Το πέρασμα Αϊβαλί-Μυτιλήνη, 1922

Η Λαμπρέλλη με την αφηγηματική της δεινότητα μας χαρίζει ένα αφήγημα στο οποίο έχει συγκεράσει την προφορική παράδοση, οικογενειακές ιστορίες καθώς και διαβάσματα από λογοτεχνικά κείμενα. Δημιουργεί έτσι ένα βιβλίο γεμάτο Ιστορία, στο οποίο όμως δεν πρωταγωνιστούν τα γεγονότα αλλά οι ανθρώπινες ιστορίες. Τι κι αν η ιστορία της Ελένης των αδελφών, της μαμάς και της γιαγιάς της διαδραματίζεται πριν από εκατό χρόνια, θα μπορούσε να συμβαίνει τώρα σε ένα άλλο σημείο του πλανήτη λίγο πιο μακριά από το Αϊβαλί και τη Μυτιλήνη. «Τίποτα χειρότερο στον κόσμο απ´ τους πολέμους - κι υπάρχουν λογιών λογιών πόλεμοι. Ως τώρα καμία γενιά δε γλίτωσε από δαύτους. Σαν αφανιστούν από το πρόσωπο της γης, αυτό θα πει πως ο άνθρωπος έγινε άνθρωπος.» Δεν πρέπει να λείπει από κανένα αφιέρωμα στα εκατό χρόνια απο τη Μικρασιατική καταστροφή. Β. Ηλιόπουλος

Το πέρασμα πέντε γυναικών και ενός μωρού -γιαγιά, μάνα, τρία μικρά κορίτσια κι ένα αβάφτιστο αγόρι- από το Αϊβαλί στη Μυτιλήνη, το 1922, με βάση πραγματικές μαρτυρίες. Οι εφτά άντρες της οικογένειας έμειναν πίσω και δεν άφησαν κανένα ίχνος, σαν να τους ρούφηξε η γη.
Αυτό το πέρασμα μοιάζει με τις ματριόσκες, τις ρώσικες κούκλες-φωλιές που η καθεμιά τους κρύβει πολλές μικρότερες, γιατί όσο ανοίγεις τις φωλιές της ιστορίας, τόσο βρίσκεις ότι τα καταχωνιασμένα περάσματα είναι πολλά. Η βασική αφηγήτρια είναι η μεγαλύτερη από τα τρία κορίτσια, η Ελένη, εννιά χρονών εκείνη τη σημαδιακή χρονιά.

Περιεχόμενα

Ακούω ακόμα τη φωνή της
Η πιο παλιά ιστορία της οικογένειας
Κουλουράκια και αντοχή
Η υποδοχή
Τίποτα δεν έγινε
Γίναν πολλά μαζί
Απώλειες
Κηδεία χωρίς ταφή
Το πέρασμα
Στο νησί
Είμαστε στην Ελλάδα
Τέλος καλοκαιριού του 1933
Επίλογος