ήρωα που από μικρός ξέρει τι του αρέσει να κάνει. Να φτιάχνει στύλους, γι'αυτό και πολλοί αντί Στέλιο τον λένε Στύλιο. Ο μικρός που ασχολείται συνέχεια με το χτίσιμο των στύλων,  μαγεύεται όταν βλέπει τον Παρθενώνα και αποφασίζει να τον φτιάξει στην αυλή του σχολείου του. 

Ένα βιβλίο για την κλίση των παιδιών και πώς πρέπει αυτή να καλλιεργείται από γονείς και σχολείο. Ένα βιβλίο για την αγάπη στη μαρμαροτεχνική και στην αρχιτεκτονική, από τα λίγα που έχουμε για παιδιά. Ένα βιβλίο που θα βοηθήσει τα παιδιά που ήδη αναγνωρίζουν μία κλίση τους να την ακολουθήσουν και τους γύρω τους να τη σεβαστούν και να τα στηρίξουν. Γιατί εδώ ισχύει αυτό που έχει πει ο Gregory Maguire ότι αυτό που θα γίνεις είσαι ήδη από μικρός, αλλά δεν το ξέρεις. Β. Ηλιόπουλος

Ένα πρόβλημα που έχουμε όλοι οι εκπαιδευτικοί όταν ξέρουμε ότι ένας διαγωνισμός για παιδιά διεξάγεται με έργα που φτιάχνονται στο σπίτι είναι πόση συμμετοχή και βοήθεια έχουν οι γονείς. Αυτό το θέμα με τόλμη και ειλικρίνεια θίγει η Τσιαμπαλή. Ο Γιάννης πρέπει να φτιάξει ένα δράκο για να λάβει μέρος στο διαγωνισμό ζωγραφικής της πινακοθήκης της πόλης του. Βλέπει ότι τους συμμαθητές τους βοηθούν γονείς και τα αδέρφια τους και ζητά το ίδιο από τους δικούς του. Γρήγορα συνειδητοποιεί ότι οι δράκοι αυτοί που έκανε η αδερφή του ή οι γονείς του δεν είναι σαν τον δικό του. Εκείνος αλλιώς έχει φανταστεί το δράκο του και τελικά αποφασίζει  να τον ζωγραφίσει, χωρίς ποτέ να περιμένει ότι θα κερδίσει. Η αξία της δημιουργίας, η προσπάθεια, το προσωπικό στοιχείο στην τέχνη είναι στοιχεία που θίγονται μέσα από την ιστορία χωρίς όμως να την κάνουν να βαραίνει προς τον διδακτισμό. Αντίθετα δίνει απεριόριστες ευκαιρίες για συζήτηση, ανάλυση, εμβάθυνση. Κι όταν έρχεται η νίκη συνειδητοποιεί ότι αυτή είναι που για να την απολαύσει να την μοιραστεί με την οικογένειά του. Β. Ηλιόπουλος

Ανάλογη περίπτωση με τον Ωκεανό είναι και το βιβλίο Μπάμπι. Ναι, το γνωστό παραμύθι με το αγαπημένο ελαφάκι, σε ένα εντυπωσιακό βιβλίο, πράγματι εκδοτικό αριστούργημα. Να λοιπόν που τα θαύματα δε γίνονται μόνο στα βιβλία γνώσεων, αλλά σε ένα παραμύθι. Κι αν ξέρετε το παραμύθι από τις ταινίες Ντίσνευ ξεχάστε τις. Το παραμύθι του Φέλιξ Σάλτεν εκδόθηκε στην Βιέννη το 1923 και είναι ένας καθρέφτης της ευρωπαικής κοινωνίας μέσα από μια αλληγορία. Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά κείμενα της Αυστριακής παιδικής λογοτεχνίας. Οι Ναζί το 1936 το απαγορεύουν γιατί η αλληγορία του μιλάει για την "μεταχείριση των Εβραίων στην Ευρώπη". Το 1942 ο Ντίσνευ το κάνει ταινία, την οποία όλοι αγαπήσαμε, επικεντρώνοντας το μήνυμά του στην αγάπη. 

Το βιβλίο περιέχει το αρχικό κείμενο, το οποίο σήμερα το βλέπουμε ως μια προσέγγιση της φύσης και της κοινωνίας από το άτομο. Αξίζει να βρίσκεται σε κάθε βιβλιοθήκη δίπλα στα κλασικά κείμενα. Εδώ το αναδεικνύει η εικονογράφηση του Μπενζαμέν Λακόμπ ο οποίος με διαφορετικές τεχνικές από κάρβουνο ως τα πιο εντυπωσιακά χρώματα και παράλληλα με τις νέες τεχνολογίες της τυπογραφίας με κοπτικά, αναδιπλούμενες σελίδες, διάτρητες σελίδες λέιζερ, μας μεταφέρει σε ένα δάσος και νιώθουμε αληθινά εκεί να ζούμε όλη την ιστορία. Αξίζει να το αποκτήσετε και να το διαβάσετε με τα παιδιά κάτω από ένα δέντρο στο δάσος. Β. Ηλιόπουλος

Πρόκειται για ένα εκδοτικό θαύμα. Ένα βιβλίο γνώσεων που όμως δε χορταίνεις να ξεφυλλίζεις, με εντυπωσιακές σελίδες και υπέροχα κοπτικά που σε κάνουν να νομίζεις ότι έχεις βουτήξει πράγματι στον Ωκεανό. Οι επιστημονικές γνώσεις εξαιρετικά δοσμένες από τη βιολόγο Emmanuelle Grundman αποκτούν έντονο οικολογικό ενδιαφέρον. Αυτό όμως που χαρακτηρίζει το βιβλίο είναι η εικονογράφηση της  Hélène Druvert  και όσα πλέον μπορεί με την τεχνολογία λέιζερ να κάνει ένας εικονογράφος. Προφανώς πρόκειται για μια παγκόσμια επιτυχία, αλλιώς δεν θα μπορούσε να καλύψει τα έξοδά του, ούτε βέβαια και να τυπωθεί σε οποιοδήποτε τυπογραφείο. Οι παγκόσμιες παραγωγές αυτό το καλό έχουν. Τα βιβλία τυπώνονται όλα μαζί και απλά αλλάζει η γλώσσα. Έτσι απολαμβάνουμε στα ελληνικά βιβλία που δε θα μπορούσαν να δημιουργηθούν στην Ελλάδα. Όχι γιατί δεν έχουμε καλούς εικονογράφους και συγγραφείς ή καλούς τυπογράφους, αλλά γιατί δεν έχουμε αγορά που θα καλύψει μια τέτοια παραγωγή. Αλλά αυτά δεν ενδιαφέρουν τον αναγνώστη. Οι Εκδόσεις Καπόν τα κατάφεραν και έχουμε στα ελληνικά ένα βιβλίο που θα μαγέψει μικρούς και μεγάλους. Β. Ηλιόπουλος

Οι συγγραφείς επιλέγουν δεκατρία εξαιρετικά τραγούδια με διαφορετικές θεματικές και με αυτά οδηγό προτείνουν απολαυστικές δημιουργικές δραστηριότητες μουσικής, θεάτρου και κίνησης. Οι προτάσεις τους εξαιρετικές, θα σας βοηθήσουν, σε μια εποχή που τα παιδιά έχουν μείνει πολύ καιρό στο σπίτι και έχουν στερηθεί τη μουσική, θεατρική και χορευτική έκφραση, να κάνουν το σπίτι μουσικοκινητικό εργαστήρι. Ναι, μη δειλιάστε λεπτό να κάνετε το κρεβάτι σκηνή, το σαλόνι σχολή χορού, τον κήπο χώρο υπαίθριας συναυλίας. Το έχουν ανάγκη τα παιδιά.

►Στο βιβλίο υπάρχει συνοδευτικά ψηφιακό παράρτημα με μουσικές παρτιτούρες, στίχους και την αρμονική συνοδεία.

Μια ιδέα της Μαργαρίτας Παπακώστα, η οποία χρόνια διευθύνει το Πολύτεχνο, στο Χαλάνδρι, έναν χώρο στον οποίο οι Τέχνες συναντούν τους εκπαιδευτικούς και τα παιδιά, με παράδοση στα μουσικοκινητικά εργαστήρια, βρήκε την κατάλληλη στιγμή να γίνει βιβλίο, τώρα που όλοι όσοι ασχολούμαστε με παιδιά την χρειαζόμαστε. Β. Ηλιόπουλος

Με αφετηρία «τη σοφία της μονοκοντυλιάς», όπως σημειώνει η εικαστικός – συγγραφέας, ξεκίνησε να φιλοσοφεί πάνω στα έργα της. Με χρώματα, σχήματα, χαρτιά και κοπτικά δημιουργεί έργα που σε κάνουν να στοχάζεσαι. Κι οι σκέψεις αυτές μπορούν να γίνουν αφορμή για νέα έργα. Με ένα τέτοιο βιβλίο μπορούμε να περάσουμε ώρες δημιουργίας με τα παιδιά. Ξεκινώντας από τις σκέψεις μπορούμε να φτιάξουν τα δικά τους εικαστικά έργα. Αλλά και ανάποδα, βλέποντας τα έργα μπορούν να σκεφτούν τις ιστορίες που κρύβουν πίσω τους. Δώστε στα παιδιά χαρτιά, μπογιές, κόλλες, ψαλίδια και αφήστε τα να επηρεαστούν από τον τρόπο που δουλεύει η καλλιτέχνης, αλλά και να δημιουργήσουν από τις σκέψεις της. Το αποτέλεσμα θα είναι μια έκπληξη! Β. Ηλιόπουλος

Η Φραντζέσκα Αλεξοπούλου διακρίνεται γιατί στα βιβλία της βρίσκει κανείς σύγχρονες ιστορίες, γεμάτες χιούμορ κι ευαισθησία, ανατροπές κι εκπλήξεις. Αυτή, η νέα της ιστορία, θα αγγίξει σίγουρα κάθε παιδί. Γιατί κάθε παιδί έρχεται η στιγμή που νιώθει ότι δεν το καταλαβαίνουν. Μια ιστορία στην οποία η Ρένα όταν ζωγραφίζει εξηγεί τι δεν θέλει, κι όλοι στον περίγυρό της προσπαθούν να ανακαλύψουν τι θέλει να τους τους πει. Κι ο καθένας δίνει τη δική του εκδοχή σε αυτό που δεν ακούνε καλά, ή εκείνη δεν λέει καθαρά, ή και τα δυο! Ίσως τελικά ο καθένας ακούει αυτό που θέλει να ακούσει, αλλά η Ρένα συνεχίζει με επιμονή και το σπίτι ... γίνεται πύργος της Βαβέλ. Την Κυριακή, όταν έρχεται η φίλη της, ξεκαθαρίζει η υπόθεση. Ίσως γιατί καμιά φορά οι φίλοι σε καταλαβαίνουν καλύτερα. Και τελικά αυτό που έλεγε η Ρένα ήταν τόσο απλό και λογικό. Κι οι φτερωτές λέξεις έφυγαν κι έμειναν αυτές που τους ένωναν και τους κρατούσαν αγαπημένους. Πάντα με λιτό και απλό λόγο η Αλεξοπούλου καταφέρνει να μιλήσει για σημαντικά για τη ζωή των παιδιών θέματα, που εκείνη πιάνει με τις ευαίσθητες κεραίες της, ενώ για άλλους θα ήταν α#@&<ορα! Β. Ηλιόπουλος

Ο συγγραφέας και μουσικός, ο δημιουργός του Πρίγκιπα Λεμόνη και της όμορφης Κρεμμύδως, μας χαρίζει εδώ μια σειρά από τραγούδια που θέλουν να ευαισθητοποιήσουν τα παιδιά σε θέματα κυκλοφοριακής αγωγής, με στίχους επηρεασμένους από γνωστά παραμύθια. Το σημαντικό είναι πως τα παιδιά γνωρίζοντας τα παραμύθια, νιώθουν πως ακούνε για κάποιους πολύ δικούς τους ήρωες, κι έτσι αντιλαμβάνονται τα μηνύματα της κυκλοφοριακής αγωγής ευκολότερα. Πράγματι ο συγγραφέας χρησιμοποιεί εξαιρετικά ότι υπάρχει μια κοινή κουλτούρα κατανόησης μέσα από ιστορίες και ήρωες που όλοι ξέρουν. Ποιος δεν ξέρει τον Πήτερ Παν, τη Χιονάτη, τον Πινόκιο, την Αλίκη, την Πεντάμορφη, τον Παπουτσωμένο γάτο και τόσους άλλους από κλασικά και σύγχρονα παραμύθια; Κι όταν όλοι αυτοί τραγουδούν για την ασφάλειά σου ... ε τότε σίγουρα μαθαίνεις καλύτερα και πιο αποτελεσματικά. Το βιβλίο περιλαμβάνει CD με δέκα τραγούδια και κυκλοφόρησε με την υποστήριξη του Παρατηρητηρίου Οδικής Ασφάλειας Ρόδου. Απαραίτητο βιβλίο για την Οδική Παιδεία. Β. Ηλιόπουλος

Τα παιδιά μας πολλές φορές συμπεριφέρονται εγωιστικά και εγωκεντρικά, αφού στις πυρηνικές οικογένειες που μεγαλώνουν είναι συνήθως το «κέντρο του κόσμου». Δύσκολα μαθαίνουν να μοιράζονται, δύσκολα καλλιέργουν την ενσυναίσθηση, δύσκολα μαθαίνουν να σκέφτονται και να υπολογίζουν τον άλλο. Όταν έρθουν σε πρώτη επαφή με εκτός οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντος άτομα, όταν κάνουν τις πρώτες φιλίες στον Παιδικό Σταθμό και στο Νηπιαγωγείο, η γεμάτη εγωπάθεια συμπεριφορά τα οδηγεί σε συγκρούσεις με τους φίλους τους. Γι’ αυτό μας δίνει αφορμή για συζήτηση αυτό το βιβλίο, στο οποίο ο Πάπιας και η φίλη του η Βούλα συναντιούνται να παίξουν, αλλά ο καθένας τα θέλει όλα τα παιχνίδια δικά του. Όταν καταλαβαίνουν ότι αυτή η συμπεριφορά οδηγεί τη φιλιά σε διάλυση και το παιχνίδι έτσι θα γίνει μοναχικό και βαρετό, καταλαβαίνουν ότι το πιο σημαντικό είναι να έχεις κάποιον φίλο να παίζεις και να μοιράζεσαι, όχι να γίνεται πάντα το δικό σου. Η φιλία προϋποθέτει να λαμβάνεις υπόψη σου και τη θέληση του άλλου. Β. Ηλιόπουλος

Σχολιάζουμε πολλές φορές την αγένεια που κυριαρχεί σήμερα στην κοινωνία μας και δεν αναρωτιόμαστε αν έχουμε, εμείς οι ίδιοι, κάνει ευγενικά τα παιδιά μας. Πράγματι οι διαπροσωπικές σχέσεις απαιτούν σεβασμό και αναγνώριση του ενός για τον άλλο, τα οποία με τη σειρά τους φαίνονται από τους γεμάτους ευγένεια τρόπους συμπεριφοράς. Ο Πάπιας σε αυτό το βιβλίο είναι καλεσμένος για τσάι στο σπίτι της Βούλας, αλλά φέρεται με αγένεια, διαλύει το τραπέζι, τρώει όλα αυτά που του αρέσουν χωρίς να αφήνει για άλλους, πετάει ό,τι δεν του αρέσει εκείνου, χαλάει ό,τι βρει, και κάνει τη φίλη του να στενοχωρηθεί πολύ και να του φερθεί και αυτή με αγένεια. Όταν συνειδητοποιούν τι έκαναν και πως χάλασαν αυτή την ωραία συνάντηση, αποφασίζουν ότι σημαντικό είναι να έχει ο ένας τον άλλο και να του δείχνει τη φιλία του. Ξεκινούν από την αρχή με ευγένεια που δείχνει ότι ο ένας υπολογίζει και σκέφτεται τι θέλει ο άλλος. Β. Ηλιόπουλος

Δράσεις - Αναγνώσεις με τον Βιβλιοπόντικα

Δράσεις – Αναγνώσεις

Παίξε με τον Βιβλιοπόντικα. Τον ήρωα που διαβάζει συνεχώς βιβλία και όποιο του αρέσει πολύ το … τρώει, για να το έχει πάντα μέσα του.

Οι Ιστορίες του Βιβλιοπόντικα (Εκδόσεις Πατάκη)

Σε ένα βιβλίο τέσσερις ιστορίες που μπορεί να σας εμπνεύσουν την διάθεση να διαβάσετε και να παίξετε με τα βιβλία:

- Αν ήσουν Βιβλιοπόντικας ποια βιβλία θα έτρωγες πρώτα, ως τα πιο νόστιμα;

- Με ποιους ήρωες από βιβλία θα ήθελες να κάνεις πάρτι;

- Αν ήσουν η Τίτα Γραβιέρα πώς θα έπειθες τον Βιβλιοπόντικα ότι τα βιβλία είναι μόνο για

   να τα διαβάζουμε;

-Γράψε μια δική σου συνταγή στην οποία στη θέση τον υλικών μαγειρικής  θα σημειώσεις  είδη βιβλίων Πχ ψιλοκόβουμε βιβλία ποιήσης και τα τσιγαρίζουμε με λαδάκι.

- Αν έπρεπε να διαλέξει πέντε βιβλία από τη βιβλιοθήκη σου για να δείξεις στις γάτες ποια θα διάλεγες;

Ο Θησαυρός του Βιβλιοπόντικα (Εκδόσεις Πατάκη) 

Από ένα βιβλίο ξεκινάς ένα ταξίδι σε περισσότερα με στόχο να ανακαλύψεις το θησαυρό

-          Εσύ σε ποιο βιβλίο θα ήθελές να μπεις και να πάρεις μέρος στη δράση;

-          Το κοριτσάκι του Βιβλιοπόντικα με ποιο όνομα από βιβλίο θα το βάφτιζες;

-          Διάλεξε το πιο αγαπημένο σου από τα πέντε βιβλία που μπήκε ο Βιβλιοπόντικας

-          Σκέψου ονόματα από χαρτί όπως Λαδόκολλα, Χαρτοπόντικας κ.λ.π.

-          «Τα βιβλία είναι θησαυρός – Ο θησαυρός είναι βιβλία» ζωγράφισε πώς καταλαβαίνεις αυτή τη φράση. Β. Ηλιόπουλος

Δεν θα μπορούσε να τελειώσει αυτή η παρουσίαση 21 βιβλίων για την Ελληνική Επανάσταση χωρίς ένα βιβλίο για τον Κυβερνήτη. Η συγγραφέας με πλήρη γνώση του υλικού της φωτίζει πλευρές της ιστορίας του Καποδίστρια προσιτές στο παιδί ώστε να τις κατανοήσει και να τις συγκρατήσει. Την σπουδαία αυτή ευρωπαϊκή προσωπικότητα μελετούμε συστηματικά μόλις τα τελευταία χρόνια και ακόμη κατά τη γνώμη μου δεν έχει πάρει τη θέση που του αξίζει. Στα πολλά βιβλία που κυκλοφόρησαν τα τελευταία χρόνια για ενήλικες, έρχεται να προστεθεί και αυτό για παιδιά. Η ηλικία των αναγνωστών δεν σημαίνει ότι δεν αναφέρονται οι δυσκολίες που γνώρισε, η δυσπιστία, οι αντιδράσεις στο σπουδαίο όραμα που είχε για το νεοσύστατο κράτος. Αντίθετα φωτίζονται έτσι ώστε να γίνουν κατανοητά από το παιδί, ώστε να διδαχθεί για το μέλλον από τα λάθη του παρελθόντος. Β. Ηλιόπουλος

Αν πίσω από όλους αυτούς του εορτασμούς, δεν μπορέσει το σύγχρονο παιδί να καταλάβει γιατί επαναστάτησαν οι Έλληνες και γιατί αγωνίστηκαν δεν θα έχουμε πετύχει τίποτα. Η απλή εξιστόρηση γεγονότων και η αναφορά σε ηρωικές πράξεις αγωνιστών θα ξεχαστούν σύντομα. Το βιβλίο λοιπόν αυτό έρχεται και βάζει το ιστορικό πλαίσιο, την πολιτική κατάσταση, το όραμα του ελληνικού έθνους και έτσι φωτίζει όλη την επανάσταση ολόπλευρα. Τα μικρά παιδιά, που τιμούν αγωνιστές και γιορτάζουν γεγονότα για τα οποία δεν έχουν μάθει τίποτα, αφού δεν τα έχουν διδαχθεί, θα κατανοήσουν, θα εμπεδώσουν, θα βιώσουν. Η συγγραφέας με σημαντική εμπειρία στην εκπαίδευση δημιουργεί ένα από τα πιο σημαντικά και χρήσιμα βιβλία για το θέμα, ειδικά για μικρούς αναγνώστες.  Β. Ηλιόπουλος

Η βραβευμένη συγγραφέας δημιουργεί μια σειρά με «Γυναίκες της Ελληνικής Επανάστασης του 1821» και ρίχνει φως σε ηρωίδες που ίσως και η ιστορία να μην τίμησε όσο έπρεπε γιατί ήταν γυναίκες. Διαλέξαμε την Μαντώ Μαυρογένους γιατί είναι μια αληθινά συναρπαστική προσωπικότητα με τραγικό, μυθιστορηματικό τέλος. Η ιστορία της επίσης προδικάζει από εκείνη την εποχή όλη την παθογένεια του ελληνικού κράτους, αλλά και νοσηρές νοοτροπίες μέρους του λαού. Η συγγραφέας μέσα από τον διάλογο ενός πρακτικού γιατρού της με δυο συμπολίτες του, μας εξιστορεί με απόλυτα φυσικό και αληθινό λόγο την ιστορία αυτής της προσωπικότητας του αγώνα στην αληθινή της διάσταση. Β. Ηλιόπουλος

Όλοι οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς επιθυμούμε ένα βιβλίο που απαντά σε όλα τα ερωτήματα των παιδιών για την Ελληνική Επανάσταση. Η συγγραφέας δημιουργεί ένα τέτοιο βιβλίο, σε συνεργασία με τον καθηγητή  Ηλία Κολοβό και την εικονογράφο Θέντα Μιμηλάκη. Το βιβλίο αυτό μας ταξιδεύει στην ιστορία, αλλά και στη γεωγραφία (καθοριστική η γνώση της για την κατανόηση κάποιων γεγονότων) μέσα από κείμενα, εικόνες και χάρτες. Οι ιδέες, ο αγώνας και η επιδίωξη ενός υπόδουλου έθνους να γίνει ένα ελεύθερο κράτος αποδίδονται με σαφήνεια και απλότητα ώστε να τις αντιληφθεί ο μικρός αναγνώστης. Β. Ηλιόπουλος

Καταξιωμένη στο ιστορικό μυθιστόρημα η συγγραφέας έχει δημιουργήσει τη σειρά «Η Πόρτα του Χρόνου και της Ιστορίας» στην οποία η ιστορία γίνεται βίωμα για το σημερινό παιδί. Διαλέξαμε το τρίτο βιβλίο της σειράς, ακριβώς γιατί είναι ένα βιβλίο που ρίχνει φως στην εποχή της Ελληνικής Επανάστασης, στα πρόσωπα, στα γεγονότα, φέρνοντάς τα στο σήμερα να συνομιλούν σε α' πρόσωπο με τον Νικόλα, που θα μπορούσε να είναι κάθε σημερινό παιδί. Έτσι γίνεται αυτό που κάθε παιδί ονειρεύεται. Οι αγωνιστές γίνονται οικεία του πρόσωπα κι έτσι μπορεί και μαθαίνει γι΄ αυτούς αλλά και τους καταλαβαίνει καλύτερα. Β. Ηλιόπουλος

Η συγγραφέας υπηρετεί με συνέπεια τον χώρο του βιβλίου γνώσεων για δεκαετίες. Ήταν από τις πρωτοπόρους συγγραφείς που ξεκίνησαν το είδος. Με επιστημονική γνώση και παιδαγωγική επάρκεια δημιουργεί μια ξεχωριστή σειρά με τίτλο «Μικρές Ελληνικές Ιστορίες» και διαλέγει θέματα από τον ελληνικό αγώνα. Αφορούν είτε σε σπουδαίες προσωπικότητες είτε σε ζητήματα που δημιουργούν στα παιδιά απορίες. Διαλέξαμε από τη δεύτερη ενότητα το «Κλέφτες και Αρματολοί» ακριβώς γιατί είναι ένα θέμα που πάντα μπερδεύει τα μικρά παιδιά στα οποία απευθύνεται η σειρά. Η αξία των βιβλίων της σειράς βρίσκεται ακριβώς στην απλότητα των κειμένων και στην τόλμη του Χριστούλια στην εικονογράφηση να χρησιμοποιεί ακόμη και μορφές ζώων στους πρωταγωνιστές, αρκεί το αποτέλεσμα να είναι όχι μόνο προσιτό, αλλά και δελεαστικό στο μικρό παιδί. Και πράγματι τα βιβλία αυτά πετυχαίνουν τον στόχο τους. Β. Ηλιόπουλος

Η Μπαχά είναι εξαιρετική ζωγράφος και εδώ μας αποκαλύπτει ότι είναι και σπουδαία συγγραφέας. Δεν πρόκειται για ένα βιβλίο ακόμη για τον Σολωμό. Εδώ η δημιουργός, με βαθιά έρευνα και ουσιαστική προσέγγιση,  με τη ζωγραφική της στο πρώτο μέρος και τα κείμενά της στο δεύτερο, μπαίνει βαθιά στην ψυχοσύνθεση του δημιουργού πίσω από τον εθνικό ποιητή. Όπως δήλωσε και η ίδια «…Οι αποφασιστικοί σταθμοί της ζωής του Σολωμού παρουσιάζονται στην αφήγηση με μία οπτική περισσότερο εσωτερική και ψυχική, παρά εξωτερική και ιστορική.» Στο πλούσιο υλικό της, βιογραφικά στοιχεία, ιστορία και μυθοπλασία μπερδεύονται και αλληλοσυμπληρώνονται παραδίδοντας στον μικρό αναγνώστη το πιο εσωτερικό και αυθεντικό βιβλίο για τον ποιητή. Β. Ηλιόπουλος

Πέντε ιστορίες για τα παιδικά χρόνια δυο κοριτσιών και τριών αγοριών. Με έρευνα και μυθοπλασία οι ιστορίες μιλούν για πέντε από τα πιο σπουδαία πρόσωπα της Ελληνικής Επανάσταση και πώς διαμορφώθηκε η δυναμική προσωπικότητά τους. Η σειρά έχει και αλλά βιβλία στο ίδιο πνεύμα και ξεχωρίζει για την πρωτοτυπία της και τη διάθεση να φέρει ξεχωριστούς ανθρώπους κοντά στα παιδιά, δείχνοντάς τους ότι κι αυτοί πριν γίνουν σπουδαίοι ήταν παιδιά, τα οποία οι καταστάσεις τα έκαναν αληθινούς ήρωες. Β. Ηλιόπουλος

Έχω κι άλλη φορά μιλήσει με θαυμασμό για τη σειρά Η πρώτη μου Ιστορία. Ο Μανδηλαράς δεν κάνει εκπτώσεις στην ιστορία, μιλά για όλα, σαν να απευθύνεται σε μεγάλους. Όμως το κάνει με απλά και κατανοητά στιχάκια. Κι αυτό θέλει τέχνη πολύ. Για μικρότερα παιδιά, που όσο δύσκολο κι αν είναι το θέμα, δεν μπορούμε να τα αφήσουμε από έξω. Μπορούμε να τους μιλήσουμε έτσι ώστε να καταλάβουν τι είναι η Επανάσταση και τι έγινε το 1821 και το βιβλίο αυτό είναι ο καλύτερος οδηγός συνεργάτης. Β. Ηλιόπουλος

Η συγγραφέας επιλέγει να παρουσιάσει δέκα από τις σημαντικότερες μάχες της Ελληνικής Επανάστασης, χωρίς να είναι όλες νικηφόρες. Μας τις αφηγείται έτσι ώστε να μαθαίνουμε και τι προηγήθηκε, ποια τακτική ακολουθήθηκε, ποιο ήταν το σχέδιο και τι έκβαση είχε. Μας τα αφηγείται όμως σαν να μας λέει κάποιος τη  ιστορία που ήταν εκεί και συμμετείχε. Δεν παραλείπει να μιλήσει για τον ανθρώπινο πόνο και τις απώλειες. Δεν εκθειάζει τον πόλεμο, αλλά τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν με τι θυσίες κερδίσαμε την Ελευθερία. Β. Ηλιόπουλος

Ένα βιβλίο έκπληξη, αφού η Ζαραμπούκα μας είχε συνηθίσει να ζωγραφίζει όταν απευθύνεται σε μικρότερα παιδιά και να γράφει μεγάλα κείμενα όταν απευθύνεται σε μεγαλύτερα. Εδώ τα κάνει και τα δυο. Ενώ είναι ένα βιβλίο που δεν απευθύνεται σε πολύ μικρά παιδιά, έχει μεγάλο Τετραγωνο σχήμα και είναι όλο εικονογραφημένο με υπέροχες ζωγραφιές της συγγραφέως. Παρουσιάζει την Επανάσταση πολύπλευρα, ήρωες, γεγονότα, μάχες, από την αρχή το 1821 έως το πρώτο Σύνταγμα το 1843. Ένα βιβλίο που τα περιέχει όλα που θα ήθελε να πει κανείς σε ένα παιδί για την Ελληνική Επανάσταση και που είναι υψηλής αισθητικής.  Β. Ηλιόπουλος

Τη Σειρά «Προσωπογραφίες» την έχουμε παρουσιάσει και άλλη φορά. Η συγγραφέας με σύντομη και περιεκτική αφήγηση παρουσιάζει ένα ιστορικό πρόσωπο φωτίζοντας αυτά που χρειάζεται να κρατήσει κάθε παιδί. Στο βιβλίο αυτό μιλά σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση ο Ρήγας μέσα από τη φυλακή. Παρακολουθούμε όλη την πορεία μέχρι να τον σκοτώσουν στο Βελιγράδι. Μαθαίνουμε γιατί θυσιάζεται και τι όραμα έχει για την ελεύθερη Ελλάδα. Για μεγαλύτερα παιδιά, το βιβλίο θα γίνει η αφορμή να γνωρίσουν τον Ρήγα και να αναζητήσουν περισσότερα. Β. Ηλιόπουλος

Με την γνωστή αφηγηματική της δεινότητα η συγγραφέας μας διηγείται τη ιστορία ενός εφήβου που βρέθηκε στο πολιορκημένο Μεσολόγγι. Μέσα από τα μάτια του βλέπουμε τις τελευταίες εννιά μέρες πριν την Έξοδο και δυο μέρες μετά. Είναι φανερό ότι η συγγραφέας έχει μελετήσει πηγές και έχει σκύψει με μεγάλο ενδιαφέρον στην Ιστορία. Διαχειρίζεται το υλικό της χωρίς να την βαραίνει. Αντίθετα της δίνει τη γνώση που χρειάζεται για να μιλήσει, με κέντρο της αφήγησής της τον άνθρωπο. Ως γνήσια παραμυθού απευθύνεται σε μεικτό κοινό, σε μεγάλα παιδιά και σε ενήλικες.    Β. Ηλιόπουλος

Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης έγραψε με κάθε λεπτομέρεια ό,τι ήθελε να διατηρηθεί στην κοινή μνήμη. Ο Δημήτριος Ζωγράφος με οδηγό αυτά τα κείμενα ζωγράφισε 24 εικόνες οι οποίες μας μιλούν για το τότε, δίνοντάς μας την εύκαιρα να ανακαλύψουμε τις πληροφορίες που θελουμε. Σαν να βλέπουμε ένα ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε τότε. Η συγγραφέας μας παρουσιάζει, σχολιάζει, αποκαλύπτει μέσα από έναν διάλογό της με ένα παιδί αναγνώστη, κι εμείς διαλέγουμε ποιες πληροφορίες θα κρατήσουμε. Έξυπνο εύρημα της συγγραφέως αυτό, κάνει το βιβλίο ευχάριστο, το διάβασμα δημιουργικό, και το όραμα του Μακρυγιάννη με τα ιδεώδη της Επανάστασης να μας αγγίζει και σήμερα. Β. Ηλιόπουλος

Η ιδέα των δυο επιμελητριών του τόμου ήταν να καταγράφει πώς σήμερα η επανάσταση του 1821 μιλάει στους δημιουργούς και συναντά τα παιδιά στα έργα τους. Κάθε δημιουργός έγραψε η ζωγράφισε εντελώς ελεύθερος, αφού η μόνη οδηγία ήταν να είναι μικρό το κείμενο και μια η εικόνα. Έχουμε λοιπόν ίσως το πιο σύγχρονο και διαφορετικό βιβλίο που εκδόθηκε φέτος. Κάθε ιστορία και μια έκπληξη. Αξίζει να διαβάσετε μια ιστορία κάθε μέρα, ώστε να την σκέφτεστε, να την συζητάτε με τα παιδιά, να ψάχνετε περισσότερα για αυτά που αναφέρει. Σίγουρα θα περάσετε κι εσείς κι οι μικροί αναγνώστες υπέροχα. Β. Ηλιόπουλος

21 ήρωες και 21 ηρωίδες διαλέγουν οι συγγραφείς και μας μιλούν για αυτούς σε μια σελίδα. Παρά το πλούσιο υλικό, είναι φανερό ότι βρήκαν τον τρόπο να μας χαρίσουν εξαιρετικά κείμενα σε τριτοπρόσωπη αφήγηση, με έναν λόγο που μιλά στην καρδιά, χωρίς ατέλειωτες πληροφορίες. Άλλωστε δεν πρόκειται για βιογραφίες. Μας δίνουν όσα στοιχεία χρειάζονται για να καταλάβουμε το πάθος των ηρώων για ελευθερία, την αγάπη τους για την πατρίδα, τον αγώνα για τα ιδεώδη τους. Κι έτσι να μας μιλήσουν για τη δίκη μας ευθύνη σήμερα και να γίνουν πρότυπα. Β. Ηλιόπουλος

Η συγγραφέας διαλέγει δεκατρείς ήρωες του ´21 και γράφει δεκατρία μικρά διηγήματα, ένα για τον καθένα. Θέλει να φωτίσει την ανθρώπινη πλευρά τους, αλλά και τι τους έκανε να γίνουν από καθημερινοί άνθρωποι γενναίοι πολεμιστές. Έτσι τους προσεγγίζουμε διαφορετικά και μαθαίνουμε τόσα πολλά γι ´ αυτούς όπως το τι τους διαμόρφωσε ως παιδιά, τι όνειρα είχαν, πώς χάραξαν τον δικό τους δρόμο, και πολλά άλλα που δεν αναφέρει η ιστορία, αλλά η γνώση τους θα μας φέρει πιο κοντά στους αληθινούς ανθρώπους και στην εποχή της Ελληνικής Επανάστασης.

Β. Ηλιόπουλος

Πενήντα πρόσωπα της Ελληνικής Επανάστασης διαλέγουν οι συγγραφείς να παρουσιάσουν μέσα από μικρά κείμενα σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση. Αυτό δίνει μια αμεσότητα και μια εξομολογητική διάθεση στα κείμενα. Ο αναγνώστης «ακούει» τα ιστορικά πρόσωπα να του μιλούν, νιώθει τα συναισθήματά τους, μπαίνει πιο εύκολα στη θέση τους. Η ιστορία αποκτά προσωπικό ύφος και αληθινή διάσταση, αφού αυτοί οι άνθρωποι μάθε τις ιδέες, τις αποφάσεις και τις πράξεις τους την έγραψαν. Ανακαλύψτε στο βιβλίο αυτό νέες πλευρές γνωστών και λιγότερων γνωστών προσώπων της εποχής της Ελληνικής Επανάστασης. Β. Ηλιόπουλος

Ίσως το βιβλίο με την πιο σύγχρονη μορφή, θυμίζει ξένα βιβλία για προσωπικότητες όπως βιβλία για μεγάλους επιστήμονες ή σπουδαίους πολιτικούς. Οι συγγραφείς διάλεξαν 21 από τους πιο γνωστούς οπλαρχηγούς, ακριβώς για να τους κάνουν οικείους στα παιδιά, κατανέμοντας τα κείμενα με μια μορφή που σίγουρα τους προκαλεί το ενδιαφέρον. Στο δισέλιδο «σαλόνι» κάθε ήρωα βρίσκουμε το «Λίγα λόγια» με λίγες πληροφορίες με απλά λόγια, την «ταυτότητα» του ήρωα, το «Αξίζει να αναφερθεί», το «Σημειώστε» και το «Μια ιστορία». Η κατάτμηση αυτή των πληροφοριών βοηθά το παιδί αναγνώστη να συγκεντρωθεί, να διαλέξει τι του αρέσει να διαβάζει, να επανέλθει για να διαβάσει κάτι που άφησε μετά, να ξεχωρίσει τι το ενδιαφέρει. Β. Ηλιόπουλος

Το βιβλίο αυτό έχει μια δίκη του μοναδική περιπέτεια πριν φτάσει στα χέρια μας. Γράφτηκε από τη συγγραφέα σχεδόν πριν εβδομήντα χρόνια, όταν τελείωνε το σχολείο. Από τότε έμεινε στα συρτάρια της, και ψάχνοντας κάτι άλλο, το βρήκε φέτος. Μιλάει για ένα χελιδόνι που μας οδηγεί να γνωρίσουμε μέρη, πρόσωπα, γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης. Πληροφορίες όσες μπορεί να θυμάται ένα παιδί, λόγος απλός και κατανοητός, συναισθηματική φόρτιση. Στις σελίδες του διαβάζουμε όσα θα θέλαμε να ξέρουμε για την Ελληνική Επανάσταση. Τελικά η Αγγελικη Βαρελλά δεν έγινε συγγραφέας όταν μεγάλωσε. Ήταν από μικρή. Β. Ηλιόπουλος

Οι εργασίες της εθνοσυνέλευσης ξεκίνησαν το Δεκέμβρη του 1821. Πριν περάσει ούτε ένας χρόνος από το ξέσπασμα της Επανάστασης οι Έλληνες ένιωσαν την ανάγκη για έναν υπέρτατο νόμο που θα καθορίζει πώς θα συγκροτηθεί και θα λειτουργεί το νέο ανεξάρτητο κράτος, τι δικαιώματα θα έχουν οι πολίτες, πως θα διοικηθούν. Ο συγγραφέας αναγνωρίζοντας πόσο σημαντικό είναι αυτό, ίσως πιο σημαντικό από πολλές μάχες, μας μεταφέρει στο  τόπο, στο χρόνο και μας βάζει στη ατμόσφαιρα της εποχής που ψηφίστηκε στην Επίδαυρο από την Α’ Εθνοσυνέλευση το Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος. Άθλος ένα τόσο ειδικό θέμα να γίνει βιβλίο για παιδιά και να τους τραβά το ενδιαφέρον. Β. Ηλιόπουλος

Κλασικό παραμύθι της Αποκριάς, φέτος πιο επίκαιρο από ποτέ. Φέτος που ίσως αξίζει να φτιάξουμε, σαν τον Αρλεκίνο, μόνοι μας τις στολές, στο σπίτι. Έτσι θα συμμετέχουμε στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση και θα συν-εργαστούμε παιδιά και γονείς. Σαν τον Αρλεκίνο θα αποδείξουμε ότι η καλύτερη στολή είναι αυτή που φτιάχτηκε με αγάπη, όπως αυτή που του έφτιαξε η μαμά του και κέρδισε τον τίτλο του βασιλιά του καρναβαλιού. Κι αν εμείς φέτος δεν μπορούμε να πάμε σε πάρτι και καρναβάλια, θα διαβάσουμε το βιβλίο, θα φτιάξουμε αυτοσχέδιες στολές (εκτός κι αν κάποιος μεγάλος είναι καλός στο ράψιμο, οπότε θα είναι και καλοραμμένες) και θα αναπαραστήσουμε στο σπίτι  το πάρτι του Αρλεκίνου, με καλεσμένους όλους τους ήρωες από τα αγαπημένα μας βιβλία. ΚΙ αν θέλουμε αλλάζουμε στολές, φτιάχνουμε κι άλλες, ντυνόμαστε ό,τι πιο απίθανο και πρωτότυπο μας έρθει. Β. Ηλιόπουλος

Το πέταγμα του χαρταετού πάντα μάγευε τα παιδιά. Τα παλιά χρόνια τους έφτιαχναν τα ίδια τα παιδιά με τη βοήθεια των μεγάλων. Αργότερα κυκλοφορούσαν έτοιμοι χαρταετοί στους οποίους απλά τα παιδιά συμπλήρωναν την ουρά και την καλούμπα. Πάντως ποτέ δε σταμάτησε η διάθεση των παιδιών να στείλουν ψηλά τον χαρταετό τους, στέλνοντας παράλληλα ένα μήνυμα χαράς, ελπίδας και πολύχρωμης διάθεσης στον γαλάζιο ουρανό. Με λογοτεχνική μαεστρία ο Αυτζής χτίζει τη μυθοπλασία του συνδυάζοντας το έθιμο με αντιπολεμικά μηνύματα. Επίσης, εξαιρετικό είναι το εύρημα σε κάθε χαρταετό που διώχνει τα σύννεφα του πολέμου υπάρχει κι ένας ήρωας κλασικού παραμυθιού. Από αυτούς τους ήρωες που μας θυμίζουν την αγάπη, τη χαρά, τη φιλιά, ό,τι δηλαδή μπορεί να νικήσει τον πόλεμο. Φέτος ευκαιρία να φτιάξετε μαζί με τα παιδιά χαρταετούς και να ζωγραφίσουν επάνω τους τους αγαπημένους του ήρωες. Β. Ηλιόπουλος

Ένα τελείως διαφορετικό βιβλίο από όσα κυκλοφορούν μας χαρίζει ο Δημόπουλος, ένα βιβλίο που μόνο κάποιος με το χιούμορ του, τη διάθεσή του για έρευνα και παιχνίδι και τον τρόπο του να αφηγείται απλά και κατανοητά ακόμη και επιστημονικές γνώσεις, θα μπορούσε να το γράψει. Το βιβλίο περιλαμβάνει γενικές πληροφορίες για την καθημερινή ζωή, την επιστήμη και τις απόψεις των ανθρώπων τον 19ο αιώνα. Επίσης, περιλαμβάνει ειδικές πληροφορίες για την κατάσταση των Ελλήνων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία  και πώς αποφάσισαν να επαναστατήσουν. Φυσικά δε λείπει ένα βασικό χρονολόγιο – ιστοριογραμμή της επανάστασης, μια «πινακοθήκη» με προσωπογραφίες και τα βιογραφικά των ηρώων κι ένα λεξιλόγιο για τις ιδιαίτερες λέξεις.  Κι όλα αυτά μέσα από μια απολαυστική αφήγηση. Αν δεν είχε αυτόν τον τόσο επιτυχημένο τίτλο θα πρότεινα αυτό το βιβλίο να είχε ως τίτλο «Όλα όσα πρέπει να ξέρει ένα μικρό παιδί για την Ελληνική Επανάσταση». Απολαύστε το. Β. Ηλιόπουλος

Τις ημέρες το Άγγλου ποιητή στο Μεσολόγγι παρακολουθούμε στο βιβλίο αυτό, από τη στιγμή που έφτασε στην ιερή πόλη τον Ιανουάριο του 1824 έως τον θάνατό του τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου σε ηλικία 36 ετών. Η συγγραφέας, η οποία μας έχει χαρίσει στην ίδια σειρά κι άλλες σπουδαίες «Προσωπογραφίες», επιλέγει εδώ ο αφηγητής να είναι ο Ουίλιαμ Φλέτσερ, ο προσωπικός του υπηρέτης από τότε που ήταν δεκαοχτώ χρόνων. Με αυτόν ως αφηγητή, ο αναγνώστης βλέπει με τα μάτια του, τα γεμάτα αγάπη και αφοσίωση, κι έτσι καταλαβαίνει καλύτερα τον Μπάιρον και τις πράξεις του. Δεν είναι αντικειμενικός, όπως κι ολόκληρος ο ελληνικός λαός δεν μπορεί να είναι αντικειμενικός. Είναι «δικός» του ο Μπάιρον και είναι πάνω από όλα και πέρα από κάθε άλλη του ιδιότητα, ο μεγάλος φιλέλληνας, ο οποίος επηρέασε όλη την Ευρώπη κάνοντας τον αγώνα των Ελλήνων δικό του αγώνα.  Με εξαιρετική μαεστρία η συγγραφέας κρατά το ενδιαφέρον του μικρού αναγνώστη, του δίνει τόσες πληροφορίες όσες χρειάζεται και κυρίως του γνωρίζει έναν αληθινά ρομαντικό ποιητή, ο οποίος θυσιάζει ακόμη και την υγεία και τη ζωή του για να είναι συνεπής με τα ιδανικά του. Διαβάστε το, γιατί η ιστορία θα μπορούσε να αφηγείται στα παιδιά μας και έτσι, και να τα συναρπάζει. Β. Ηλιόπουλος

Από τον Καναδά ο Τερι και ο Έρικ Φαν δημιουργούν μαγικούς κόσμους που έχουν κατακτήσει τις καρδιές αναγνωστών σε όλον τον κόσμο. Εδώ συνεργάζονται και με τον μικρότερο αδερφό τους Ντέβιν σε ένα βιβλίο με πολλά επίπεδα ανάγνωσης. Κατασκεύασμα υβριδικό του εργαστηρίου «Τέλεια Κατοικίδια» ο Ελέφαντας - Ποντικός Μπάρναμπους μάς μαθαίνει να κυνηγάμε το όνειρο με ακαταμάχητο όπλο την ελπίδα και βέβαια με τη συνεργασία των φίλων μας. Αποτέλεσμα αποτυχημένου πειράματος, αφού δεν είναι τέλειος, λες και υπάρχει κάτι τέλειο στη φύση, διεκδικεί το δικαίωμα στη ζωή και στην ελευθερία και για τους διαφορετικούς. Κάτω βέβαια από αυτή  τη χορταστική περιπέτεια, που σίγουρα δεν θα αργήσει η ώρα που θα την δούμε και ταινία, ανοίγονται θέματα βιοηθικής, ένταξης, αποδοχής. Μην σταθείτε μόνο στο κείμενο ή μόνο στις εικόνες. Δείτε τα μαζί και ανακαλύψτε τι κρύβεται από κάτω. Β. Ηλιόπουλος

Στην Ιταλία δημιουργεί η συγγραφέας εικονογράφος, δημιουργώντας έναν κόσμο που θυμίζει δυτική Ευρώπη και όνειρο μαζί. Εκεί ζει ένα κορίτσι η Μία, η οποία έχει υιοθετήσει τη Λούσι, μια κουκουβάγια. Τη βρήκε χτυπημένη και τη μεγάλωσε. Ήρθε όμως η ώρα η κουκουβάγια να ανοίξει τα φτερά της και  να ζήσει τον δικό της κόσμο. Πώς θα νιώσει η Μία γι' αυτόν τον αποχωρισμό; Ένα βιβλίο για όλες τις ηλικίες με μηνύματα για διαφορετικούς αποδέκτες. Τα παιδιά θα καταλάβουν ότι μιλά για τη φιλία και για το ότι πολλές φορές έρχεται η ώρα να αποχωριστούμε τον φίλο μας, και βέβαια πολύ περισσότερο όταν αυτός  είναι το κατοικίδιο μας. Οι μεγάλοι θα καταλάβουν ότι μεγαλώνουμε τα παιδιά μας για να ανοίξουν κάποτε τα φτερά τους και να ταξιδέψουν στον δικό τους κόσμο. Η φωλιά της Λούσι μένει άδεια. Το σύνδρομο των γονεων όταν φεύγουν τα παιδιά τους λέγεται «άδειας φωλιάς». Κι όπως ο γονιος βρίσκει τρόπο να χτίσει μια άλλη επικοινωνία με το παιδί του, έτσι κι Μία. Διαβάστε το αγκαλιά με το παιδί σας, συζητήστε το μπαίνοντας στη θέση της Μία, αλλά και της Λούσι καλλιεργώντας την ενσυναίσθηση. Β. Ηλιόπουλος

Ένα βραβευμένο βιβλίο παιδιά. Το βιβλίο είχε κυκλοφορήσει και πριν χρόνια και μας είχε κερδίσει όλους. Ο Μπουλωτης γράφει παραμυθένιες ιστορίες. Δηλαδή ιστορίες σε πραγματικούς τόπους με αληθινούς ανθρώπους, οι οποίες με στοιχεία μαγικού ρεαλισμού παίρνουν παραμυθένια διάσταση. Εδώ η Μίνα Ζάννα και η Ζυράννα Ζατέλη, δυο υπαρκτά πρόσωπα, βρίσκουν τρόπο να φέρουν την άνοιξη σε έναν τόπο ο οποίος από το χειμώνα περνούσε στο καλοκαίρι. Το μαγικό στοιχείο μετασχηματίζει την πραγματικότητα. Στον σπόρο της Ζυράννας γράφουν όλοι στίχους για την άνοιξη, υπό τους ήχους της Ιεροτελεστίας της Άνοιξης. Στο κέντημα της Μίνας βοηθούν όλοι και το κεντητό χελιδόνι ζωντανεύει. Κι έτσι η νεράιδα δεν πενθεί πια το χελιδόνι της κι η Άνοιξη μπορεί να γυρίσει. Το υπέροχο κείμενο αναδεικνύει η εξαιρετική εικονογράφηση της Φωτεινής Στεφανιδη στο ίδιο ακριβώς πνεύμα: ρεαλιστικές εικόνες με ποιητική διάθεση. Περιμένοντας την Άνοιξη αξίζει να χαρείτε αυτό το βιβλίο. Β. Ηλιόπουλος

Η σπουδαία συγγραφέας Λαμπαδαρίδου Πόθου, που τόσα αριστουργήματα μας έχει χαρίσει, είχε γράψει το βιβλίο αυτό πριν χρόνια συνδυάζοντας μύθους και παραδόσεις με τη δίκη της φαντασία. Ξαναδούλεψε και ανάπλασε τη γραφή το 2018 και μας χαρίζει ένα απόλυτα σημερινό βιβλίο με έξι ιστορίες που μιλούν για την αγάπη, σε όλες της τις εκδοχές: Ο ύπνος του Ενδυμίωνα, Ο αδελφός Γκιον, Το αηδόνι, Το παιδί και το δέντρο, Ο Ορφέας στο μαγεμένο δάσος, Ο Αρίωνας ο κιθαρωδός και το δελφίνι. Ποιητικός λόγος γεμάτος από την ευαισθησία της αλήθειας και την έκσταση του θαύματος. Διαβάστε με το παιδί σας μια μια τις ιστορίες, ταξιδέψετε με τις λέξεις στους ονειρικού κόσμους των μύθων και των λαϊκών παραδόσεων όπως μοναδικά τους εκφράζει η συγγραφέας, παρέα με την Αλεξία Λουγιάκη  και τις εικόνες της. Ανεξάντλητη η Μυθολογία και η Παράδοση πάντα βρίσκει πρεσβευτές όπως η συγγραφέας να την μετασχηματίζουν κι από παλιά να γίνεται ολοκαίνουργια στα μάτια των σημερινών παιδιών. Β. Ηλιόπουλος

Φέτος που συμπληρώνονται 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, κυκλοφορούν και θα κυκλοφορήσουν πολλά βιβλία για παιδιά σχετικά με την ιστορική περίοδο αυτή. Ευαισθητοποιημένοι συγγραφείς βέβαια δεν περίμεναν να θυμηθούν το θέμα τώρα που είναι επίκαιρο. Πάντα ακουμπούσαν με σεβασμό και ιστορικό ενδιαφέρον στην περίοδο αυτή. Σε δυο από αυτούς θέλω με τις σημερινές επιλογές να αποδώσουμε φόρο τιμής. Στην Αγγελική Βαρελλά και στην Γαλάτεια Γρηγοριάδου Σουρέλη οι οποίες σε όλο το έργο τους προσεγγίζουν θέματα γλώσσας, παράδοσης, ιστορίας. Μιλούν για τις ρίζες και για τον αγώνα των προγόνων για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι.

Η Σουρέλη ήταν από τις συγγραφείς που πάντα είχε έγνοια για το έθνος, τη θρησκεία και τη γλώσσα. Όλο το έργο της είναι επηρεασμένο από την αγάπη της στην ιστορία και το πάθος της να τη μάθουν τα παιδιά σήμερα. Στο βιβλίο αυτό δημιουργεί ένα φανταστικό ήρωα, τον Λευτέρη, ο οποίος κινείται μέσα σε πραγματικά ιστορικά γεγονότα και γνωρίζει ήρωες της ελληνικής επανάστασης. Το απόσπασμα που ο Μιαούλης του μιλάει για τον Κανάρη υπάρχει στο Ανθολόγιο του Δημοτικού. Αξίζει όμως να διαβαστεί όλο το βιβλίο. Η Σουρέλη πετυχαίνει έτσι και να μάθουν τα παιδιά τα σπουδαία κατορθώματα των αγωνιστών της θάλασσας, με πεδίο μάχης ολόκληρο το Αιγαίο, αλλά και να νιώσουν την ανθρώπινη διάσταση τους. Να καταλάβουν ότι ήταν  απλοί, συνηθισμένοι, καθημερινοί άνθρωποι τους οποίους η δίψα για ελευθερία και ο αγώνας για την πατρίδα τους έκαναν ήρωες. Χωρίς να «διδάσκει» αφήνει τον μικρό αναγνώστη να μάθει, να θαυμάσει, να σχηματίσει άποψη. Μια άποψη χρήσιμη γι΄ αυτόν σήμερα. Β. Ηλιόπουλος

Τη ζωή και το έργο του Εθνικού μας ποιητή προσεγγίζει η συγγραφέας, μέσα από μια δική της αναφορά στην αγαπημένη της φιλόλογο, η οποία την μύησε στην Τέχνη του. Αυτό κάνει και η Βαρελλά με τη σειρά της. Μια μύηση των μικρών αναγνωστών σε έναν κόσμο άγνωστο, αφού τα παιδιά γνωρίζουν τον ποιητή από τον εθνικό ύμνο μόνο. Δύσκολο το έργο του και πολύπλευρη η προσωπικότητά του. Η Βαρελλά όμως ξέρει να στρογγυλεύει της αιχμηρές πλευρές, να φωτίζει τα σκοτεινά σημεία, να αναδεικνύει την μοναδική του τέχνη. Ο Σολομός δεν πάτησε ποτέ το πόδι του στην ελεύθερη Ελλάδα, όμως με τα ποιήματά του εμψύχωνε τους Έλληνες να αγωνιστούν ενώ παράλληλα συγκινούσε και επηρέαζε την παγκόσμια κοινότητα. Με έργα τόσο υψηλής αισθητικής όπως Ύμνος εις την ελευθερία και Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, εκτός από Εθνικός ποιητής έχει κατακτήσει μια θέση στους καλύτερους ποιητές του 19ου αιώνα σε όλο τον κόσμο. Μια άρτια έκδοση του 1998 που επανακυκλοφορεί και δεν πρέπει να λείπει από καμιά βιβλιοθήκη.  Β. Ηλιόπουλος

Ο Ροδομάγουλος κάνει με τη φίλη του τη Γη ένα ταξίδι στο διάστημα. Σ’ αυτή τη στιγμή, που η Σελήνη μπαίνει μπροστά και κρύβει τη Γη από τον Ήλιο, προλαβαίνουν και ζουν περιπέτειες που τους αποκαλύπτουν το αληθινό νόημα της ζωής. Κι όταν η Γη κινδυνεύει ο Ροδομάγουλος πρέπει να πάρει μια σημαντική απόφαση.

Αλληγορικό, εκτενές παραμύθι, για παιδιά όλων των ηλικιών, το οποίο μιλάει για τη ζωή, το χρόνο, τις σχέσεις, τον έρωτα, τη θυσία χρησιμοποιώντας σε ίσες δόσεις πραγματικά στοιχεία του διαστήματος και φανταστικά στοιχεία του παραμυθιού. Κάνει έτσι μια «παραμυθένια αστρονομία» που, με τον δικό της τρόπο, μας «εξηγεί» πολλά, όπως για παράδειγμα γιατί υπάρχουν κρατήρες στη Σελήνη. Στόχος του να ταξιδέψει το παιδί αναγνώστη στον περιπετειώδη κόσμο των συναισθημάτων του, σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας και ενηλικίωσης. Σπουδαίο ταλέντο και στη συγγραφή ο Χαραλαμπόπουλος, όπως κάνει και στο θέατρο, έτσι και εδώ,  διαχειρίζεται το υλικό του με μεγάλη σοβαρότητα και σκληρή δουλειά, πετυχαίνοντας ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα. Διαβάστε, συζητήστε, παίξετε με τα παιδιά κι απολαύστε το κι εσείς.

Β. Ηλιόπουλος 

Ο Μικρός Πρίγκιπας έχει βρει τη θέση του ανάμεσα στα αριστουργήματα της λογοτεχνίας του 20ου αιώνα. Είναι ένα κείμενο που αγαπώ πολύ και παρακολουθώ όλες τις μεταφράσεις του καθώς και τις διασκευές, θεατρικές, κινηματογραφικές κ.λ.π. Στο βιβλίο αυτό έχουμε μια εξαιρετική θεατρική διασκευή του Δημήτρη Αδάμη, από τη φετινή του παράσταση. Μια παράσταση που δεν έχουμε προλάβει να δούμε, αφού λίγο μετά την πρεμιέρα τα θέατρα μπήκαν σε αναστολή λειτουργίας. Ο Αδάμης, πέρα από το ταλέντο του, έχει διακριθεί για τη συνέπεια με την οποία υπηρετεί το θέατρο για παιδιά, το σεβασμό στον μικρό θεατή και την τόλμη του σε δύσκολους καιρούς να κάνει μεγάλες και άρτιες παραγωγές. Στο Μικρό Πρίγκιπα κάνει μια διασκευή η οποία  διατηρεί όλα τα βασικά στοιχεία του αρχικού κειμένου, αναδεικνύοντας συγχρόνως την διαχρονικότητά του. Φωτίζει τις μεγάλες αξίες που επισημαίνει ο Εξυπερύ ότι πρέπει να διέπουν την ανθρώπινη ζωή. Μια θεατρική διασκευή που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ανέβασμα στο σχολείο, για παιχνίδι στη βιβλιοθήκη, για θεατρικό αναλόγιο στο σπίτι. Το βιβλίο συνοδεύεται από CD με την παράσταση, όπως ανέβηκε στις 20 Οκτωβρίου 2020, με καταπληκτικούς ηθοποιούς και με Μικρό Πρίγκιπα τον σπουδαίο ηθοποιό Θανάση Τσαλταμπάση, σε ένα ρόλο που του ταιριάζει μοναδικά.

Β Ηλιόπουλος

Ήμουν ένα παιδί που παρατηρούσα τα παπούτσια των άλλων, έκανα διαγωνισμό και έδινα βραβείο, αλλά ποτέ δεν έμαθα να δένω «σωστά» τα κορδόνια μου. Ακόμη και τώρα έχω έναν δικό μου τρόπο. Επίσης ήμουν ένα παιδί κλειστό, ντροπαλό κι «αόρατο». Ναι, οποίος με έχει γνωρίσει τώρα δεν το πιστεύει. Οι παιδικοί μου φίλοι όμως ξέρουν. Μόνο όταν έλυσα τους κόμπους μέσα μου κοίταξα ψηλά. Για αυτό κι αυτό το βιβλίο με άγγιξε. Γιατί μιλάει για εμένα, για εσένα, για όλους και για τον καθένα χωριστά. Η Γεροκώστα μαγεύει τις λέξεις που χορεύουν στο ρυθμό που τους δίνει η πένα της. Λιτότητα, ακρίβεια, εκφραστικότητα. Αρετές που η συγγραφέας έχει αποκτήσει από την τέχνη της αφήγησης, βρίσκουν εδώ την καλύτερη στιγμή τους. Τις ίδιες αρετές έχει και η εικονογράφηση, η οποία βασίζεται στον τρόπο που ζωγραφίζει ένα παιδί, και, μαζί με τον πρωτότυπο τίτλο, είναι η πρώτη που θα μαγνητίσει το παιδικό βλέμμα. Το βιβλίο προσφέρεται για παιχνίδια και συζητήσεις, για δράσεις και ενδοσκόπηση, για δραματοποίηση και επεκτάσεις. Απολαύστε το. Β. Ηλιόπουλος

Είναι γνωστό πόσο έχω ασχοληθεί με το θέμα του εκφοβισμού στα σχολεία. Γι αυτό κι όταν βλέπω βιβλία για αυτό το θέμα, καλογραμμένα ενθουσιάζομαι. 

Ο Σαμόρο  όταν  βλέπει το νέο συμμαθητή του να είναι λυπημένος από τον εκφοβισμό που δέχεται, βρίσκει το θάρρος και τη γενναιότητα να παρέμβει και να εξηγήσει ότι τα παιχνίδια είναι για να τα παίζουν όλα τα παιδιά. Και πράγματι η πράξη του αυτή θα κάνει αυτούς που κορόιδευαν να καταλάβουν το λάθος τους και το Σάγκι να παίζει ευτυχισμένος. 

Το κείμενο με την εικονογράφηση της Γιώτας Κοκκόση δένουν αρμονικά μεταφέροντάς μας σε ένα Νηπιαγωγείο στο οποίο συμβαίνει αυτή η σκηνή εκφοβισμού. Οι πληροφορίες έρχονται από το κείμενο αλλά και από την εικόνα, κι έτσι το ένα συμπληρώνει το άλλο. Πράγματι ένα βιβλίο για να συζητήσουμε τον εκφοβισμό από το Νηπιαγωγειο. Κι όπως λένε οι έρευνες από εκεί ξεκινάει. Πολύ εύστοχα η Κουμαριανού δεν χρησιμοποιεί επιστημονικούς όρους και δεν κρίνει θύτη και θύμα. Είναι όλα παιδιά και σημασία έχει να καταφέρουμε να τα κάνουμε να παίζουν αγαπημένα σεβόμενα το ένα το άλλο. Ένα βιβλίο τόσο απλά γραμμένο όσο σπουδαία είναι να μηνύματα του. Κι αυτό είναι το προτέρημα του. Για μικρά και μικρότερα παιδιά. Ένα βιβλίο αφορμή να αρχίζουμε να ετοιμαζόμαστε και για τους εορτασμούς της 6ης Μαρτίου, Πανελλήνιας Ημέρας ενάντια στη βία και στον εκφοβισμό στα σχολεία. Β. Ηλιόπουλος

Ο μεγάλος μας αρχιτέκτονας Κωντσταντίνος Δεκαβάλλας σε πρόσφατη συνέντευξη του δήλωσε ότι θεωρεί τη μεγαλύτερη μορφή αρχιτέκτονα του 20ου αιώνα τον Λε Κορμπιζιέ. Επίσης επισημαίνει την έλλειψη της αρχιτεκτονικής από το ελληνικό σχολείο.

Οι Εκδόσεις Μέλισσα έχουν έγκαιρα διαπιστώσει αυτή την έλλειψη και έχουν μεταφράσει εξαιρετικά παιδικά βιβλία με θέμα την Αρχιτεκτονική και σπουδαίους αρχιτέκτονες, όπως το «Ο μικρός Φρανκ», του Φρανκ Βίβα σε έκδοση του ΜοΜΑ.

Από τις ίδιες εκδόσεις, σε απόδοση Χρήστου Μπουλώτη, κυκλοφορεί και το βιβλίο «Λε Κορμπιζιέ ένας σπουδαίος αρχιτέκτονας» το οποίο με πολύ απλό και κατανοητό τρόπο παρουσιάζει στα παιδιά τις νέες ιδέες που έφερε στην αρχιτεκτονική και στο σχεδιασμό επίπλων και αντικειμένων ο σπουδαίος αρχιτέκτονας και το πώς αυτές επηρέασαν τις πόλεις και την καθημερινή ζωή σε αυτές τον 20οαιώνα. Πρόκειται για ένα εικονογραφημένο βιβλίο, προσιτό και ευχάριστο, που εξηγεί πώς η ματιά και το έργο ενός ανθρώπου μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο ζωής όλων μας.

Η αρχιτεκτονική συνδυάζει την τέχνη με την επιστήμη, γι’ αυτό και θα έπρεπε να έχει ενταχθεί στο σχολείο, από την προσχολική ακόμη εκπαίδευση. Στο εξωτερικό έχει γίνει αυτό με επιτυχία και είναι ένα από τα θέματα της STEM Education. Σε όποιον ρωτήσει «μα πώς να μιλήσεις στο μικρό παιδί για τόσο επιστημονικά θέματα;» απλά χαρίστε του αυτό το βιβλίο.

Β. Ηλιόπουλος

Με μεγάλη χαρά διαβάζω βιβλία που μιλούν για τη σύγχρονη οικογένεια και τα προβλήματά της. Αυτό προσεγγίζει και η Μουσιώνη με ρεαλισμό, ευαισθησία, χιούμορ αλλά και με ειλικρίνεια χωρίς να θέλει να ωραιοποιήσει καταστάσεις.

Η ηρωίδα του βιβλίου, η Καλλιπάτειρα, μιλά σε πρώτο πρόσωπο για όσα ζει σε μια … κανονική, σύγχρονη, οικογένεια, στην οποία η μαμά αποφάσισε να τελειώσει το διδακτορικό της. Παράλληλα συμβαίνουν διάφορα ευχάριστα αλλά και δυσάρεστα γεγονότα στον περίγυρο της οικογένειας, τα οποία την επηρεάζουν. Κι όπως ανακαλύπτει τον κόσμο, τα συναισθήματά της, στις σχέσεις, δηλαδή μεγαλώνει, καταλαβαίνει ότι πρέπει να προσαρμόζεται σε κάθε τι νέο, κι έτσι να  εξελίσσεται.

Ο τίτλος προέρχεται από το παιχνίδι που έχει επινοήσει για να μένει ήσυχη στο δωμάτιο που μελετάει η μαμά και να παίζει με το μυαλό της και τα βιβλία που είναι στα ράφια της βιβλιοθήκης.

Το βιβλίο θα μπορούσε να είχε γραφτεί και στη μορφή μικρού μυθιστορήματος. Υπάρχει το ανάλογο υλικό. Η συγγραφέας όμως επιλέγει μια πιο μικρή φόρμα, νουβέλας, που είναι πιο προσιτή στα παιδιά αναγνώστες. Επικεντρώνεται στη δράση και χρησιμοποιεί το χιούμορ. Στο ίδιο πνεύμα και η υπέροχη εικονογράφηση του Βασίλη Γρίβα. Ένα βιβλίο που θα μπορούσε να κυκλοφορεί στο εξωτερικό αφού με μια πολύ σύγχρονη γραφή περιγράφει τη ζωή μας οικογένειας που θα μπορούσε να ζει σε οποιοδήποτε σημείο του δυτικού κόσμου. Β. Ηλιόπουλος

Δυο νέα βιβλία κυκλοφόρησαν, λίγο πριν κλείσει χρόνος από τη στιγμή που η Άλκη Ζέη ολοκλήρωσε τον δικό της μεγάλο περίπατο στην ιστορία. Δυο βιβλία που η ίδια ήταν η αιτία της έκδοσής τους και που επέβλεψε τη δημιουργία τους, "Ο νυχτερινός περίπατος της γιαγιάς" & "Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου" .Προκαλούν μεγάλη συγκίνηση σε όλους εμάς που τη γνωρίσαμε και την αγαπήσαμε μέσα από το έργο της. Το σημαντικό όμως είναι ότι με αυτά συστήνεται σε ένα νέο κοινό αναγνωστών. Ένα κοινό μικρών παιδιών τα οποία τώρα τη γνωρίζουν και ξεκινούν μαζί της το ταξίδι τους στην σύγχρονη παιδική ελληνική λογοτεχνία. Έτσι περνάει στη σφαίρα των κλασικών συγγραφέων μύθων.

Η Ζέη είχε δηλώσει ότι γράφει πάντα αυτοβιογραφικά κι αν δεν έχει ζήσει κάτι δεν είναι εύκολο να το περιγράψει. Πράγματι τα περισσότερα βιβλία της έχουν έντονο το αυτοβιογραφικό στοιχείο. Άλλωστε και η ίδια η ζωή της ήταν μυθιστορηματική. Κι αυτό, το τελευταίο, βιβλίο της έχει βασιστεί στο δικό της βίωμα ως γιαγιάς. Ώριμη και γεμάτη εμπειρίες, στην ένατη δεκαετία της ζωής της, φιλοσοφεί πάνω στη ζωή και στο θάνατο με έναν τρόπο τόσο φυσικό και γλυκό, που κάνει το δύσκολο αυτό θέμα προσιτό και στα μικρότερα παιδιά. Παίζοντας με τον τίτλο ενός εμβληματικού μυθιστορήματός της, του «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» (1971) το οποίο την καθιέρωσε, μερικά χρόνια μετά το «Καπλάνι της βιτρίνας» (1963), κλείνει την καριέρα της με τον δικό της νυχτερινό περίπατο. Έναν περίπατο αναχώρησης που δεν πληγώνει και δεν τραυματίζει, αλλά έρχεται φυσικά σαν μια βόλτα στις νυχτερινές Βρυξέλλες. Η απώλεια δεν δηλώνεται αλλά υπονοείται με την άδεια πολυθρόνα με το βιβλίο της γιαγιάς. Η Ζέη βρήκε τη δύναμη να γράψει αυτό το βιβλίο επίλογο στο έργο της αλλά και στη ζωή της, μιλώντας η ίδια στα εγγόνια της αλλά και στα παιδιά όλου του κόσμου για τη ζωή, την πορεία και την ολοκλήρωσή της. Την θαυμάζαμε πάντα, μα τώρα ακόμη περισσότερο για τη συγγραφική της δεινότητα αλλά και για την ψυχική της δύναμη. 

Β. Ηλιόπουλος

Δυο νέα βιβλία κυκλοφόρησαν, λίγο πριν κλείσει χρόνος από τη στιγμή που η Άλκη Ζέη ολοκλήρωσε τον δικό της μεγάλο περίπατο στην ιστορία. Δυο βιβλία που η ίδια ήταν η αιτία της έκδοσής τους και που επέβλεψε τη δημιουργία τους, "Ο νυχτερινός περίπατος της γιαγιάς" & "Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου" .Προκαλούν μεγάλη συγκίνηση σε όλους εμάς που τη γνωρίσαμε και την αγαπήσαμε μέσα από το έργο της. Το σημαντικό όμως είναι ότι με αυτά συστήνεται σε ένα νέο κοινό αναγνωστών. Ένα κοινό μικρών παιδιών τα οποία τώρα τη γνωρίζουν και ξεκινούν μαζί της το ταξίδι τους στην σύγχρονη παιδική ελληνική λογοτεχνία. Έτσι περνάει στη σφαίρα των κλασικών συγγραφέων μύθων.

Το βιβλίο αυτό, μετά το «Καπλάνι της βιτρίνας», καθιέρωσε την Άλκη Ζέη, μαζί με την Ζωρζ Σαρή, ως τη συγγραφέα που ανοίγει μια νέα περίοδο στην ελληνική παιδική λογοτεχνία. Κυκλοφορεί το 1971 και αντιμετωπίζει τα παιδιά ως ενεργούς πολίτες με άποψη και συμμετοχή στα ιστορικά δρώμενα. Αποδεικνύει έτσι την δυνατότητα των παιδικών βιβλίων να έχουν κοινωνικές και πολιτικές θέσεις και απόψεις.

Η Άλκη Ζέη παρέμεινε ως τα 97 της νέα στο πνεύμα, δραστήρια ως συγγραφέας και θαυμάστρια κάθε «καινούργιου» στην Τέχνη. Δική της ιδέα ήταν η διασκευή του μυθιστορήματός της, λίγο πριν κλείσει τα 50 του χρόνια, σε graphic novel. Έτσι το ξανασυστήνει στους σημερινούς νέους, μέσα από μια μορφή βιβλίου που τους είναι πολύ οικεία. Η δουλειά του κομίστα Μαστώρου εξαιρετική, δημιουργεί μια ατμόσφαιρα που μας μεταφέρει στην εποχή του Ελληνοϊταλικού πολέμου και της Γερμανικής κατοχής. Δύσκολη δουλεία της Δαρλάση, έχει να αναμετρηθεί με ένα μυθιστόρημα σταθμό και μια συγγραφέα μύθο. Και τα καταφέρνει! Βραβευμένη συγγραφέας παιδικής, νεανικής λογοτεχνίας, αλλά και θεατρικών έργων, ήταν μια εξαιρετική επιλογή της ίδιας της Ζέη. Μεταφέρει το κείμενο σε σενάριο, όχι μόνο χωρίς να το προδίδει, αλλά αποδίδοντας τον λόγο της Ζέη, το ύφος και το κλίμα που έχει δημιουργήσει στο αρχικό βιβλίο. Απομένει το στοίχημα αν κάποια στιγμή, ο μικρός αναγνώστης θα αναζητήσει να διαβάσει και το πρωτότυπο βιβλίο, αλλά και άλλα βιβλία της Ζέη, αν δηλαδή ένα Graphic Novel τον κάνει να ανακαλύψει μια συγγραφέα που έγραφε τόσο διαχρονικά, ώστε να είναι ήδη κλασική. Αλλά αυτό είναι μια γενικότερη συζήτηση για τις διασκευές… Β. Ηλιόπουλος

Το ερώτημα που καλούνται να απαντήσουν οι γονείς σε όλο τον Χριστιανικό κόσμο είναι "υπάρχει Άγιοβασίλης;". Από αυτό λοιπόν αντλούν έμπνευση οι συγγραφείς και καλούνται να δώσουν τις δικές τους, γεμάτες τρυφερότητα κι ευαισθησία, απαντήσεις. Και πολλές φορές, οι δρόμοι τους συναντιούνται, γιατί απλά ακολουθούν τις ίδιες διαδρομές. Οι εκατοντάδεςχιλιάδες Αγιοβασίληδες κινούνται πολύ κοντά σε αυτό που λέω στο "Κάθε μέρα Χριστούγεννα" προτρέποντας να γίνει ο ένας ο Άγιος Βασίλης του άλλου. Και πράγματι πώς να τα καταφέρει ένας Άγιος Βασίλης; Γίνονται πολλοί, μικροσκοπικοί ώστε να ψιθυρίζουν σε κάθε μεγάλο το δώρο θέλει κάθε παιδί. Κι έτσι, λέω εγώ, ο μεγάλος γίνεται ο Άγιος Βασίλης στη θέση του Άγιου Βασίλη. Άρα στο ερώτημα "υπάρχει Άγιοβασίλης;" η απάντηση είναι ΝΑΙ. Εμένα, για παράδειγμα είναι ο μπαμπάς μου.  Εγώ δεν ξέρω αν τα κατάφερα να γίνω για τα παιδιά μου. Μια φορά που φόρεσα τη στολή, ξηλώθηκε το παντελόνι όπως σκαρφάλωνα στο μπαλκόνι και το θυμάται η κόρη μου και γελάει. Εσείς τα καταφέρατε; Αυτό το βιβλίο σας δίνει την ευκαιρία να το ανακαλύψετε. 

Β. Ηλιόπουλος

Ελληνική παράδοση οι καλικάντζαροι, έρχονται, όπως λέει ο σπουδαίος Κύπριος χαράκτης Χαμπής, από τα βάθη του χρόνου, από το Βυζάντιο. Πολλοί συγγραφείς έχουμε εμπνευστεί από τις ιστορίες τους και έχουμε γράψει δικές μας, όπως ο Μανδηλαράς, η Μπετεινάκη, η Ευσταθίου, οι Κατσιμιχαίοι κι εγώ. 

Ένας από τους σπουδαιότερους έλληνες αφηγητές, ο Στέλιος Πελασγός, έγραψε όμως το απόλυτο βιβλίο Καλικαντζαρολογίας. Εξαιρετικός γνώστης της παράδοσης και όλων των λαϊκών αφηγήσεων, παρουσιάζει και εμπλουτίζει το υλικό του με σύγχρονο τρόπο που σίγουρα θα ενθουσιάσει κάθε παιδί. Ιδρύει το Κέντρο Κατεπείγουσας Καταπολέμησης Καλικαντζάρων και κάνει βοηθούς του όλους τους αναγνώστες. Με παιχνίδια, φύλλα εργασίας, συνταγές, πληροφορίες, σελίδες κόμικ, και βέβαια "πληροφορίες" γεμάτες χιούμορ, δημιουργεί ένα χορταστικό βιβλίο με όλα όσα θα έπρεπε να ξέρουμε για τους καλικάντζαρους. Ένα βιβλίο, όπως η Δρακολογία, το οποίο παριστάνει το βιβλίο γνώσεων, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα βιβλίο ατέλειωτης διασκέδασης και φαντασίας. Όπως κι η παράδοσή μας.

Β. Ηλιόπουλος

Ένα από τα παραμύθια που ανήκουν πλέον στη χριστουγεννιάτικη παράδοση και αξίζει να γνωρίσουν τα παιδιά μας είναι και ο Καρυοθραύστης. Η μυστική, ανεξάρτητη ζωή των παιχνιδιών, πάντα γοήτευε τα παιδιά. Εδώ η Κλάρα λαμβάνει ένα δώρο, τον στρατιώτη καρυοθραύστη, από τον νονό της. Όταν ξεκινήσει η επίθεση των ποντικών αυτός θα τη σώσει και μαζί θα ξεκινήσουν ένα μαγικό ταξίδι. Μια ιστορία του Χόφμαν, που ο Δουμάς έκανε παραμύθι, αλλά γνωστό έγινε από το μπαλέτο του Τσαϊκόφσκι.

Θυμάμαι που στη Βοστώνη κάποια μακρινά Χριστούγεννα προσπαθούσαμε να βρούμε εισιτήρια για το μπαλέτο αυτό στην Όπερα. Ήταν αληθινά αδύνατον. Τότε η Γεωργία, η γυναίκα μου, μου χάρισε, για να με παρηγορήσει, ένα βιβλίο pop up με την ιστορία του Καρυοθραύστη. Το αγάπησα και το έχω ακόμη. Κι ούτε φανταζόμουν ότι θα γίνει κάποτε ένα καλύτερο βιβλίο, με το παραμύθι, από αυτό. Κι όμως ο Καρυοθραύστης της Χρυσάνθη Καραϊσκου είναι υπέροχος. Η συγγραφέας κάνει μια εξαιρετική διασκευή με λόγο λιτό και περιεκτικό. Και έρχεται η ζωγράφος Μαρίνα Στελλάτου και δημιουργεί εικαστικά έργα που σε ταξιδεύουν στο παραμύθι. Δημιουργούν ατμόσφαιρα, έχουν ζωντάνια, έχουν ρυθμό. Ναι, αν και δεν είναι μπαλέτο οι πίνακες της Στελλάτου έχουν μουσική. Θες να μπεις μέσα τους και να χορέψεις με τους ήρωες. Η Στελλάτου ξέρουμε ότι «στήνει» το θέμα της σκηνοθετικά με μοντέλα και το ζωγραφίζει. Εδώ τα μοντέλα της έχουν στηθεί σε ένα ονειρικό περιβάλλον παραμυθιού. Η ζωγράφος διατηρώντας τη μαγεία, προσεγγίζει τα ανθρώπινα συναισθήματα. Θα τα βρείτε στα μάτια, στην έκφραση, στη στάση του σώματος των ηρώων. Κι όπως το πρωί των Χριστουγέννων η Κλάρα ξύπνησε με τον Καρυοθραύστη αγκαλιά, αξίζει το παιδί σας να ξυπνήσει με αυτό το βιβλίο αγκαλιά.  

Β. Ηλιόπουλος

Τυχαίο είναι που θέλουμε κάθε Χριστούγεννα να ακούμε τα ίδια τραγούδια, να βλέπουμε τις ίδιες ταινίες και βέβαια να διαβάζουμε τις ίδιες ιστορίες; Όχι βέβαια. Πάντα αναζητάμε τα Χριστούγεννα των παιδικών μας χρόνων και επιστρέφουμε κάθε χρόνο σε αυτά αναζητώντας, μέσα από το νόστο για την παιδική μας ηλικία, τη θαλπωρή τους. Με τα παιδιά δεν είναι το ίδιο. Εμείς τους δημιουργούμε τις αναμνήσεις τους με τα οικογενειακά έθιμα και τις αναγνωστικές εμπειρίες που τους προσφέρουμε. Αυτή την Πέμπτη, λοιπόν, διαλέγω δυο βιβλία, τα οποία δεν κυκλοφόρησαν φέτος, αλλά, αν και παλαιότερα, κυκλοφορούν κάθε Χριστούγεννα.

Τα χριστουγεννιάτικα βιβλία έχουν δυο μήνες (φέτος ίσως και λιγότερο) για να φτάσουν κοντά μας. Τα τοποθετούν οι βιβλιοπώλες εκεί στα μέσα Νοεμβρίου και βέβαια πριν τα Φώτα τα έχουν αποσύρει. Πώς σε αυτό το μικρό διάστημα κάποια βιβλία καταφέρνουν και ξεχωρίζουν; Μα με την αξία τους και τη διαχρονικότητά τους. Γι’ αυτό και από μια τεράστια παραγωγή κάθε χρόνου, συνεχίζουν μόνο μερικές δεκάδες βιβλία να τοποθετούνται ξανά στα ράφια των βιβλιοπωλείων και τον επόμενο. Κι αν συνεχίζουν και τον επόμενο και τα ζητούν οι αναγνώστες τότε έχουν καταφέρει να γίνουν κλασικά. Πώς; Μα σίγουρα επειδή μίλησαν για αληθινά χριστουγεννιάτικα συναισθήματα και άγγιξαν τις καρδιές των αναγνωστών. Τέτοια περίπτωση είναι η Δωροβροχή. Έξυπνο και παιχνιδιάρικο κείμενο μιλά για τον καταναλωτισμό και την εγωιστική διάθεση να πάρει ένα παιδί όλα τα δώρα σε αντιδιαστολή με την αγάπη και τη διάθεση για προσφορά. Και γίνεται η μεταστροφή του ήρωα, τον οποίο έχει αποδώσει ο εικονογράφος εξαιρετικά, και ήταν αυτός που ήθελε όλα τα δώρα που έπεφταν από τον ουρανό δικά του, με τόσο τρυφερό και παιχνιδιάρικο τρόπο, που αλλάζει κι ο αναγνώστης μαζί του. Τελικά όλοι επιλέγουμε την αγάπη και τη φιλία ως το σημαντικότερο δώρο, αφού αυτά έχουν την αληθινή αξία. Φέτος το βιβλίο αποκτά νέο ενδιαφέρον αφού θα πρέπει να εφεύρουμε νέους τρόπους να νικήσουμε τη μοναξιά, σε μια εποχή στην οποία τα δώρα που έχουμε ανάγκη δεν είναι μόνο υλικά. Β. Ηλιόπουλος 

Το καπέλο ως αντικείμενο κρύβει έτσι κι αλλιώς μια μαγεία. Με τρόπο απλό σε προστατεύει και σε μεταμορφώνει ταυτόχρονα! Πολλά κείμενα για παιδιά έχουν γραφτεί για καπέλα. Ξεχωρίζω αυτό του Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου στο βιβλίο «Αφρικανική περιπέτεια» (1969), τη μοναδική συλλογή διηγημάτων του για παιδιά, με τίτλο «Ένα καλοκαιρινό καπέλο». Το καπέλο αυτό είχε αγοράσει ο πρωταγωνιστής σε ένα ταξίδι στην Αφρική,  όταν χρόνια μετά ήταν πια φθαρμένο κι ήθελε να το πετάξει, όλο κάτι γινόταν και ξαναγύριζε σε αυτόν. Έτσι είναι άραγε τα καπέλα; Έχουν μια δική τους βούληση; Αυτό φαίνεται και στο «Άτακτο καπέλο» της νέας συγγραφέα Χριστίνας Αποστολίδη. Εδώ πρόκειται για καπέλο ταχυδακτυλουργού  που όμως έκανε ότι ήθελε. Ήταν τόσο παιχνιδιάρικο που θύμωνε τον ταχυδακτυλουργό. Όταν το πέταξε, άλλοι το πήραν από τα σκουπίδια και η ζωή τους άλλαξε. Συγχρόνως το αναπάντεχο, το σουρεαλιστικό, το παιχνιδιάρικο έλειψαν από τη ζωή του ταχυδακτυλουργού. Όταν κατάλαβε το λάθος του, θα μπόρεσε άραγε να το βρει και να το πάρει πίσω;  Το βιβλίο αναζητά το μυστικό για μια ζωή γεμάτη εκπλήξεις, μια ζωή αληθινή γιορτή, με έναν τρόπο που καταφέρνει και μιλά εκτός από τους μικρούς και στους μεγάλους, προτείνοντάς τους να διατηρήσουν πάντα την παιδικότητα και την παιχνιδιάρικη διάθεση. Στο ίδιο πνεύμα και η εικονογράφηση του Σεραφείμ Στρουμπή συνταιριάζει την έντεχνη αισθητική με την παιδική ματιά. Ένα βιβλίο απολαυστικό, μπορεί να γίνει η αιτία για τα πιο σουρεαλιστικά παιχνίδια.

Β. Ηλιόπουλος

Οι χάρτες μου αρέσουν πολύ γιατί σε βοηθούν να σχεδιάσεις τα πιο ωραία ταξίδια, αλλά και γιατί σε βοηθούν να βρεις το στίγμα σου στον χώρο. Σε μια περίοδο όμως που τους χάρτινους χάρτες έχουν αντικαταστήσει οι ηλεκτρονικοί, οι οποίοι μέσω των δορυφόρων αποτυπώνουν με ακρίβεια τη Γη μας, έχει αξία ένα βιβλίο με χάρτες;  

Θα έλεγε κάποιος πως όχι. Έρχονται όμως οι δυο δημιουργοί από την Πολωνία και δείχνουν πόσο λάθος είναι αυτή η άποψη. Γιατί  κάθε ένας από τους πενήντα εννιά χάρτες τους, δεν είναι απλή φωτογραφία, αλλά έχει μέσα του την ψυχή τους, την ψυχή των χαρτογράφων δημιουργών του. Αμέτρητες πληροφορίες, λεπτομέρειες, σχόλια προκύπτουν από κάθε χάρτη τους. Έτσι, κάθε φορά που γυρίζει κανείς και ξανακοιτάει έναν χάρτη ανακαλύπτει και κάτι άλλο. Πολλές, λοιπόν, οι διαδρομές και οι λόγοι να τις ακολουθήσει ο ταξιδιώτης. Ακόμη περισσότερες οι ιστορίες  που μπορεί να πλάσει ο αναγνώστης σε ένα βιβλίο γνώσεων, χωρίς κείμενο αλλά μόνο με εικόνες. Και τελικά ποια αίσθηση μένει από το βιβλίο; Το πόσο πολύπλευρος, ποικιλόμορφος και υπέροχος είναι αυτός ο πλανήτης και ο πολιτισμός που έχουν αναπτύξει διαχρονικά οι κάτοικοί του.

Να σημειώσουμε ότι το βιβλίο είναι μια πολωνική παραγωγή, τυπώθηκε στην Πολωνία και  η έκδοσή του στα ελληνικά υποστηρίχθηκε από πολωνικό πρόγραμμα μεταφράσεων. Και το σημειώνουμε γιατί εδώ και χρόνια και μετά από πολλές αλλαγές στο Υπουργείο Πολιτισμού, παρά το ότι το προβλέπει ο νόμος, τα ελληνικά βιβλία, ακόμα και βραβευμένα, παραμένουν ακόμη αστήριχτα από την πολιτεία στην προσπάθειά τους να μεταφραστούν σε άλλες χώρες. Ίσως γι’ αυτό και στον χάρτη της Ελλάδας κυριαρχούν οι τόποι δράσης και οι προσωπικότητες των Αρχαίων Ελλήνων. Τον σύγχρονο πολιτισμό μας τον κρατάμε κρυφό.

Β. Ηλιόπουλος

Τη Σοφία Μαντουβάλου την αγαπάει κανείς για το ταλέντο και τη φαντασία της ως συγγραφέα, αλλά και για τον αυθορμητισμό και την ευθύτητά της ως άνθρωπο. Αισιόδοξη με ανεξάντλητο χιούμορ, αθεράπευτα κεφάτη, χαίρεται κάθε πτυχή της ζωής. Και, από το βιβλίο αυτό, είναι ολοφάνερο πόσο χαίρεται την σχέση της με τον εγγονό της. Άλλωστε μαζί το έγραψαν! Ναι, είναι ένα βιβλίο πολύ έξυπνα στημένο από τη Δέσποινα Καραπάνου με στοιχεία κόμικς, στο οποίο ακούγονται και οι δυο φωνές. Γιαγιάς και εγγονού.

Η Μαντουβάλου δε διαλέγει τυχαία η λέξη «γιαγιά» στον προκλητικό τίτλο να συνυπάρχει με τη λέξη «τερματοφύλακας», ενώ στο μυαλό όλων μας είναι δυο λέξεις που με τίποτα δεν ταιριάζουν. Αυτό θέλει να δείξει. Ότι η γιαγιά όλα μπορεί να τα κάνει, ακόμη και τα ακατόρθωτα, αρκεί να χτίσει γερά αυτή τη μοναδική σχέση με τον εγγονό της, Κι ας φάει σαράντα (ή μήπως είκοσι) γκολ.

Ναι, έχω αδυναμία στις γιαγιάδες, και μετά την πολύχρωμη της Πέτροβιτς, σας παρουσιάζω την γιαγιά τερματοφύλακα. Κι έτσι επιτέλους έχουμε πια βιβλία που δείχνουν πώς είναι αληθινά οι σημερινές γιαγιάδες. Γιατί από εκείνη τη γιαγιά του Μίμη και της Λόλας του παλιού αναγνωστικού έχουμε φύγει εδώ και καιρό. Μια γιαγιά σήμερα οδηγεί, δουλεύει, ταξιδεύει, ερωτεύεται και τόσα άλλα που κάνει μια γυναίκα μετά τα εξήντα. Παράλληλα ποτέ δεν παύει να είναι και αυτή που δεν χαλάει χατίρι, που μαγειρεύει καλύτερα από όλους, που αγαπάει χωρίς προϋποθέσεις, που τρέχει όταν υπάρχει ανάγκη να στηρίξει και να βοηθήσει, που τόσο χαριτωμένα «υπονομεύει» τους υπερβολικούς κανόνες που βάζουν οι γονείς. Κι αυτή τη γιαγιά, ίσως περιγράφοντας τον εαυτό της, μας την έδωσε μοναδικά η Μαντουβάλου. Σίγουρα θα την απολαύσουν μικροί και μεγάλοι. Και πού ξέρετε, ίσως σύντομα να έχουμε Εθνική Γιαγιάδων με τερματοφύλακα τη Σοφία.

Β. Ηλιόπουλος

Η Σαντορίνη είναι από τα πιο αγαπημένα μου νησιά. Και είμαι πολύ αυστηρός κριτής όποιου προσπαθεί να περιγράψει την ομορφιά και την ιδιαιτερότητά της. Γιατί δεν είναι το ηλιοβασίλεμα, δεν είναι τα λευκά υπόσκαφα σπίτια, δεν είναι η μορφολογία του εδάφους. Είναι όλα μαζί. Και κυρίως είναι ότι το νησί συνομιλεί με τον ουρανό, τη θάλασσα αλλά και το εσωτερικό της Γης στο χθες και στο σήμερα.

Πώς να μιλήσεις για αυτά στα παιδιά;

Κι όμως η Κασιάρου τα κατάφερε. Με το συγγραφικό της ταλέντο και την εμπειρία της ως εκπαιδευτικός μας χαρίζει ένα βιβλίο για τη Σαντορίνη μοναδικό. Βιβλίο γνώσεων αναμφισβήτητα, από αυτά που χρησιμοποιούν τη μυθοπλασία για να γίνουν οι γνώσεις κατανοητές και πιο εύληπτες στο παιδί.

Κι εδώ οι γνώσεις έχουν να κάνουν με γεωλογία κυρίως. Η Νενέ, γεωλόγος στο Εθνικό Κέντρο Ερευνών της Χαβάης (όχι τυχαία) έρχεται να μελετήσει τη Σαντορίνη και γνωρίζοντας το Γιακουμή του μαθαίνει και του εξηγεί τη μορφολογία του ίδιου του του νησιού. Μια φιλιά αναπτύσσεται και σίγουρα θα έχουμε συνέχεια στις συναντήσεις τους. Μια φιλία με … επιστημονικό ενδιαφέρον.

Η συγγραφέας έχει ψάξει, έχει διαβάσει αλλά το κυριότερο έχει επιλέξει από το υλικό της τι μπορεί να ενδιαφέρει ένα παιδί. Κι έχει βρει τον τρόπο του το πει χωρίς ούτε μια στιγμή να νιώσει ότι του κάνουν μάθημα. Εξαιρετικά επιτυχημένη η εικονογράφηση της Martina Peluso όχι απλά δένει με το κείμενο, αλλά το προχωράει και το απογειώνει, ζωγραφίζοντας απολαυστικά τους πρωταγωνιστές ως ζώα με ανθρωπομορφικά στοιχεία. Ο Γιακουμής, ο αγαπημένος μου, είναι ένας συμπαθέστατος γαϊδουράκος, ο καλύτερος εκπρόσωπος του νησιού! Θα μπορούσε να είναι και η μασκότ του. Αξίζει να το διαβάσετε κα μετά να παίξετε με ηφαίστεια, εκρήξεις και ηφαιστειογενή πετρώματα.  

Β. Ηλιόπουλος

Όσοι ξέρουμε την Κρις, ξέρουμε ότι βασανίζεται από υπερβολική φαντασία. Σου λέει μια ιδέα και πριν την τελειώσει η Φαντασία της έχει καρφώσει και μια άλλη στο μυαλό της και αμέσως μετά μια άλλη και μια άλλη. Ξεκινάει ένα project και χμ… πριν το σχεδιάσει καλά καλά χρειάζεται μια καθαρίστρια χάος να βάλει τάξη στο μυαλό της που ταξιδεύει ήδη στο αστρικό χωριό. Κι όταν τελικά η Κρις αποφασίζει να κάνει το βάσανό της βιβλίο, ξέρουμε ότι θα βγει υπέροχο. Ναι η Φαντασία της δεν έχει καμία σχέση με κομψή νεραϊδούλα και χαριτωμένη μαγισσούλα. Είναι μεγάλη σαν καμπάνα, στρογγυλή σαν γλόμπος, πολύχρωμη σαν αερόμπαλα. Και είναι τόση που δεν χωράει να την κλείσει σε ντουλάπα.

Πρόκειται για ένα βιβλίο που κάθε φορά που το διαβάζεις το μυαλό σου τρέχει κι αλλού, γεμάτο Φαντασία η οποία σε παρακινεί να επεκτείνεις την ιστορία, να δημιουργήσεις, να ονειρευτείς. Η Κρις, με το πιο αυτοβιογραφικό βιβλίο της, με το κείμενο και τις εικόνες που είναι αδιάρρηκτα δεμένα μεταξύ τους,  θέλησε να μας δώσει σε μικρούς και μεγάλους αφορμές να «παχύνουμε» κι εμείς τη φαντασία μας. Κι έτσι όχι μόνο θα τη βγάλουμε από τη ντουλάπα, αλλά δεν θα χωράει να την ξανακρύψουμε ποτέ. Αμέτρητες δράσεις μπορεί να γεννηθούν από το βιβλίο αυτό στην τάξη, στη βιβλιοθήκη, στο σπίτι. Μην προτείνετε στα παιδιά να το διαβάσουν απλά. Αφήστε τα να το απολαύσουν, δημιουργώντας μετά ότι πιο απίθανο τους πει η Φαντασία τους. Για το αποτέλεσμα δεν θα φταίνε αυτά. Η Φαντασία τους θα φταίει …

 Β. Ηλιόπουλος

Δεν πιστεύω ότι υπάρχει γυναικεία και ανδρική λογοτεχνία. Πιστεύω ότι υπάρχουν καλά βιβλία για όλα τα γούστα. Το ίδιο θεωρώ ότι πρέπει να ισχύει και στην παιδική λογοτεχνία. Εγώ, έχοντας μεγαλύτερη αδελφή, έχω διαβάσει και Πολυάννα και περιοδικό Μανίνα, μαζί με Βερν και περιοδικό Δυναμικό Αγόρι. Αυτό ίσως με βοήθησε να καταλαβαίνω καλύτερα και τον κόσμο των κοριτσιών. Ναι, η Ρουσάκη έχει δυο πρωταγωνίστριες κορίτσια και κάνει μια βουτιά στα πιο βαθιά νερά της φιλίας τους. Θα το σύστηνα λοιπόν σε κορίτσια, γιατί θα αναγνωρίσουν στοιχεία του εαυτού τους και καταστάσεις γνώριμες, αλλά και σε αγόρια γιατί θα εμβαθύνουν στο πώς τα κορίτσια μοιράζονται μυστικά, γράφουν ημερολόγια, υποστηρίζουν το ένα το άλλο. Το ότι κυριαρχεί το ροζ στο εξώφυλλο, μάλλον γιατί δείχνει τον τοίχο από το δωμάτιο της Νένης, αλλά ίσως και για να είναι πιο ελκυστικό στα κορίτσια – αναγνώστριες (είναι και περισσότερες) το κάνει αποτρεπτικό για τα αγόρια αναγνώστες; Ίσως, αλλά γιατί; Έχουν τα χρώματα φύλο; Άλλωστε και η Μπαρτσελόνα έχει και ροζ εμφάνιση!

Η συγγραφέας ξέρει καλά την ψυχολογία της προ-εφήβου και φτιάχνει μια ηρωϊδα αληθινή. Με τη ζήλια, την ανασφάλεια, την ευαισθησία, τη μυστικοπάθεια, την κριτική στους μεγάλους, την αφοσίωση στην κολλητή. Κι η κολλητή έχει ένα μεγάλο μυστικό που της το εμπιστεύεται. Τότε η Νένη νιώθει την υποχρέωση να πάρει από τη φίλη της το βάρος του μυστικού, να μιλήσει εκείνη γι’ αυτό στους άλλους και να την απαλλάξει. Μάλλον θα κάνει τα πράγματα χειρότερα ή ίσως όχι… δεν θα το πούμε. Γιατί η Ρουσάκη ξέρει πώς θα σε κάνει να θέλεις να διαβάσεις τη συνέχεια και να μην αφήνεις το βιβλίο από τα χέρια σου, αν δεν μάθεις το μυστικό. Πού τελικά δεν είναι και φοβερό, όπως και τόσα άλλα που παίρνουν διαστάσεις στο μυαλό των παιδιών, αγοριών και κοριτσιών. 

Β. Ηλιόπουλος

Από την επόμενη χρονιά, δηλαδή το ’74, ως μαθητής, αργότερα ως φοιτητής και από το 1984 ως δάσκαλος έπρεπε να βρω κείμενα για την Επέτειο του Πολυτεχνείου. Τα πρώτα χρόνια αν και δύσκολο, ήταν ένα κοινό βίωμα όλων, άρα αρκούσε να αναφέρουμε ιστορίες ανθρώπων που ήταν στο Πολυτεχνείο. Τα πρώτα κείμενα που εκδόθηκαν ήταν της Κωστούλας Μητροπούλου και της Ζωρζ Σαρή. Σε αυτά βασίζαμε τις γιορτές. Χρόνια ολόκληρα όμως οι νηπιαγωγοί και οι δασκάλες των μικρών τάξεων είχαν το παράπονο ότι δεν υπήρχαν βιβλία που να λένε τι έγινε σαν παραμύθι ή κι όσα υπήρχαν ήταν άτεχνα ή δυσνόητα. Έφερναν και φέρνουν λοιπόν στις γιορτές γονείς και σήμερα παππούδες και ρωτούν «Τι έκανες παππού στο Πολυτεχνείο;»

Στη σειρά «Η πρώτη μου ιστορία» ο Μανδηλαράς έρχεται να καλύψει αυτό το κενό με δυο χαρακτηριστικά: Έχει βαθιά γνώση της ιστορίας και του υλικού του, έχει διάθεση να φτιάξει στιχάκια με ρίμα, που τόσο αρέσουν στα παιδιά και που τα βοηθούν να τα θυμούνται. Ξεκινά το βιβλίο από το τέλος του Β΄Παγκόσμιου και εξηγεί πώς καταλήξαμε στη χούντα και πως η αγανάκτηση και η αντίδραση του λαού έφερε το Πολυτεχνείο. Φανερό ότι δεν θέλει να κάνει μια πρόχειρη δουλειά για να καλύψει τις γιορτές των Νηπιαγωγείων. Θέλει να βάλει τα θεμέλια για πολίτες που σέβονται και προστατεύουν τα δικαιώματα και τη δημοκρατία. Το χιούμορ βοηθός του για να γίνουν τα στιχάκια κατανοητά και εύληπτα. Αρέσουν και στους μεγάλους. Στο ίδιο μήκος κύματος και η Ναταλία Καπατσούλια συμπληρώνει και επεκτείνει το κείμενο με τις εικόνες της. Και επιμένω, μην διαβάζουμε τέτοια βιβλία επετειακά. Μας χρειάζονται όλη τη χρονιά. 

Β. Ηλιόπουλος

Τι είναι δημοκρατία έμαθα από τη μαμά μου απότομα μια νύχτα του ’73 στην οποία ακούγαμε τα τανκς να κατεβαίνουν προς το κέντρο, ο μπαμπάς έλειπε ταξίδι για δουλειές κι η αδελφή μου άκουγε τον αυτοσχέδιο σταθμό του Πολυτεχνείου. Την άλλη μέρα μας πήρε ο θείος σπίτι του για να μας προστατεύσει. Κι όλοι οι μεγάλοι άκουγαν στο σαλόνι, από το πικάπ σε χαμηλή ένταση, Θεοδωράκη. Από τότε η Δημοκρατία στην Ελλάδα, στη χώρα που γεννήθηκε, έγινε το σταθερό και μόνιμο πολίτευμα. Τα παιδιά τη θεωρούν δεδομένη και αυτονόητη. Όμως δεν είναι έτσι. Χρειάζεται να ξέρουμε όλοι τι είναι δημοκρατία και από τι κινδυνεύει. Η Ντεκάστρο καταφέρνει με απλά λόγια να μιλήσει στα μικρά παιδιά για τη δημοκρατία προσεγγίζοντας το θέμα ανθρωπολογικά, ιστορικά, κοινωνικά, πολιτικά και βέβαια συναισθηματικά. Καλύπτει έτσι την ύλη της Ε’ και Στ’ Δημοτικού αλλά και της Γ΄ Γυμνασίου στο μάθημα Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή, ενώ μιλά σε παιδιά που δεν το διδάσκονται ακόμη. Με τα βιβλία της η Ντεκάστρο κάνει ουσιαστικά μια πρόταση για μάθημα δικαιωμάτων και δημοκρατίας από το Νηπιαγωγείο. Το μάθημα Citizenship  υπάρχει σε όλη την Ευρώπη, γιατί άλλωστε τα παιδιά είναι πολίτες από την ώρα που θα γεννηθούν. Αξίζει να εκπαιδευτούν και να ξέρουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Αξίζει να εκπαιδευτούν στην αξία και στην προστασία της Δημοκρατίας. Το βιβλίο δεν είναι επίκαιρο μόνο γιατί πλησιάζει η επέτειος του Πολυτεχνείου, αλλά και για όσα γίνονται στη Γαλλία και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Για όσα γίνονται στην Ελλάδα. Τολμηρή η Ντεκάστρο βρήκε έναν εξίσου τολμηρό συνεργάτη στην εικονογράφηση. Όσα δεν λέει το κείμενο τα λένε οι εικόνες του Χρήστου Κούρτογλου, οι οποίες επίσης μπορεί να γίνουν αφορμή συζήτησης στην τάξη ή στο σπίτι για την Δημοκρατία και την σημερινή κατάσταση και τα πολιτεύματα στον πλανήτη. Ένα βιβλίο – εργαλείο για Νηπιαγωγείο και Δημοτικό με διαφορετικά επίπεδα κατανόησης για κάθε ηλικία.

Β. Ηλιόπουλος

Ένα βιβλίο για τον εκφοβισμό, ένα θέμα με το οποίο έχω ασχοληθεί συστηματικά στο πλαίσιο της συνεργασίας μου με την Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. Αυτό που θυμάμαι τον Καθηγητή κ. Ι.Τσιάντη να λέει είναι ότι πρέπει να βοηθήσουμε τα παιδιά "να μιλήσουν". Γι’ αυτό και το συγκεκριμένο βιβλίο με άγγιξε. Ο πρωταγωνιστής αντιμετωπίζει εκφοβισμό από μια συμμαθήτριά του. Οι παρατηρητές αμέτοχοι. Κι αυτός δεν λέει το πρόβλημά του σε κανέναν. Όταν αλλάξει ο ίδιος στάση και μιλήσει στη μαμά του θα βρει τρόπο να βοηθήσει και την συμμαθήτριά του να αλλάξει και αυτή. Βοηθοί του ο μικρόκοσμος και ο μακρόκοσμος. Ναι καλά διαβάσατε. Με αυτούς τους συμμάχους θα της αποδείξει πόσο ίδιοι είμαστε μέσα μας και πως μαζί ταξιδεύουμε στο σύμπαν. Χωρίς διδακτισμό, κατηγορίες, τιμωρίες, χωρίς παρεμβάσεις μεγάλων – παρά μόνο την διακριτική παρουσία της μαμάς στη συνάντησή τους – το βιβλίο προτείνει έναν απολύτως φυσικό τρόπο να τα βρουν τα παιδιά μεταξύ τους. Σημαντικό ρόλο παίζει ο Σπίθας, ο σκύλος, που σταθερά του δείχνει την αγάπη του. Στη θέση του μπορεί να μπει ένας φίλος, ο αδελφός, η γιαγιά, δηλαδή όποιο πρόσωπο χωρίς να κρίνει και να κατακρίνει μπολιάζει σταθερά με αγάπη κι έτσι δίνει δύναμη. Καιρό είχα να διαβάσω ένα τόσο λιτό και εύστοχο βιβλίο για τον εκφοβισμό και το συνιστώ ανεπιφύλακτα.

Β. Ηλιόπουλος

Μεγάλωσα ακούγοντας Θεία Λένα και όπως όλοι ξέρετε η μουσική στα προγράμματά της έπαιζε σπουδαίο ρόλο. Συνεργάτης της, δάσκαλος και μουσικός, ο Γιώργης Κρόκος συνέθετε τραγούδια που ακούγονται και σήμερα. Στη συνέχεια πήραν τη σκυτάλη μουσικοπαιδαγωγοί όπως η Κική Καψάσκη οι οποίοι έφεραν νέο αέρα στη διδασκαλία της μουσικής στην Ελλάδα, επηρεασμένοι από συστήματα του εξωτερικού. Πάντα λοιπόν με ενδιαφέρον βλέπω κάθε προσπάθεια μουσικών να μυήσουν τα παιδιά στην τέχνη τους. Σήμερα, νέοι μουσικοί όπως ο συγγραφέας, με σύγχρονες απόψεις, συνδυάζουν το ρυθμό με τη μουσική, την ψυχολογία και την ανθρωπολογία. Πώς να μιλήσεις όμως για όλα αυτά στο παιδί; Μα με ένα παραμύθι. Κι ο Πιστώφ το ξέρει καλά αυτό. Έτσι δημιούργησε τη Σι Λόντε, το κορίτσι που βρήκε τη μουσική. Μεταφερόμαστε σε ένα χωριό της Αφρικής του οποίου οι κάτοικοι ζουν συνεχώς μέσα στο ρυθμό βιώνοντας τη χαρά της ζωής μέσω της μουσικής. Ναι, όλοι οι κάτοικοι του Αμπαγιόμι παίζουν μουσική. Το ρυθμό κάθε πρωί δίνει η γιαγιά της Σι Λόντε, η Μάχα. Μέχρι που μια μέρα ο ρυθμός χάνεται, η γιαγιά σιωπά. Και θα χρειαστεί μια περιπέτεια «ενηλικίωσης» για τη μικρή Σι Λόντε, στην οποία θα μάθει τον εαυτό της και τον κόσμο, μέχρι να καταφέρει να βρει τη δύναμη να ξαναφέρει τη μουσική. Τα μικρά παιδιά, και όχι μόνο, θα ενθουσιαστούν. Κι αρκετοί μεγάλοι θα καταλάβουν ότι η μουσική, μπορεί να μαθαίνεται στα Ωδεία, είναι έμφυτο στοιχείο ανθρώπινης ζωής και κουλτούρας.  

Β. Ηλιόπουλος

Η Παπαγιάννη στα περισσότερα κείμενά της φλερτάρει με το μαγικό ρεαλισμό, μέσα από τον οποίο υποστηρίζει σταθερά τις αξίες της ισότητας και της αλληλοκατανόησης. Στο βιβλίο αυτό δημιουργεί μια νέα εξαιρετική ηρωίδα, τη Θέκλα, που τριγυρίζει στην πόλη με το καρότσι της – κιβωτό παρηγοριάς, εσυναίσθησης, αποδοχής. Σίγουρα θα την δούμε και σε άλλες ιστορίες. Σε αυτήν παρηγορεί τον μικρό Χασίμ που νοσταλγεί την πόλη του, τον ταξιδεύει στο σπίτι του και του χαρίζει το σημαντικότερο εργαλείο καλλιέργειας της ενσυναίσθησης, ένα βιβλίο. Εξαιρετική και η εικονογράφηση της Chiara Fedele δίνει ένα ύφος δεκαετίας ’60 στην Θέκλα που της ταιριάζει πάρα πολύ. Ένα βιβλίο που θα αγαπηθεί από μικρούς και μεγάλους και που κυκλοφορεί σε μια σειρά πρώτης ανάγνωσης, χωρίς να σημαίνει ότι δεν κάνει για Νηπιαγωγείο ή και για Γ’ Δημοτικού. Το φαντάζομαι στις τάξεις να κυκλοφορεί με το καροτσάκι της Θέκλας και τα παιδιά να ανακαλύπτουν τι έχει μέσα. Και σίγουρα θα ανακαλύψουν θησαυρούς, όπως θησαυρός είναι και η Θέκλα η οποία στηρίζει του κατατρεγμένους και απόκληρους αυτής της κοινωνίας.

Β. Ηλιόπουλος

Δεν έκρυψα ποτέ ότι τα κείμενα του Κοντολέων ήταν που με οδήγησαν στον κόσμο της παιδικής λογοτεχνίας. Εκτιμώ το έργο του απεριόριστα και κάθε του βιβλίο είναι για εμένα γιορτή. Σήμερα βρίσκεται στην πιο ώριμη φάση της καριέρας του και μας χαρίζει βιβλία που πατώντας στέρεα στο παλιό ανοίγουν δρόμους στο νέο. Τέτοιο είναι και «Το νησί με τις λέξεις που αγαπάνε». Διαβάζοντάς το είναι σαν να ακούς να αφηγείται ένας παραδοσιακός αφηγητής, ενώ η τεχνική και η θεματολογία είναι εντελώς σύγχρονη. Το κείμενο αυτό δεν απευθύνεται σε συγκεκριμένη ηλικία αναγνωστικού κοινού. Σαν το καλό παραδοσιακό παραμύθι μπορεί να διαβαστεί απ’ όλους. Στα μικρότερα παιδιά μπορεί να δραματοποιηθεί και οι έξι ιστορίες να φτάνουν κάθε μέρα σε ανάλογο φάκελο. Κείμενο αλληγορικό, γεμάτο συμβολισμούς, θυμίζει «Παραμύθι χωρίς όνομα». Ο Ηγεμόνας κι η Αρχόντισσα συνειδητοποιούν ότι οι κάτοικοι του νησιού τους έχουν ξεχάσει τις παλιές ιστορίες και δεν δημιουργούν νέες. Ο τόπος σαπίζει και οι λέξεις που αγαπάνε έχουν ξεχαστεί. Κάνουν λοιπόν διαγωνισμό και ζητούν από τους νησιώτες να γράψουν ιστορίες με λέξεις που αγαπάνε. Έτσι θα διαλέξουν τον διάδοχό τους. Λαμβάνουν έξι ιστορίες (τις οποίες διαβάζουμε κι εμείς) και καταλήγουν σε μια απόφαση που … γυρίζει σελίδα στην ιστορία και φέρνει νέα ήθη στην εξουσία. Ένα βιβλίο τόσο κλασικό όσο και σύγχρονο, το οποίο κυκλοφορεί στη σειρά Μυθιστορήματα Φαντασίας, φιλοσοφεί πάνω στο ήθος της εξουσίας και στην αξία της συμμετοχής σε αυτήν όλων των πολιτών με οδηγό την αγάπη, σε μια εποχή που κυριαρχεί η ρητορική του μίσους και η εξουσία στηρίζεται στις ψεύτικες πληροφορίες και στο διχαστικό λόγο.

Β. Ηλιόπουλος

Με ένα εξαιρετικό εύρημα, την αφήγηση μπροστά και πίσω από το πανί του Καραγκιοζοπαίκτη, η Αλεξάνδρου δημιουργεί ένα υπέροχο κείμενο για μεγαλύτερα παιδιά, το οποίο εμβαθύνει στα γεγονότα στην Ελλάδα κατά το τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και αποκαλύπτει τα συναισθήματα που προκάλεσε ο πόλεμος και η κατοχή. Με μια εμπεριστατωμένη έρευνα και με μια επιλογή των όσων θα φωτίσει, ώστε να είναι κατανοητά από τον αναγνώστη, η συγγραφέας προσεγγίζει τα γεγονότα μέσα από την σκοπιά ενός παιδιού εκείνης της εποχής. Κερδίζει έτσι τον αναγνώστη και του δημιουργεί αφορμές να σκεφτεί για τον πόλεμο, να ρωτήσει, να συζητήσει. Βιβλίο που μπορεί να δουλευτεί στην τάξη, να διαβαστεί στο σπίτι, να γίνει αφορμή να συναντήσουμε ανθρώπους που ήταν τότε μικρά παιδιά, να γίνει θεατρική παράσταση. Και να διαβάζεται όχι μόνο επετειακά τον Οκτώβριο, αλλά όλο το χρόνο. Επίσης μπορεί να γίνει αφορμή για να γνωρίσουμε την τέχνη του Καραγκιόζη και να βάλουμε τα παιδιά να σχολιάσουν ιστορικά γεγονότα με αυτοσχέδιες παραστάσεις του.

Β. Ηλιόπουλος

Η ιστορία μπορεί να ειπωθεί και με πολύ απλά λόγια και να καταφέρει να αγγίξει την ψυχή του μικρού αναγνώστη αλλά και να μείνει στην μνήμη του. Δυο έμπειροι εκπαιδευτικοί και καταξιωμένοι συγγραφείς χρησιμοποιούν την εμπειρία τους και κρατούν τα ιστορικά εκείνα γεγονότα που μπορούν να γίνουν κατανοητά, το φορτίζουν με το ανάλογο συναίσθημα και δημιουργούν ένα βιβλίο κατάλληλο για να μιλήσει κανείς για την 28η Οκτωβρίου, κατάλληλο για θεατρική ανάγνωση, κατάλληλο για δραματοποίηση. Η διάκριση ποιες πληροφορίες μπορούν να αφομοιωθούν σε αυτή την ηλικία κάνει το βιβλίο να ξεχωρίζει. Το ύφος θυμίζει την αφήγηση ενός προσώπου που έζησε τις ιστορικές αυτές στιγμές, δηλαδή ενός παππού που θέλει αν διηγηθεί στο εγγόνι του τα γεγονότα που έζησε και κρατάει όσα μπορεί να κατανοήσει και όσα δεν θα το πληγώσουν χωρίς να είναι στην ηλικία να τα επεξεργαστεί. Απλή και παραστατική η εικονογράφηση βοηθά στην κατανόηση.

Β. Ηλιόπουλος

Το σκάκι δεν είναι απλά ένα παιχνίδι, αλλά είναι ένας ολόκληρος κόσμος, ο οποίος γοητεύει τα παιδιά, πολλά από τα οποία ασχολούνται συστηματικά. Από αυτή τη γοητεία έχουν γεννηθεί υπέροχα παραμύθια όπως «Οι δραπέτες της σκακιέρας» του Ευγένιου Τριβιζά. Ο Κατσέλης εισέρχεται σε αυτό τον κόσμο και τον κάνει τον καμβά στον οποίο θα μιλήσει για την αντιμετώπιση των φόβων, την ενσυναίσθηση και τελικά την ίδια την πορεία προς την ενηλικίωση. Η Ρεγγίνα με βοηθό τον καλό στρατιώτη Σβεν, θα μπει σε αυτόν τον διαφορετικό κόσμο, θα αγωνιστεί, θα νικήσει, θα αλλάξει, θα κοινωνικοποιηθεί, δηλαδή θα μεγαλώσει. Ακολουθώντας την κλασική συνταγή του παραμυθιού ο Κατσέλης πλάθει μια πρωταγωνίστρια που στην πορεία του παραμυθιού κατακτά τον ρόλο της αληθινής ηρωίδας, μέσα από περιπέτεια, ήττες και νίκες, ανατροπές και με τη συμπαράσταση «βοηθών». Απολαυστικό, θα συναρπάσει μικρούς αναγνώστες, είτε αγαπούν το σκάκι είτε δεν το γνωρίζουν πολύ καλά. Β. Ηλιόπουλος

Τα βιβλία που θέλουν να μιλήσουν για συναισθήματα αλλά και καλές πρακτικές χρησιμοποιούν τη μυθοπλασία, αλλά ουσιαστικά είναι βιβλία γνώσεων, με την ευρύτερη έννοια της λέξης γνώση. Τους δυο ήρωες του βιβλίου τους γνωρίζουμε από άλλες περιπέτειές τους. Τα μικρά παιδιά τους έχουν αγαπήσει πολύ γιατί θίγουν θέματα που τα αφορούν. Πώς ήταν δυνατόν να μην μιλήσουν και για τα μέτρα που πρέπει να τηρούμε στα σχολεία τώρα, για να «μαθαίνουμε ασφαλείς»; Πράγματι, ο τρόπος να μιλήσεις στα μικρά παιδιά για τόσο σοβαρά θέματα είναι η μυθοπλασία και η Σωτηροπούλου το ξέρει καλά. Γνώριμες καταστάσεις, οικείες στα παιδιά, θίγονται με χιούμορ και τρυφερότητα. Έτσι προσεγγίζονται και δύσκολες πλευρές όπως οι ανησυχίες και οι φόβοι τους, χωρίς να τρομάζει ο μικρός αναγνώστης. Αυτά είναι τα υλικά της συγγραφέως με τα οποία ντύνει τις γνώσεις που πρέπει να έχει κάθε παιδί για ζήσει και να λειτουργήσει στις μέρες μας σε μια ομάδα έξω από το σπίτι.     Β. Ηλιόπουλος

Στο μικρό παιδί η έννοια της ανακάλυψης της φιλίας, δηλαδή της πρώτης συναισθηματικής σχέσης εκτός οικογένειας, είναι πολλές φορές δύσκολη και δυσνόητη, όσο είναι απλή και φυσική. Η καμηλοπάρδαλη αναρωτιέται για το τι είναι πέρα από τον ορίζοντα, δηλαδή πέρα από τα όρια που γνωρίζει και αποφασίζει να αλληλογραφήσει με έναν πιγκουίνο. Έτσι ξεκινά μια φιλία με αλληλογραφία, η οποία θα συνεχιστεί με τους δυο φίλου να προσπαθούν να συναντηθούν από κοντά. Τρυφερό κι ευαίσθητο κείμενο, ιδανικό για ανάγνωση μαζί με το παιδί. Είναι πολυσέλιδο, παρά την ηλικία που απευθύνεται, κι έτσι μας δίνει την ευκαιρία να το διαβάζουμε αργά, να συνεχίζουμε κεφάλαιο κεφάλαιο κάθε μέρα, να σταματάμε, να συζητάμε. Βιβλίο ιδανικό για παιχνίδια ρόλων, κουκλοθέατρο, ακόμη και για καλλιέργεια αρχικών σταδίων γραφής μέσα από την αλληλογραφία. Και να είστε σίγουροι. Δεν θα το απολαύσουν μόνο τα μικρά, αλλά και οι μεγάλοι.        Β. Ηλιόπουλος

Η αγάπη μου για τα βιβλία γνώσεων είναι γνωστή. Επίσης η λαχτάρα μου για την ανανέωση του είδους. Η Πιπίνη εδώ πετυχαίνει μυθοπλασία και ιστορική γνώση σε ένα κείμενο ανατρεπτικό και απολαυστικό. Ο μικρός Ναπολέων δεν είναι παρά η γάτα της Ιωσηφίνας, και μέσα από αυτόν παρακολουθούμε όλη την περιπέτεια της Ιστορίας όπως την επηρέασε ο Μεγάλος Ναπολέων. Ένα κομμάτι της ιστορίας καθοριστικό για την ευρωπαϊκή αλλά και την παγκόσμια ιστορία, που όμως σχεδόν δεν διδάσκεται στο ελληνικό σχολείο. Η συγγραφέας καταφέρνει ο μικρός αναγνώστης να πιστεύει ότι διαβάζει την ιστορία ενός γάτου, με χιούμορ και ευαισθησία, ενώ στην πραγματικότητα διαβάζει Ιστορία. Μάλιστα μια Ιστορία στην οποία φωτίζονται οι άνθρωποι. Έτσι, σταματά να είναι μια ξύλινη περιγραφή γεγονότων και γίνεται μια πραγματική αφήγηση συναισθημάτων. Η ιδέα θυμίζει Αστερίξ, και σε αυτό συνεισφέρει και η εύστοχη και ευφάνταση εικονογράφηση με στοιχεία κόμικς, απλά εδώ η συγγραφέας δεν περιορίζεται σε μια ιστορική περίοδο ούτε πρωταγωνιστεί ένας ήρωας, αλλά το είδος "γάτα" γενικά, σε κάθε βιβλίο κι άλλη. Στη σειρά κυκλοφορούν δύο επίσης πολύ αξιόλογα βιβλία, στο ίδιο πνεύμα, με πρωταγωνίστριες "ιστορικές" γάτες. Β. Ηλιόπουλος

Η Λότη Πέτροβιτς είναι από τις σπουδαιότερες συγγραφείς παιδικής λογοτεχνίας που έχει η γλώσσα μας. Σίγουρα αν έγραφε στα αγγλικά θα ήταν γνωστή σε όλο τον κόσμο. Όμως είμαστε τυχεροί που γράφει ελληνικά και χαρίζει στα παιδιά μας υπέροχα βιβλία. Τέτοιο είναι και η πολύχρωμη γιαγιά. Με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία, η συγγραφέας μας παρουσιάζει μια γιαγιά μαγική, δημιουργική, ευφάνταστη που βρίσκει τρόπους να περνά υπέροχα. Δημιουργεί έτσι αξέχαστες εμπειρίες στα εγγόνια που θα γίνουν πολύτιμες αναμνήσεις. Το βιβλίο μετασχηματίζει το ρόλο της παραδοσιακής γιαγιάς και δίνει στη σύγχρονη γιαγιά έναν νέο ρόλο, αφού την καθιστά πηγή ανεξάντλητης ενέργειας, όπως είναι οι ρίζες σε ένα δέντρο. Πολλές δράσεις μπορούν να ξεπηδήσουν από το βιβλίο για τόσο "εναλλακτικές" γιαγιάδες σημερινών εγγονιών που μπορούν να κάνουν τα πιο αντισυμβατικά πράγματα. Β. Ηλιόπουλος

Είχα την ατυχία να μην γνωρίσω κανέναν από τους δυο παππούδες μου. Μια έλλειψη που με ακολουθεί και τώρα που μεγάλωσα. Έχω ψάξει τη ζωή τους, τους έχω κάνει ήρωες σε μυθιστόρημα, έχω ανακαλύψει αντικείμενα και φωτογραφίες τους. Γι αυτό και το βιβλίο της Σέρβη μου άρεσε τόσο πολύ. Γιατί μιλάει με μια αφήγηση, που ρέει σαν προφορική ιστορία, για έναν παππού που μπόρεσε και επιβίωσε μετά την πτώση του αεροπλάνου του στην έρημο στο Β' παγκόσμιο πόλεμο. Ένας άλλος Εξυπερύ ο παππούς δίκαια γεμίζει υπερηφάνεια τα εγγόνια. Όταν δεν έχουμε γνωρίσει τον παππού πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζουμε πράξεις του και στοιχεία του χαρακτήρα του. Πιανόμαστε από αυτά, βρίσκουμε το μίτο του παρελθόντος και προχωράμε στο μέλλον. Έτσι τιμούμε την οικογενειακή μας ιστορία αλλά χτίζουμε το κοινό αφήγημα που δυναμώνει τους δεσμούς. Ας ψάξουμε λοιπόν για ιστορίες των παππούδων όταν ήταν στην ηλικία μας και ας τους δούμε με άλλο μάτι μέσα από τη δράση τους. Β. Ηλιόπουλος

Μικρός είχα έναν γάτο, τον Μητσούλη, που αγαπούσα πολύ. Χάθηκε ένα βράδυ, θέλω να πιστεύω ακολουθώντας τη γάτα που ερωτεύτηκε. Όταν άρχισα να μεταφράζω βιβλία συνάντησα τον γάτο Χνούδι σε ένα απ’ τα πιο αγαπημένα βιβλία απ’ όσα έχω μεταφράσει. Από τότε έψαχνα ένα γάτο με μια ιστορία τρυφερή κι αγαπησιάρικη, που θα κάνει τον αναγνώστη να αγαπήσει όλα τα ζώα και να διαμορφώσει ανάλογη στάση ζωής. Γι’ αυτό με ενθουσίασε ο Νυχτόγατος στην εξαιρετική μετάφραση της Εύης Γεροκώστα. Ο Αντώνης, ένα παιδί με ευαισθησίες, αναλαμβάνει δράση για τα αδέσποτα χαρίζοντας τα κουκλάκια του, τα χνουδωτά ζωάκια που είχε στο παιδικό δωμάτιο. Όταν νιώθει μόνος η μαμά φροντίζει να του κάνει ένα δώρο ζωής. Είναι σημαντικό να φέρνουμε τα μικρά μας σε επαφή με τα ζώα, να αναλαμβάνουν την ευθύνη της φροντίδας τους, να διδάσκονται από αυτά τα μυστικά της ζωής και βέβαια να λαμβάνουν άδολη, απροϋπόθετη, αγάπη. Β. Ηλιόπουλος

Η λαϊκή αγορά από μικρό με μάγευε. Τα χρώματα, τα αρώματα, το ψάξιμο να αγοράσεις το πιο φρέσκο στην καλύτερη τιμή και βέβαια οι ήχοι. Ναι, οι ήχοι από τις φωνές των ανθρώπων που διαλαλούν την πραμάτεια τους. Κι έρχονται δυο αγαπημένοι δημιουργοί ο Αντώνης Παπαθεοδούλου και η Ντανιέλα Σταματιάδη και με όλη τη μαεστρία τους καταφέρνουν να ζωντανέψουν αυτόν τον, για τα μάτια του μικρού παιδιού, μαγικό κόσμο και τον κάνουν το σκηνικό στο οποίο θα δράσει η ηρωίδα τους. Η Αμάλια. Ποια είναι η Αμάλια; Η βασίλισσα του φάντο, η Αμάλια Ροντρίγκεζ. Η μικρή Αμάλια βάζει στόχο και βρίσκει τρόπο να τον πετύχει. Με την υπέροχη φωνή της καταφέρνει το ακατόρθωτο για μια μικρούλα μέσα σε έναν κόσμο μεγάλων. Και δίνει κουράγιο σε κάθε μικρό αναγνώστη να βάζει στόχους, να αγωνίζεται, να ανακαλύπτει τον εαυτό του και τα ταλέντα του. Κι αν δεν ξέρετε ποια είναι η Αμάλια, θα μπορούσε να είναι κάθε Αμάλια που κατάφερε να αλλάξει τη ζωή της υπηρετώντας το φυσικό της ταλέντο. Β. Ηλιόπουλος

Υπέροχη η σειρά του Βασίλη Παπαθεοδώρου στις Εκδόσεις Καστανιώτη για παιδιά Νηπιαγωγείου και πρώτων τάξεων του δημοτικού. Ο συγγραφέας με την ευαίσθητη ματιά του, το αστείρευτο χιούμορ και διάθεση για κοινωνική κριτική παίρνει αφορμές από αληθινά γεγονότα και μας αλλάζει τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τα ζώα. Οι «Απρόσμενοι Φίλοι» μας αποκαλύπτουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ζώων, τα οποία πολλές φορές μας εντυπωσιάζουν αποδεικνύοντας ποσά λίγα ξέρουμε για αυτά. Ίσως τα παιδιά καταφέρουν να χτίσουν μια καλύτερη σχέση με τους συγκάτοικούς τους στον πλανήτη. Μια σχέση ισότητας κι όχι εκμετάλλευσης. Αλλά για αυτό, πρώτα πρέπει να έρθει ο θαυμασμός κι ο σεβασμός. Κι ο συγγραφέας τα καλλιεργεί με αυτή τη Σειρά και τα δυο. Παράδειγμα η «Μπάμπου, το σκυλάκι του τσουνάμι» στο οποίο η σκυλίτσα Μπάμπου διαισθάνεται την καταστροφή που έρχεται και σώζει την ιδιοκτήτριά της, μια ηλικιωμένη κυρία, από το τσουνάμι. Ευρηματική, γεμάτη συναίσθημα, εικονογράφηση της Λίλας Καλογερή κάνει τα ζώα ακόμη πιο αξιαγάπητα στους μικρούς αναγνώστες.

Β. Ηλιόπουλος

Έχω ευαισθησία στις ιστορίες με κάλτσες. Στο πρώτο βιβλίο μου πριν εικοσιπέντε χρόνια έγραψα μια ιστορία για αγάπης μεταξύ δυο καλτσών. Από τότε μου έμεινε. Και να ένα βιβλίο που με ενθουσίασε. Έχει δέκα ιστορίες όλες για κάλτσες που χάθηκαν στο πλύσιμο κι έμειναν μόνες. Διαφορετικές ιστορίες, όλες με χιούμορ για ασταμάτητα γέλια. Άλλες και με διδάγματα. Άλλες με τρυφερότητα κι ευαισθησία. Να ένα βιβλίο πραγματικά να το απολαύσετε. Μην το καταναλώσετε. Διαβάστε το αργά. Μια ιστορία κάθε μέρα επιμηκύνοντας το χρόνο λογοτεχνικής απόλαυσης, γιατί σίγουρα είναι ένα βιβλίο απολαυστικό για παιδιά 5 έως 8 ετών.

Β. Ηλιόπουλος