Στην τάξη μας, οι μήνες παίρνουν φωνή. Ρωτάμε, ακούμε, παίζουμε: «Αν ο Σεπτέμβρης, ο Οκτώβρης, ο Νοέμβρης ήταν κάτι άλλο, τι θα ήταν;» Τα παιδιά προτείνουν, τεκμηριώνουν με το δικό τους «γιατί» και δοκιμάζουν την ιδέα τους με μια μικρή δράση. Με απλά υλικά και πολλή φαντασία, φτιάχνουμε μια ζεστή ρουτίνα φθινοπώρου που ενώνει τη γλώσσα, τις αισθήσεις και την ομάδα.
ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ
1) Αν ήταν ζώο…
Τι ρωτάμε στον κύκλο: «Κλείνουμε τα μάτια και φανταζόμαστε: αν ο Σεπτέμβρης ήταν ζώο, ποιο θα ήταν; Και γιατί;»
Συνέχεια: Παρέλαση ζώων — κινούμαστε όπως το «ζώο του Σεπτέμβρη», παγώνουμε στο σήμα και δείχνουμε με το σώμα πώς νιώθει (χαρά, περιέργεια, αγωνία).
Μικρή βοήθεια αν χρειάζεται: Υπενθυμίζουμε ζώα που βλέπουμε συχνά στη γειτονιά/αυλή ή ζώα που αλλάζουν ρυθμό με τις εποχές.
Υλικά (προαιρετικά): κουδουνάκι για σήμα.
2) Αν ήταν άνθρωπος (τι θα φορούσε/κουβαλούσε;)
Τι ρωτάμε: «Πώς “ντύνουμε” τον Σεπτέμβρη στο μυαλό μας; Τι θα φορούσε; Τι θα είχε στην τσάντα του; Γιατί;»
Συνέχεια: Παίζουμε «ετοιμάζουμε την τσάντα»: βάζουμε/βγάζουμε λίγα αντικείμενα τάξης, μιλάμε για ευγένεια & φροντίδα.
Μικρή βοήθεια αν χρειάζεται: Θυμίζουμε είδη καθημερινής ρουτίνας σχολείου, χωρίς να τα ονομάζουμε εξαρχής—τα αφήνουμε να τα προτείνουν τα παιδιά.
Υλικά: λίγα πραγματικά αντικείμενα τάξης.
3) Αν ήταν χρώμα…
Τι ρωτάμε: «Με ποιο χρώμα τον ζωγραφίζουμε; Ποιο χρώμα “ανάβει” μέσα στην τάξη μας; Και γιατί;»
Συνέχεια: «Κυνήγι χρώματος» — βρίσκουμε 1–2 αντικείμενα στην τάξη στο χρώμα που σκεφτήκαμε και φτιάχνουμε την «παλέτα του Σεπτέμβρη».
Μικρή βοήθεια αν χρειάζεται: Υπενθυμίζουμε ότι τα χρώματα μπορεί να είναι ζεστά/δροσερά, ανοιχτά/σκούρα.
Υλικά: 3–4 χρωματιστά υφάσματα/χαρτιά (δείγματα).
4) Αν ήταν τραγούδι (ρυθμός)…
Τι ρωτάμε: «Ποιο ρυθμό ακούει η καρδιά μας όταν σκέφτεται τον Σεπτέμβρη; Το χτυπάμε με παλαμάκια και λέμε γιατί του ταιριάζει.»
Συνέχεια: «Μικρός μαέστρος» — ένας/μία οδηγεί: δυνατά, σιγά, παύση. Φτιάχνουμε 2 μικρά μοτίβα και τα επαναλαμβάνουμε.
Μικρή βοήθεια αν χρειάζεται: Ζητάμε 2–3 χτυπήματα για αρχή, μετά τα παιδιά μεγαλώνουν το μοτίβο.
Υλικά: παλαμάκια/τραπέζι για κρουστά.
5) Αν ήταν μυρωδιά ή γεύση…
Τι ρωτάμε: «Τι μυρωδιά/γεύση έχει για εμάς ο Σεπτέμβρης; Και γιατί;»
Συνέχεια: «Μυρωδο-κουτάκια» — μυρίζουμε 2–3 ασφαλή δείγματα (σε κλειστά βαζάκια) και βρίσκουμε λέξη-αίσθηση (γλυκό, φρέσκο, καθαρό).
Μικρή βοήθεια αν χρειάζεται: Θυμίζουμε μυρωδιές σχολείου/φύσης/φρούτων της εποχής.
Υλικά: π.χ. φλούδα εσπεριδοειδούς σε βαζάκι, σακουλάκι τσαγιού, καθαρό χαρτί.
ΟΚΤΩΒΡΗΣ
1) Αν ήταν ζώο…
Τι ρωτάμε: «Αν ο Οκτώβρης ήταν ζώο, ποιο θα ήταν; Και γιατί;»
Συνέχεια: «Μονοπάτι ρυθμού» — φτιάχνουμε στριφογυριστό μονοπάτι στο πάτωμα και περπατάμε αλλάζοντας ταχύτητα με σήμα (αργά/κανονικά/γρήγορα).
Μικρή βοήθεια αν χρειάζεται: Υπενθυμίζουμε ζώα που αγαπούν τη βροχή ή που κρύβονται/ξεπροβάλλουν.
Υλικά: ταινία πατώματος ή σχοινί.
2) Αν ήταν άνθρωπος (βροχή & έξοδος)
Τι ρωτάμε: «Πώς ντυνόμαστε στο μυαλό μας για τον Οκτώβρη; Τι βήματα κάνουμε πριν βγούμε έξω; Και γιατί αυτά;»
Συνέχεια: «Έτοιμοι για έξω» — παίζουμε σειρά ενεργειών (ντύνομαι, ελέγχω, βγαίνω) με χιούμορ και ρεαλιστικά αντικείμενα.
Μικρή βοήθεια αν χρειάζεται: Θυμίζουμε ότι κάποια ρούχα μας κρατούν στεγνούς/ζεστούς.
Υλικά: καπέλο/ζακέτα/φανταστική ομπρέλα.
3) Αν ήταν χρώμα…
Τι ρωτάμε: «Ποιο χρώμα μάς ζεσταίνει όταν λέμε “Οκτώβρης”; Και γιατί;»
Συνέχεια: «Πίνακας φύσης» — συλλογή 3–4 φυσικών υλικών από την αυλή (αν είναι εφικτό) και ομαδοποίηση κατά χρώμα.
Μικρή βοήθεια αν χρειάζεται: Θυμίζουμε ότι μπορούμε να βρούμε αποχρώσεις (ανοιχτό/σκούρο).
Υλικά: δίσκος/χαρτόνι για σύνθεση.
4) Αν ήταν τραγούδι (ήχοι βροχής)
Τι ρωτάμε: «Αν ακούγαμε τον Οκτώβρη σαν τραγούδι, πώς θα ξεκινούσε και πώς θα τελείωνε; Γιατί έτσι;»
Συνέχεια: «Ορχήστρα βροχής» — δάχτυλα=ψιχάλα, παλαμάκια=βροχή, πόδια=βροντή. Παίζουμε αρχή–μέση–τέλος με παύσεις.
Μικρή βοήθεια αν χρειάζεται: Θυμίζουμε ότι οι ήχοι μπορούν να δυναμώνουν/ησυχάζουν.
Υλικά: σώμα/πάτωμα (προαιρετικά μικρό ταμ-ταμ).
5) Αν ήταν μυρωδιά ή γεύση…
Τι ρωτάμε: «Τι μυρίζει/γεύεται για εμάς ο Οκτώβρης; Και γιατί;»
Συνέχεια: «Μέσα–έξω» — παίζουμε θεατρικά: έξω “βρέχει” (ήχοι), μέσα “ζεσταινόμαστε” (κινήσεις). Λέμε λέξεις-ατμόσφαιρα που ταιριάζουν.
Μικρή βοήθεια αν χρειάζεται: Υπενθυμίζουμε μυρωδιές φύλλων, καθαρού αέρα μετά τη μπόρα, ζεστά ροφήματα.
Υλικά: άδεια κούπα/κατσαρολάκι για συμβολικό παιχνίδι.
ΝΟΕΜΒΡΗΣ
1) Αν ήταν ζώο…
Τι ρωτάμε: «Αν ο Νοέμβρης ήταν ζώο, ποιο θα ήταν; Και γιατί;»
Συνέχεια: «Σπηλιά ηρεμίας» — στήνουμε γωνιά ησυχίας με 2–3 μαξιλάρια· μπαίνουμε–ηρεμούμε–βγαίνουμε με σήμα.
Σπίθα: Θυμίζουμε ζώα που κουρνιάζουν/παρατηρούν πολύ.
Υλικά: κουβέρτα/μαξιλάρια.
2) Αν ήταν άνθρωπος (ζεστά ρούχα)
Τι ρωτάμε: «Πώς “ζεσταίνουμε” τον Νοέμβρη στο μυαλό μας; Τι φοράμε και γιατί;»
Συνέχεια: «Μικροί δεξιοτέχνες» — εξασκούμε κουμπώματα/φερμουάρ σε παλιά ζακέτα ή κουκλόρουχα, παίζουμε “μπαίνω–βγαίνω”.
Σπίθα: Θυμίζουμε μέρη του σώματος που χρειάζονται ζέστη (αυτιά, λαιμός, χέρια).
Υλικά: παλιά ζακέτα/κασκόλ.
3) Αν ήταν χρώμα…
Τι ρωτάμε: «Ποιο χρώμα μας ηρεμεί όταν λέμε “Νοέμβρης”; Και γιατί;»
Συνέχεια: «Κλίμακα αποχρώσεων» — βρίσκουμε αντικείμενα από ανοιχτό σε σκούρο και τα βάζουμε σε σειρά.
Σπίθα: Υπενθυμίζουμε ότι τα ίδια χρώματα έχουν πολλές αποχρώσεις.
Υλικά: μικρά αντικείμενα τάξης σε διαφορετικούς τόνους.
4) Αν ήταν τραγούδι…
Τι ρωτάμε: «Αν ο Νοέμβρης ήταν τραγούδι, πώς θα ακουγόταν; Σιγανά; Βαθιά; Λέμε γιατί και το παίζουμε.»
Συνέχεια: «Ένταση–Παύση–Ηχώ» — παίζουμε σιγά, δυνατά, και σταματάμε μαζί· μετά δοκιμάζουμε “ηχώ” (η ομάδα επαναλαμβάνει τον ήχο ενός παιδιού).
Μικρή βοήθεια αν χρειάζεται: Θυμίζουμε ότι το ίδιο μοτίβο αλλάζει αν το πούμε πιο αργά/πιο γρήγορα.
Υλικά: σώμα/μικρό κρουστό.
5) Αν ήταν μυρωδιά ή γεύση…
Τι ρωτάμε: «Τι μυρωδιά ή γεύση μάς ζεσταίνει όταν λέμε “Νοέμβρης”; Και γιατί;»
Συνέχεια: «Πορτοκαλί κυνήγι» — βρίσκουμε 2–3 πορτοκαλί πράγματα στην τάξη και τα βάζουμε σε «καλάθι Νοέμβρη». Μυρίζουμε (αν θέλουμε) φλούδα εσπεριδοειδούς σε βαζάκι και μοιραζόμαστε αναμνήσεις.
Μικρή βοήθεια αν χρειάζεται: Υπενθυμίζουμε αρώματα κουζίνας/φρούτων/ξύλου.
Υλικά: πορτοκαλί αντικείμενα, βαζάκι με φλούδα.
Μικρές σημειώσεις για εμάς
- Κλείνουμε κάθε κύκλο με μία παιδική φράση-σύνοψη: «Σήμερα ο μήνας μας ήταν… γιατί…».
