►Δρ. Μαρία Τσιτιρίδου-Ευαγγέλου, Καθηγήτρια στο τμήμα Αγωγής και Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία, ΔΙ.ΠΑ.Ε
Τίτλος εισήγησης: Ενισχύοντας τη συνεργασία μεταξύ παιδαγωγών και γονέων: Από τη Θεωρία στην πράξη
Περίληψη: Η διεθνής βιβλιογραφία έχει από καιρό τεκμηριώσει τη σημασία της συνεργασίας σχολείου-οικογένειας για τα παιδιά σε κάθε τομέα ανάπτυξης (Cohen & Anders, 2020· Wood et al, 2021· Allen, 2007. Η παρουσίαση θα παρουσιάσει μέσα από 5 άξονες το κοινωνικό πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, τους τρόπους που μαθαίνουν τα παιδιά, τον ρόλο της οικογένειας και γιατί είναι σημαντική η συνεργασία παιδαγωγών και γονέων. Στο τέλος θα παρουσιαστούν πληροφορίες για το πώς μπορούμε να σχεδιάσουμε ένα σύντομο καινοτόμο πρόγραμμα στη δική μας σχολική μονάδα για να ενισχύσουμε την συνεργασία παιδαγωγών και γονέων.
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα: Οι βασικές σπουδές της Μαρίας Ευαγγέλου (Τσιτιρίδου) πραγματοποιήθηκαν στην Παιδαγωγική Ακαδημία Θεσσαλονίκης (1985-87) και στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης (1990-1994). Η κ. Ευαγγέλου δίδαξε σε δημοτικό σχολείο για 7 χρόνια (1987-1994) προτού μετακομίσει μόνιμα στην Αγγλία τον Ιανουάριο του 1995.
Στη συνέχεια η κ. Ευαγγέλου πήρε το Μεταπτυχιακό της πτυχίο στην Γλώσσα και Λογοτεχνία στην Εκπαίδευση από το Institute of Education, University of London (1996) ολοκλήρωσε τις διδακτορικές της σπουδές στο Παιδαγωγικό Τμήμα της Οξφόρδης το 2001. Η κ. Ευαγγέλου δίδαξε ως επίκουρος και στη συνέχεια ως Αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα της Οξφόρδης από το 2002 έως και τον Απρίλιο του 2018.
Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα και το ερευνητικό της έργο περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων όπως: την αξιολόγηση καινοτομικών προγραμμάτων, την ανάπτυξη των παιδιών που κινδυνεύουν να μην αποδώσουν μέσα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων τους, τη γλωσσική ανάπτυξη και την ανάπτυξη ανάγνωσης και γραφής στην προσχολική ηλικία, τρόπους βελτίωσης εμπλοκής των γονέων στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους, την ποιότητα του σχολικού περιβάλλοντος, την επαγγελματική ανάπτυξη εκπαιδευτικών και μεθοδολογικά θέματα έρευνας. Για περισσότερες λεπτομέρειες πατήστε εδώ: http://www.education.ox.ac.uk/people/maria-evangelou/
►Δρ. Ελένη Τύμπα, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Αγωγής & Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας
Τίτλος εισήγησης: Συνεργασία οικογένειας σχολείου στην απόκτηση υγιεινών συμπεριφορών
Περίληψη: Οι γονείς των υπέρβαρων και των παχύσαρκων παιδιών στην πλειοψηφία τους, δεν αντιλαμβάνονται ότι τα παιδιά τους έχουν αυξημένο βάρος και συνήθως θεωρούν ότι η διατροφή τους είναι υγιεινή (Karavida et al., 2021). Η επίγνωση όμως του προβλήματος του υπερβάλλοντος βάρους των παιδιών διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην αποφυγή της παιδικής παχυσαρκίας και αφορά το ίδιο γονείς και εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων. Η μη αναγνώριση του υπερβάλλοντος βάρους και της παχυσαρκίας των παιδιών από τους γονείς είναι πιθανό να σχετίζεται με περαιτέρω αύξηση του βάρους του παιδιού, και με συνέπειες κοινωνικο-συναισθηματικού χαρακτήρα στην ανάπτυξή του, καθώς οι γονείς δεν παίρνουν μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης, εφόσον τη θεωρούν φυσιολογική και δεν τους προκαλεί ανησυχία (Lee & Yoon, 2018; Rankin et al., 2016).
Δεδομένου ότι οι διαιτολογικές συμπεριφορές διαμορφώνονται και εδραιώνονται κατά την πρώιμη παιδική ηλικία κρίνεται απαραίτητη η κινητοποίηση για ενημέρωση των γονέων στο θέμα της παιδικής παχυσαρκίας με σκοπό της βελτίωσης των τυχόν λανθασμένων αντιλήψεών τους. Η συνεργασία σχολείου οικογένειας για την πρόληψη και την αντιμετώπιση ενός κρίσιμου θέματος όπως η απόκτηση υγιεινών συμπεριφορών, κυρίως διατροφικών, κρίνεται απαραίτητη και επιτακτική.
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα: Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα και το συγγραφικό της έργο επικεντρώνονται σε θέματα που αφορούν στην ανάπτυξη του παιδιού, το θεατρικό παιχνίδι και τον ρόλο του στην ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού, τη συμβολή της τέχνης και του παραμυθιού στη διαμόρφωση διατροφικών στάσεων και τρόπου ζωής, την επίδραση του πολιτισμού στον τρόπο ζωής του παιδιού και της οικογένειας και τέλος εστιάζει στις παιδαγωγικές προσεγγίσεις που διευκολύνουν τη μάθηση από τη γέννηση του παιδιού μέχρι τα έξι του χρόνια.
►Δρ. Αικατερίνη Κρουσοράτη, Aκαδημαϊκή υπότροφος στο Τμήμα Αγωγής & Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος
Τίτλος εισήγησης: Υποστηρίζοντας το οικογενειακό - μαθησιακό περιβάλλον
Περίληψη: Το παιδί δέχεται τις πρώτες επιδράσεις της ανάπτυξης και της κοινωνικοποίησής του στα πλαίσια της οικογένειας. Σκοπός της εισήγησης είναι να αναδείξει τη σημασία της μάθησης που προωθείται στα πλαίσια του οικογενειακού περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα, θα αποσαφηνιστεί η έννοια του οικογενειακού μαθησιακού περιβάλλοντος, θα παρουσιαστούν οι διαστάσεις του και η σημασία του για την ανάπτυξη των παιδιών. Επίσης, θα αναπτυχθούν ζητήματα που αφορούν την ποιότητα της σχέσης γονέα-παιδιού και θα προσδιοριστεί ο ρόλος της στα πλαίσια του οικογενειακού μαθησιακού περιβάλλοντος. Ακόμα, θα παρουσιαστούν πρακτικές που μπορούν να εφαρμοστούν για τη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος πλούσιου σε μαθησιακά ερεθίσματα που θα ενθαρρύνει και θα υποστηρίζει την εξέλιξη του παιδιού. Στο τέλος αυτής της εισήγησης αναμένεται: α) οι γονείς να γνωρίσουν πρακτικές που μπορούν να εφαρμόσουν για να προωθήσουν τη μάθηση των παιδιών τους στο σπίτι, β) οι εκπαιδευτικοί προσχολικής ηλικίας να εντοπίσουν τρόπους που θα διευκολύνουν την αποτελεσματική συνεργασία με τους γονείς, ώστε να τους ενθαρρύνουν να συνεχίζουν και να υποστηρίζουν τη μάθηση των παιδιών τους στο σπίτι.
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα: Δρ. Αικατερίνη Κρουσοράτη, ακαδημαϊκή υπότροφος στο Τμήμα Αγωγής & Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος
Εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης της Παιδαγωγικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (υπότροφος ΕΛΙΔΕΚ). Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών με κατεύθυνση «Παιδαγωγική & Νέες Τεχνολογίες» από το Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης της Παιδαγωγικής Σχολής Φλώρινας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και αριστούχος απόφοιτος του Τμήματος Νηπιαγωγών της Παιδαγωγικής Σχολής Φλώρινας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Συμμετέχει ως επιστημονικός συνεργάτης, ερευνήτρια και εξωτερικός αξιολογητής σε ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά προγράμματα Erasmus+ KA2 και KA3 από το 2016. Έχει εργαστεί ως Νηπιαγωγός σε δημόσια και ιδιωτικά νηπιαγωγεία της Θεσσαλονίκης. Από το 2020 διδάσκει στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην αξιολόγηση και τα επιστημονικά εργαλεία στην προσχολική ηλικία, το οικογενειακό μαθησιακό περιβάλλον και ζητήματα που αφορούν στη σχέση σχολείου-οικογένειας.
►Δρ. Βασιλική Kαραβίδα, Αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Αγωγής & Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία της Σχλής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Τίτλος Εισήγησης: Καλές πρακτικές ενίσχυσης του μαθησιακού περιβάλλοντος στο σπίτι, κατά την πρώιμη παιδική ηλικία, σε μη αστικά περιβάλλοντα.
Περίληψη: Η ποιότητα του μαθησιακού περιβάλλοντος στο σπίτι κατά τη διάρκεια των πρώτων τριών ετών της ζωής του παιδιού σχετίζεται με τη γνωστική του ανάπτυξη στην ηλικία των 4-5 ετών, αλλά και με τα εκπαιδευτικά επιτεύγματα στο σχολείο και μετέπειτα στη ζωή του. Αντίθετα, ένα φτωχό περιβάλλον μάθησης στο σπίτι συνδέεται, βραχυπρόθεσμα, με μειωμένη γλωσσική και γνωστική ανάπτυξη μέχρι την ηλικία των 3 ετών (Yu & Daraganova, 2015).
Το οικιακό περιβάλλον μάθησης θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα πλαίσια
ανάπτυξης του παιδιού. Το σπίτι αποτελεί το πρωταρχικό μέρος στο οποίο το παιδί θα ξεκινήσει να αλληλοεπιδρά με τους γονείς τους και να αποκτά εμπειρίες, μέσα από ποιοτικές δραστηριότητες που του παρέχουν ευκαιρίες για μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα. Η συμμετοχή των παιδιών σε μαθησιακές δραστηριότητες, η ποιότητα της αλληλεπίδρασης γονέα-παιδιού και η διαθεσιμότητα εκπαιδευτικού υλικού είναι τρία βασικά χαρακτηριστικά του οικογενειακού μαθησιακού περιβάλλοντος που ενισχύουν την εκπαιδευτική ανάπτυξη των παιδιών (Lehrl et al., 2020).
Στόχος του εργαστηρίου είναι να προσφέρει στους συμμετέχοντες την ευκαιρία να γνωρίσουν καλές πρακτικές με στόχο την ενίσχυση του μαθησιακού περιβάλλοντος στο σπίτι, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενεργών χώρων μάθησης για τα παιδιά.
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα: Δρ. Βασιλική Καραβίδα, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Αγωγής & Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το γνωστικό της αντικείμενο είναι «Αγωγή, Φροντίδα και Διατροφή Βρέφους-Νηπίου». Το συγγραφικό της έργο περιλαμβάνει επιμέλεια ενοτήτων σε βιβλία και επιστημονικές δημοσιεύσεις σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζουν στην αγωγή & φροντίδα βρέφους και νηπίου, στη διατροφή και στον τρόπο ζωής στην πρώιμη παιδική ηλικία, στη μελέτη της βρεφονηπιακής παχυσαρκίας και στις καλές πρακτικές στην πρόληψη και αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας.
►Δρ. Ευγενία Θεοδοτου, Επίκουρη Καθηγήτρια στις Επιστήμες Προσχολικής Αγωγής στο East London University και Senior Fellow στο Education Academy
Τίτλος εισήγησης: Με οδηγό την τέχνη και στόχο τη γραφή και ανάγνωση: Ένα πολυτροπικό περιβάλλον μάθησης.
Περίληψη: Η τέχνη έρχεται αυθόρμητα στα μικρά παιδιά κατά τη διάρκεια του ελεύθερου παιχνιδιού ενώ η γραφή και η ανάγνωση είναι βασικά εργαλεία αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας στη ζωή μας. Ένα πολυτροπικό περιβάλλον μάθησης συνδυάζει και τα τρία με μεγάλη επιτυχία και λύνει τα χέρια της παιδαγωγού στις καθημερινές δραστηριότητες του εκπαιδευτικού προγράμματος. Η εισήγηση θα αναλύσει τα βασικά στοιχεία ενός πολυτροπικού περιβάλλοντος μάθησης και θα προτείνει πρακτικές εφαρμογές στην προσχολική και πρωτοσχολική τάξη. Θα αναλυθεί το περιεχόμενο της τέχνης και του εγγραματισμού μέσα από πρακτικά παραδείγματα και εμπειρίες και θα δοθεί υλικό για πρακτική εφαρμογή.
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα: Η Δρ. Ευγενία Θεοδότου είναι Επίκουρη Καθηγήτρια στις Επιστήμες Προσχολικής Αγωγής στο Πανεπιστήμιο του Ανατολικού Λονδίνου και Senior Fellow στο Higher Education Academy.
Συμμετέχει ως εξωτερική εξετάστρια σε προπτυχιακά και ερευνητικά προγράμματα σπουδών από το 2016 και ακαδημαϊκή υπεύθυνη σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών από το 2012. Είναι αριστούχος απόφοιτη του τμήματος Προσχολικής Αγωγής, κάτοχος «MA in Education» από το Durham University του Ηνωμένου Βασιλείου της Αγγλίας και κάτοχος «MSc Διδακτική της Τεχνολογίας και Ψηφιακά Συστήματα» με κατεύθυνση «Ηλεκτρονική Μάθηση» από το ΠΑ.ΠΕΙ. και βαθμό πτυχίου «Άριστα». Εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή στο Τ.Ε.Α.Π.Η. του Ε.Κ.Π.Α. με γνωστικό αντικείμενο «Δεξιότητες γραμματισμού στην Προσχολική Αγωγή» με βαθμό πτυχίου «Άριστα».
Έχει εργαστεί για περισσότερο από 10 χρόνια ως Παιδαγωγός Προσχολικής Ηλικίας σε ιδιωτικά και δημόσια νηπιαγωγεία και παιδικούς σταθμούς του Νομού Αττικής. Από το 2010 διδάσκει σε Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του Εξωτερικού.
Το ερευνητικό της ενδιαφέρον επικεντρώνεται στα πεδία της αξιοποίησης των τεχνών στην προσχολική αγωγή, τις δεξιότητες γραμματισμού και της τεχνολογικά υποστηριζόμενης μάθησης σε συνδυασμό με τη δημιουργικότητα. Έχει συμμετέχει σε αρκετά ερευνητικά projects και έχει δημοσιεύσει το έργο της σε Διεθνή Επιστημονικά Συνέδρια, Περιοδικά, συλλογικούς τόμους βιβλίων και μονογραφές. Είναι συγγραφέας του «Όταν παίζω μαθαίνω… και καλύτερα καταλαβαίνω» από τη Δέλτα Εκδοτική και του «Η δημιουργικότητα στην εποχή των νέων τεχνολογιών» από τις Εκδόσεις Κριτική.
►Νίκη Κάντζου, MA Επιστημών της Αγωγής, Επιμορφώτρια Β' επιπέδου ΤΠΕ, συγγραφέας
Τίτλος εισήγησης: Mάθηση στο σχολέιο. Ενα εθνικό έργο E - Twinning ενσυναίσθησης: Πρόσφυγες ... υπάρχουν και διαφορετικά ταξίδια
Περίληψη: Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για του πρόσφυγες σχεδόν 83 εκατομμύρια άνθρωποι είναι αναγκαστικά εκτοπισμένοι σε όλο τον κόσμο. Στην παρούσα εισήγηση θα παρουσιαστεί βραβευμένο εθνικό πρόγραμμα e twinning για μαθητές/τριες προσχολικής ηλικίας το οποίο έχει στόχο μέσα από βιωματικές δραστηριότητες ενσυναίσθησης, να ευαισθητοποιηθούν στο κοινωνικό ζήτημα της προσφυγιάς, να συνειδητοποιήσουν τις δυσκολίες που περνάνε εκατομμύρια συνάνθρωποι μας και να κατανοήσουν ότι ο καθένας από εμάς θα μπορούσε να βρίσκεται στη θέση τους ακολουθώντας το δρόμο του ξεριζωμού.
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα: Η Νίκη Κάντζου είναι εκπαιδευτικός στη δημόσια εκπαίδευση. Έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στις Επιστήμες της Αγωγής και ασχολείται με το σχεδιασμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε μουσεία. Έχει γράψει βιβλία για εκπαιδευτικούς και βιβλία τέχνης για παιδιά. Έχει διδάξει Μουσειακή Εκπαίδευση στο Διδασκαλείο Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Αθηνών και ήταν επιμορφώτρια του Μείζονος Προγράμματος Εκπαιδευτικών του ΥΠΑΙΘ. Ήταν υπεύθυνη σύνταξης στο εκπαιδευτικό περιοδικό «Σύγχρονο Νηπιαγωγείο» (2004-2019). Είναι επιμορφώτρια Εκπαιδευτικών Β΄ Επιπέδου στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στην Εκπαίδευση (ΥΠΑΙΘ), επιμορφώτρια στην Ταχύρρυθμη Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών στην Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (ΥΠΑΙΘ), συνεργάτης του Μουσείου Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης Αθήνας και της εκπαιδευτικής πλατφόρμας των Εκδόσεων Δίπτυχο. Τέλος είναι Επιμορφώτρια Β’ για τα Νέα Προγράμματα Σπουδών για το νηπιαγωγείο (ΥΠΑΙΘ, 2021).
►Δρ. Μαρία Χατζηγιάννη, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Αγωγής & Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής
Τίτλος εισήγησης: Η Διεπιστημονική προσέγγιση STE(A)M στην προσχολική αγωγή: το γιατί και το πώς.
Περίληψη: Τα σύγχρονα πλαίσια σπουδών στην προσχολική αγωγή τονίζουν την αξία της προσέγγισης STE(A)M που αποτελεί μία διεπιστημονική, ολιστική μέθοδο με έμφαση στη δημιουργία, τη διαδικασία και την έρευνα. Οι επιστήμες, οι νέες τεχνολογίες, η μηχανική, οι τέχνες και τα μαθηματικά αποτελούν τους πυλώνες αυτής προσέγγισης. Η εισήγηση αυτή θα απαντήσει σε καίρια ερωτήματα όπως: Γιατί αυτή η προσέγγιση έχει κεντρίσει τόσο πολύ το ενδιαφέρον της εκπ/κής κοινότητας και τι το διαφορετικό προσφέρει; Πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί αυτή η προσέγγιση στην καθημερινή εκπαιδευτική και παιδαγωγική πράξη με τα βρέφη και τα νήπια; Ποιοι πρέπει να είναι οι στόχοι αλλά και τα σημεία που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή;
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα: Η Δρ. Χατζηγιάννη Μαρία είναι Επίκουρη Καθηγήτρια στο τμήμα Αγωγής και Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία του Παν/μίου Δυτικής Αττικής μετά από 12 χρόνια υπηρεσίας στην Πρωτοβάθμια Εκπ/ση ως νηπιαγωγός. Έχει πολύ πλούσια ερευνητική, συγγραφική, διδακτική και διοικητική εμπειρία με δύο διεθνή βιβλία και πολλές δημοσιεύσεις σε έγκριτα, κορυφαία επιστημονικά περιοδικά, κεφάλαια σε διεθνείς τόμους και παρουσιάσεις σε παγκόσμια συνέδρια. Η έρευνα της εστιάζεται κυρίως στην παιδαγωγική αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση στις μικρές ηλικίες (0-8) αλλά και στην Τριτοβάθμια εκπ/ση. Άλλοι τομείς που την ενδιαφέρουν ιδιαίτερα είναι η προσέγγιση STEM/STEAM, το κίνημα makerspaces, η εικονική πραγματικότητα και η σχέση της τεχνολογίας με την εκπ/κή ηγεσία. Χρησιμοποιεί μικτές μεθοδολογίες και συνεργάζεται ευρέως με καθηγητές και ερευνητές από όλο τον κόσμο.
►Μαρία Μαγαλιού, ΜΑ Music Education, PhD Τ.Μ.Σ., Υπέυθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Δ.Π.Ε. Γ΄Αθήνας
Τίτλος εισήγησης: Το ελεύθερο μουσικό παιχνίδι των παιδιών και ο ρόλος του στη μουσική μάθηση κατά την προσχολική ηλικία: Ερευνητικά δεδομένα και παιδαγωγικές προτάσεις
Περίληψη: Η παιγνιώδης εξερεύνηση των μουσικών ήχων αποτελεί μία φυσική τάση του παιδιού από τους πρώτους μήνες της ζωής. Η τάση αυτή είναι εμφανής στον ενθουσιασμό με τον οποίο τα παιδιά της προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας επιδίδονται στο ελεύθερο μουσικό παιχνίδι στο σπίτι, σε χώρους ελεύθερου παιχνιδιού, στην αυλή ή τη μουσική γωνιά του παιδικού σταθμού ή του νηπιαγωγείου, πειραματιζόμενα με τις δημιουργικές δυνατότητες της φωνής τους και με τις άπειρες εκφραστικές δυνατότητες των ηχογόνων αντικειμένων του περιβάλλοντος, αλλά και αυτοσχέδιων ή/ και συμβατικών μουσικών οργάνων. Η διεθνής μουσικοπαιδαγωγική έρευνα δείχνει ότι όλα τα παιδιά έχουν μεγάλα αποθέματα μουσικότητας και δημιουργικότητας, που συχνά οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς δεν είναι σε θέση να αφουγκραστούν και ότι η πολυπλοκότητα του ελεύθερου μουσικού παιχνιδιού τους ξεπερνά κατά πολύ τις αντιλήψεις των ενηλίκων για αυτό. Στη διάρκεια του αυθόρμητου μουσικού παιχνιδιού τα παιδιά αναμιγνύουν με τρόπο φυσικό το τραγούδι, την κίνηση και το παίξιμο μουσικών οργάνων και ενεργοποιούνται οπτικά, κιναισθητικά και λεκτικά, αποκτώντας πολυδιάστατες μουσικές εμπειρίες. Στόχος της παρούσας εισήγησης είναι να αναδείξει το αυθόρμητο μουσικό παιχνίδι ως βασικό πυρήνα της μουσικής μάθησης κατά την πρώτη παιδική ηλικία και να βοηθήσει τους /τις παιδαγωγούς να ενισχύσουν τη μουσική δημιουργικότητα των παιδιών, να γεφυρώσουν το χάσμα ανάμεσα στις μουσικές πραγματικότητες των ίδιων των παιδιών και τις αντιλήψεις των ενηλίκων για αυτές και να αντιληφθούν το σημαντικό ρόλο τους ως υποστηρικτών της ενεργού οικοδόμησης της μουσικής γνώσης από τα ίδια τα παιδιά. Θα συζητηθούν επίσης πρακτικές προτάσεις και ιδέες για τη διαμόρφωση «κέντρων μουσικής δημιουργικότητας» στο εσωτερικό και στην αυλή του παιδικού σταθμού και του νηπιαγωγείου, αλλά και στο σπίτι.
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα: Η Μαρία Μαγαλιού είναι εκπαιδευτικός μουσικής στη δημόσια πρωτοβάθμια εκπαίδευση από το 1996, ενώ από το 2012 υπηρετεί ως Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων στη Διεύθυνση Α/θμιας Εκπαίδευσης Γ΄ Αθήνας. Αποφοίτησε από το Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του ΕΚΠΑ το 1996 με βαθμό «Άριστα». Συνέχισε τις σπουδές της με υποτροφία του ΙΚΥ στο Πανεπιστήμιο του Reading της Μ. Βρετανίας και απέκτησε τον τίτλο “Master of Arts in Music Education” με διάκριση. Είναι διδάκτορας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου στον τομέα της Μουσικής Παιδαγωγικής στην προσχολική ηλικία. Είναι επίσης κάτοχος διπλώματος πιάνου με βαθμό «Άριστα Παμψηφεί με διάκριση» και πτυχίων ανωτέρων θεωρητικών της Μουσικής (Αρμονία, Αντίστιξη, Φυγή). Έχει διδάξει στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης και έχει συμμετάσχει ως εισηγήτρια και ως μέλος επιστημονικών και οργανωτικών επιτροπών σε πανελλήνια και διεθνή επιστημονικά συνέδρια, ενώ άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά. Με την ιδιότητα της Υπεύθυνης Πολιτιστικών Θεμάτων έχει διοργανώσει πλήθος σεμιναρίων και βιωματικών εργαστηρίων για εκπαιδευτικούς, καθώς και μαθητικά φεστιβάλ. Είναι μέλος της συγγραφικής ομάδας του διδακτικού πακέτου «Μουσική Α΄ και Β΄ Δημοτικού», του βιβλίου «Διαθεματικές Δραστηριότητες με άξονα τη Μουσική» (εκδόσεις «Δίπτυχο», πρώτη έκδοση 2004) και ηλεκτρονικών εκδόσεων. Έχει βραβευτεί από το Υπουργείο Παιδείας και το ΙΕΠ για το ψηφιακό διδακτικό σενάριο με θέμα: «Όταν οι ήχοι συναντούν τα χρώματα» (Πλατφόρμα Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων «ΑΙΣΩΠΟΣ»). Έχει συμμετάσχει ως επιμορφώτρια και εκπονήτρια επιμορφωτικού -υποστηρικτικού υλικού σε ποικίλα προγράμματα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (πιλοτική εφαρμογή της δράσης «Πλατφόρμα 21+-Εργαστήρια Δεξιοτήτων», Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών στις Δεξιότητες μέσω Εργαστηρίων, Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών στα Νέα Προγράμματα Σπουδών). Έχει διατελέσει μέλος Δ.Σ. επιστημονικών ενώσεων (OMEP- παράρτημα Αθηνών, ΕΕΜΑΠΕ, ΠΕΕΠΟΘΕ), καθώς και επιμελήτρια ύλης επιστημονικού περιοδικού (Μουσική σε Πρώτη Βαθμίδα).
►Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Εκπαιδευτικός, συγγραφέας
Τίτλος εισήγησης: Στην εποχή της οθόνης, το βιβλίο ...
Περίληψη: Το χάρτινο βιβλίο μπορεί να γίνει γέφυρα επικοινωνίας και μέσο καλλιέργειας της ενσυναίσθησης, σε μια εποχή που τα παιδιά περνούν τον περισσότερο χρόνο τους μπροστά σε μια οθόνη;
Πώς τα παιδιά:
- θα ανακαλύψουν την απόλαυση της ανάγνωσης
- θα παίξουν και θα εκφραστούν
- θα αναπτύξουν την δημιουργικότητά τους
- θα επικοινωνήσουν και θα διαδράσουν
με τη βοήθεια του βιβλίου.
Προτείνονται τεχνικές και δραστηριότητες που αναδεικνύουν την αισθητική αξία, την λειτουργικότητα και την σημασία του βιβλίου στη ζωή του παιδιού στο σπίτι και στο σχολείο
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα: Ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε στο ΕΚΠΑ Παιδαγωγικά και Θεολογία. Εργάζεται στην πρωτοβάθμια ιδιωτική εκπαίδευση. το 1995 κυκλοφόρησε το πρώτο βιβλίο του παιδικής λογοτεχνίας, ενώ το 1997 κυκλοφόρησε ο Τριγωνοψαρούλης. Ο ήρωας που έγινε ο πρώτο σύγχρονος κλασικός ήρωας την Ελληνικής Παιδικής Λογοτεχνίας τον καθιέρωσε ως τον συγγραφέας της ετερότητας, της αποδοχής και του σεβασμού στον "άλλο". Από τότε έχει γράψει πολλά βιβλία που έχουν κυκλοφορήσει στην Ελλάδα και μεταφρασμένα σε πολλές άλλες χώρες. Από τα βιβλία του πολλά έχουν τιμηθεί με βραβεία όπως το Κρατικό βραβείο κ.λ.π.. Έργα του έχουν ανεβεί σε θεατρικές παραστάσεις. Έχει ανακηρυχθεί από την ΕΨΥΠΕ Αγγελιαφόρος ψυχικής υγείας στα σχολεία και από το Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ Πρεσβευτής Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου 2018. Ήταν υποψήφιος για τα διεθνή βραβεία Astrid Lindgren και H.C.Andersen.
►Δρ. Μαρία Σταμάτογλου*, Ακαδημαϊκή υπότροφος στο Τμήμα Αγωγής & Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος & Δρ. Ζωή Κωνσταντινίδου**, Επιστημονικός Συνεργάτης, Τμήμα Αγωγής και Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος
Τίτλος εισήγησης: Καινοτόμες δράσεις και κοινωνική αλληλεπίδραση: ένας παιδικός σταθμός ανοιχτός σε όλους.
Περίληψη: Η ανάγκη να ανοίξουν οι πόρτες του παιδικού σταθμού στην οικογένεια και στην κοινότητα γίνεται ολοένα και πιο ορατή. Τι μας λέει η έρευνα και τι οι καθημερινές μας πρακτικές; Όσες περισσότερες ομοιότητες στις μαθησιακές τους εμπειρίες βιώνουν τα παιδιά, τόσο περισσότερο διευκολύνεται η μεταφορά της γνώσης από το σχολείο στην καθημερινή ζωήκαι αυξάνεται η αυτοπεποίθηση με την οποία κινούνται από το ένα περιβάλλον στο άλλο (Edwards, Fleer & Nuttall, 2008). Επίσης, όταν τα νήπια αντιλαμβάνονται ότι το σχολείο και το σπίτι συνεργάζονται αρμονικά,νιώθουν ασφαλή, καθώς οι δύο κόσμοι τους ενώνονται (Dodge & Cloker, 1998). Πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε το θέμα διεπιστημονικά και με τη βοήθεια σύγχρονων παιδαγωγικών μεθόδων; Η σύγχρονη εκπαιδευτική έρευνα αποκαλύπτει ότι τα πιο αποτελεσματικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι εκείνα που περιλαμβάνουν τους γονείς στις διαδικασίες μάθησης των παιδιών τους. Ποιος είναι όμως ο ρόλος του εκπαιδευτικου; Σύμφωνα με την Μπιρμπίλη (2011) ο εκπαιδευτικός οφείλει να λάβει υπόψη του στην οργάνωση της μάθησης και της διδασκαλίας τις γνώσεις και τις δεξιότητες που έχουν αποκτήσει τα παιδιά μέσα στο κοινωνικό-πολιτισμικό πλαίσιο της οικογένειας τους, να αφυπνίσει τους γονείς στις μαθησιακές ευκαιρίες που παρουσιάζει το σπίτι και το οικογενειακό περιβάλλον και να τους δώσει συγκεκριμένες ιδέες για δραστηριότητες και στρατηγικές με τις οποίες μπορούν να υποστηρίξουν αυτά που μαθαίνουν τα παιδιά στο σχολείο. Το workshop αυτό θα προσπαθήσει μέσα από μελέτες περίπτωσης, από ελληνικό πλαίσιο, συζήτηση ανά ομάδες διαχείρισης του συγκεκριμένο υλικού, ανταλλαγή απόψεων, παρουσίαση καλών πρακτικών, καθώς και με παιχνίδια ρόλων να συνθέσει το πολύπλοκο αυτό παζλ που ονομάζεται ''ένας παιδικός σταθμός για όλους".
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα*: Δρ. Μαρία Σταμάτογλου, ακαδημαϊκός υπότροφος στο τμήμα Αγωγής & Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος και διορισμένη εκπαιδευτικός δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Ανατολική Θεσσαλονίκη.
Υπήρξε Παιδαγωγός Προσχολικής Αγωγής στον Δήμο Θέρμης, Senior Lecturer στο πανεπιστήμιο Wolverhampton του Ηνωμένου Βασιλείου, στο τμήμα Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, επιστημονικός συνεργάτης στο OPEN University του Λονδίνου, στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και PGCE tutor στο πανεπιστημίου του Sheffield στο Ηνωμένο Βασίλειο. Εργάστηκε ως ερευνήτρια στο πρόγραμμα On Track του πανεπιστημίου του Sheffield, στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ήταν επίσης επιστημονικός συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, στο τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής (ΠΔ 407/80) καθώς και έκτακτο εκπαιδευτικό προσωπικό στο τμήμα Προσχολικής Αγωγής του πρώην ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης.
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα**: Η Κωνσταντινίδου Ζωή γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1985. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής & Εκπαίδευσης Α.Π.Θ. (2007) από όπου και αναγορεύτηκε διδάκτορας (2017). Επίσης έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Κινησιολογία στο Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού Α.Π.Θ. (2008-2010) και στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση στο Τμήμα Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής & Εκπαίδευσης Α.Π.Θ. (2010-2012). Δίδαξε σε δημόσια ΙΕΚ του Ιδρύματος Νεολαίας & Δια Βίου Μάθησης και του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (2008-2016) και εργάστηκε ως νηπιαγωγός και μουσικός παιδαγωγός σε δημοτικούς & ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς (2003-2012). Επίσης, εργάστηκε ως νηπιαγωγός στον παιδικό σταθμό (2012-2015), στο νηπιαγωγείο (2015-2020) και διατέλεσε Επιστημονική Διευθύντρια (2015-2020) του Παιδικού Κέντρου του Α.Π.Θ. Από το 2020 μέχρι και σήμερα εργάζεται στη δημόσια προσχολική εκπαίδευση και παράλληλα στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος ως Μεταδιδακτορική Συνεργάτιδα. Το Μάιο του 2021 ξεκίνησε τις μεταδιδακτορικές της σπουδές στο Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής & Εκπαίδευσης Α.Π.Θ. με ειδίκευση στο κατασκευαστικό παιχνίδι. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
►Δρ Μαριάννα Αβερκίου, φιλόλογος, εκπαιδευτικός, υπεύθυνη παιδαγωγικού προγράμματος σε παιδικούς σταθμούς & νηπιαγωγεία, Msc στην Ειδική Αγωγή και Συμβουλευτική γονέων, Phd στη δημιουργικότητα, συγγραφέας
Τίτλος εισήγησης: Μαγικός αυτός ο κύκλος - Η ώρα του κύκλου: η φιλοσοφία, οι προϋποθέσεις και τα οφέλη στη μάθηση των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Προτεινόμενες δραστηριότητες.
Περίληψη: Η ώρα του κύκλου αποτελεί μια συγκεκριμένη εκπαιδευτική μέθοδο, με συγκεκριμένη φιλοσοφία, που χρησιμοποιείται συχνά στον χώρο προσχολικής αγωγής και στα νηπιαγωγεία.
Στην παρούσα εισήγηση περιγράφονται τα οφέλη, οι προϋποθέσεις, οι κανόνες και οι ποικίλες τεχνικές της ώρας του κύκλου. Ταυτόχρονα, παρουσιάζονται διαφορετικά είδη δραστηριοτήτων και αντίστοιχα παραδείγματά τους. Τέλος, εξετάζονται συγκεκριμένες δυσκολίες, που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκειά του και παρέχονται προτάσεις αντιμετώπισής τους.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ-WORKSHOPS
►Δρ. Ελένη Τύμπα, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Αγωγής & Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας
Τίτλος workshop: Γονείς και εκπαιδευτικοί με κέντρο ενδιαφέροντος το παιδί!
Περίληψη: Δραστηριότητες που εκπαιδεύουν τα παιδιά και καθιερώνουν ρουτίνες προσωπικής φροντίδας (π.χ. καλή διατροφή, πρόσληψη πρωινού, οδοντική υγιεινή) καθώς και δραστηριότητες που τοποθετούν στο επίκεντρο της προσοχής τους την καλή σωματική υγεία και κινητική ανάπτυξη των παιδιών, μπορούν να συμβάλλουν στην εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων με άξονες που επεκτείνονται πέρα από την τάξη και το σχολικό περιβάλλον και φτάνουν ως την οικογένεια και την κοινότητα.
Σκοπός του εργαστηρίου είναι να τεθούν προβληματισμοί και μελέτες περίπτωσης που θα βοηθήσουν τους συμμετέχοντες να δώσουν λύσεις και να αποκτήσουν δεξιότητες σε θέματα που αφορούν την επικοινωνία και τη συνεργασία του σχολείου με την οικογένεια.
►Δρ. Μαρία Χατζηγιάννη, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Αγωγής & Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής
Τίτλος workshop: STEAMολογώ αξιοποιώντας την Ελληνική μυθολογία
Περίληψη: Οι συμμετέχοντες σε αυτό το εργαστήριο θα εξερευνήσουν στην πράξη τη διεπιστημονικότητας της προσέγγισης STEAM και θα κατανοήσουν τις βασικές αρχές και πώς να την υιοθετήσουν με αφορμή τους αρχαίους μύθους. Ο πρώτος μύθος (π.χ., Δαίδαλος και Ίκαρος) θα αναλυθεί στις επιμέρους ενότητες (φυσικές επιστήμες, μαθηματικά, μηχανική, τεχνολογία και τέχνες) με συγκεκριμένα παραδείγματα και πολλές δραστηριότητες που μπορούν να πραγματοποιηθούν με τα μικρά παιδιά (π.χ., πειράματα, όπως βύθιση και επίπλευση, πήξη και τήξη, μηχανική: σχεδιασμός λαβύρινθου κλπ). Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία σε ομάδες να αναλύσουν δύο ακόμα μύθους και να πάρουν ανατροφοδότηση από την εισηγήτρια και τις άλλες ομάδες. Με αυτό τον τρόπο θα ισχυροποιήσουν ακόμα περισσότερο την κατανόηση και την αυτοπεποίθησή τους γύρω από αυτήν την προσέγγιση και θα έχουν στη διάθεση τους έτοιμο, πλούσιο υλικό που θα μπορούν να το εφαρμόσουν στην πράξη.
►Νίκη Κάντζου, MA Επιστημών της Αγωγής, Επιμορφώτρια Β' επιπέδου ΤΠΕ, συγγραφέας
Τίτλος workshop: Παιχνίδια θησαυρού στο σχολείο και στο σπίτι. Μαθαίνοντας να παρατηρούμε (εργαστήρι)
Περίληψη: «Ο καθένας πάνω στην γη έχει ένα θησαυρό που μπορεί να αναζητήσει». P. Coelho
Σκοπός του επιμορφωτικού εργαστηρίου είναι οι συμμετέχοντες με διασκεδαστικό τρόπο να παίξουν απλά παιχνίδια θησαυρού με αντικείμενα που υπάρχουν στη σχολική τάξη και στο σπίτι. Πόσο καλά παρατηρείτε γύρω σας; Ελάτε να το ανακαλύψουμε μαζί!
►Μαρία Μαγαλιού, ΜΑ Music Education, PhD Τ.Μ.Σ., Υπέυθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Δ.Π.Ε. Γ΄Αθήνας
Τίτλος workshop: Νέες τεχνολογίες & μουσική μάθηση στην προσχολική & πρωτοσχολική ηλικία: Αξιοποιώντας δημιουργικά ψηφιακά εργαλεία & εφαρμογές
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες οι νέες τεχνολογίες έχουν αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι όλων των ηλικιών αλληλοεπιδρούν με τη μουσική και έχουν διευρύνει το πλαίσιο της μουσικής διδασκαλίας/ μάθησης, παρέχοντας νέα μοναδικά και συναρπαστικά εργαλεία και δυνατότητες. Στο συγκεκριμένο εργαστήριο θα εξερευνήσουμε ψηφιακά εργαλεία και εφαρμογές (όπως λογισμικά, ψηφιακούς πόρους και εφαρμογές διαθέσιμες στο διαδίκτυο, διαδραστικά εκπαιδευτικά παιχνίδια, εργαλεία web 2, κ.α.) που μπορούν να εμπλουτίσουν τη μουσική διδασκαλία/ μάθηση στην προσχολική και πρωτοσχολική ηλικία, συμβάλλοντας με παιγνιώδη τρόπο στην ανάπτυξη της μουσικής αντίληψης και μνήμης, στην καλλιέργεια των μουσικών δεξιοτήτων των παιδιών, αλλά και στην ενίσχυση της φυσικής τους τάσης για εξερεύνηση των μουσικών ήχων. Οι συμμετέχοντες/ουσες θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν στην πράξη τα παραπάνω εργαλεία και τους τρόπους αξιοποίησής τους στον παιδικό σταθμό, στο νηπιαγωγείο, στον ελεύθερο χρόνο των παιδιών στο σπίτι. Επιπλέον, θα συζητήσουν με τις εμψυχώτριες τα βασικά κριτήρια επιλογής ψηφιακών εκπαιδευτικών πόρων, κατάλληλων για τα παιδιά της πρώτης παιδικής ηλικίας, αλλά και τις προϋποθέσεις ώστε αυτοί να αξιοποιούνται με τρόπο δημιουργικό, διευρύνοντας ουσιαστικά τις ευκαιρίες για μια γόνιμη επαφή των μικρών παιδιών με τον συναρπαστικό κόσμο της μουσικής.
►Δρ Μαριάννα Αβερκίου, φιλόλογος, εκπαιδευτικός, υπεύθυνη παιδαγωγικού προγράμματος σε παιδικούς σταθμούς & νηπιαγωγεία, Msc στην Ειδική Αγωγή και Συμβουλευτική γονέων, Phd στη δημιουργικότητα, συγγραφέας
Τίτλος workshop: Σχεδιάζοντας νοητικούς χάρτες και ομαδικές αφίσες για μικρά παιδιά
Περίληψη: Ο σχεδιασμός νοητικών χαρτών και ομαδικών αφισών μέσα στην προσχολική τάξη έχει τεράστια οφέλη για τον ίδιο τον παιδαγωγό και για τα παιδιά που συμμετέχουν στη διαδικασία.
Στο παρόν εργαστήριο, μέσα από ποικίλα πρακτικά παραδείγματα και προσεγγίσεις, παρέχονται οδηγίες και προϋποθέσεις υλοποίησής τους. Οι συμμετέχοντες θα δημιουργήσουν και θα παρουσιάσουν τις δικές τους ιδέες, εξασκώντας την ευελιξία της σκέψης τους. Η θεματογραφία θα καλύψει γνωστικούς και άλλους τομείς μάθησης, επίλυση προβλημάτων, οργάνωση γιορτών και αφιερωμάτων.
