Άρθρα

Οι εκπαιδευτικοί συμβουλέυουν...Τι συμβαίνει με τις συγκρίσεις στο σχολείο και στο σπίτι;

Οι εκπαιδευτικοί συμβουλέυουν...Τι συμβαίνει με τις συγκρίσεις στο σχολείο και στο σπίτι;
Μαριάννα Αβερκίου

Παιδαγωγός Med, Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος

Τι συμβαίνει με τις συγκρίσεις στο σχολείο και στο σπίτι;

 

Το να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τους άλλους αποτελεί μια φυσιολογική και αναπόφευκτη κοινωνική συμπεριφορά των ανθρώπων. Η διαδικασία σύγκρισης μπορεί να αποτελεί κίνητρο ενεργοποίησης του ατόμου και αυτοβελτίωσης ή από την άλλη πλευρά, μπορεί  να προκαλέσει συναισθήματα ανασφάλειας και απογοήτευσης.

Τι συμβαίνει με τις συγκρίσεις στον χώρο του σχολείου ή του σπιτιού; Τι αντίκτυπο έχουν στην ανάπτυξη και συναισθηματική ωρίμανση του παιδιού; Τι διαφορετικό μπορούμε να κάνουμε;

Στο σχολείο οι εκπαιδευτικοί αναπόφευκτα θα συγκρίνουν τα παιδιά μεταξύ τους, ο τρόπος όμως, αλλά και η φιλοσοφία είναι διαφορετική από την αντίστοιχη της οικογένειας. Συγκεκριμένα:

  • Η σύγκριση έχει τη μορφή αξιολόγησης. Σε μια ομάδα παιδιών κάποια θα κατακτήσουν μια δεξιότητα πιο γρήγορα από κάποια άλλα. Έχοντας την ανάλογη κατάρτιση εντοπίζουν τα παιδιά με δυσκολίες και παρέχουν την ανάλογη εξατομικευμένη στήριξη. Διαμορφώνουν επίσης, ανάλογα το εκπαιδευτικό τους πρόγραμμα και τον ρυθμό διδασκαλίας.
  • Οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν  τα αναπτυξιακά στάδια των παιδιών και έχουν επίγνωση της ρευστότητας του χρόνου ως προς την κατάκτησή τους.
  • Μπορούν να παρατηρήσουν τα παιδιά με μεγαλύτερη αντικειμενικότητα καθημερινά και σταθερά διαμορφώνοντας έτσι μία ολοκληρωμένη εικόνα.
  • Έχουν τις γνώσεις και την εμπειρία να δημιουργούν μία ομάδα ενωμένη όπου το κάθε μέλος σέβεται το άλλο και τον διαφορετικό ρυθμό του. Υπό αυτήν την έννοια, δεν προβαίνουν σε εξατομικευμένες συγκρίσεις αλλά σε γενικευμένες προτάσεις.
  • Στη σχολική ομάδα, οι συνομήλικοι αποτελούν τα πιο ισχυρά πρότυπα προς μίμηση. Έτσι, ένα παιδί που δυσκολεύεται σε κάτι τείνει με αβίαστο τρόπο (με ή χωρίς καθοδήγηση του ενήλικα) να βελτιώνεται, χωρίς αυτό να πλήττει την αυτοπεποίθησή του.

Στην οικογένεια συνήθως οι συγκρίσεις αφορούν:

  • Στις γονεϊκές δεξιότητες ή προσδοκίες των ίδιων και άλλων γονέων.
  • Στον χαρακτήρα , τη συμπεριφορά ή επίδοση των αδερφών μεταξύ τους καθώς επίσης και στα αντίστοιχα παιδιά του περιβάλλοντός τους.
  • Στο αν το παιδί τους είναι «φυσιολογικό», «καλύτερο» ή «χειρότερο» από τα άλλα παιδιά σε κάποιον τομέα ή γενικά, λέξεις που ακούγονται συχνά από μόνες τους όμως είναι προβληματικές. 

Μία από τις θετικές συνέπειες των συγκρίσεων σε μία οικογένεια είναι ότι συμβάλλει στον εντοπισμό προβλημάτων για την αντιμετώπιση των οποίων το παιδί μπορεί να χρειαστεί περαιτέρω εξατομικευμένη βοήθεια ή ενθάρρυνση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί η ανάπτυξη του λόγου (π.χ. πότε το παιδί θα πει τις πρώτες του λεξούλες ή πότε σε επίπεδο άρθρωσης θα μπορεί να πει όλα τα φωνήματα).

Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές αρνητικές συνέπειες όταν οι γονείς συγκρίνουν  (μόνο στις σκέψη ή εκφράζοντας με λόγια) τα παιδιά με τα αδέρφια ή με άλλα παιδιά.

Μεταξύ άλλων αναφέρονται και οι ακόλουθες:

  • Αίσθημα ανεπάρκειας ή ανικανότητας των γονέων και ακολούθως  και των παιδιών.
  • Εκδήλωση φοβικών αντιδράσεων, άγχους ή ζήλιας.
  • Χαμηλή αυτοπεποίθηση.
  • Διαταραχή στην επικοινωνία και αλληλεπίδραση των μελών , προστριβές και συγκρούσεις.
  • Λανθασμένη εντύπωση ότι η σύγκριση αποτελεί κίνητρο για βελτίωση. Σε κάποιους αυτό ισχύει σε άλλους όχι.
  • Τάση του παιδιού να συγκρίνει τον εαυτό του με άλλα παιδιά σε υπερβολικό βαθμό. 

Η διαδικασία ανάπτυξης και ωρίμανσης ενός παιδιού είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων και πολλές φορές παρεκκλίνει των μέσων όρων. Αντί λοιπόν να προβαίνουμε σε συγκρίσεις  προτείνουμε τα ακόλουθα:

  1. Εστιάζουμε στις ατομικές δεξιότητες του κάθε παιδιού χωριστά και συγκρίνουμε τη συμπεριφορά του με την ίδια τη συμπεριφορά του σε προηγούμενη χρονική περίοδο. Δίνουμε έτσι έμφαση στην προσωπική του βελτίωση.
  2. Αποφεύγουμε χαρακτηρισμούς όπως «Το λογικό μου παιδί» ή το «Συναισθηματικό μου παιδί». Αυτοί συχνά αποτελούν από μόνοι τους συγκρίσεις.
  3. Επικεντρωνόμαστε στα θετικά στοιχεία της προσωπικότητας του παιδιού και στο πώς αυτά θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση κάποιων δυσκολιών.
  4. Δίνουμε έμφαση στην προσπάθεια του παιδιού και αντίστοιχα την επιβραβεύουμε. Γιορτάζουμε έτσι την πρόοδο του ανεξάρτητα με το τι κάνουν οι άλλοι.
  5. Ενθαρρύνουμε την αυτό-αξιολόγηση του παιδιού. Όχι μόνο τι κάνει καλά και ποιες είναι οι δυνατότητές του αλλά και τι και πώς θα μπορούσε να κάνει εναλλακτικά ή ακόμα καλύτερα.
  6. Είμαστε προσεκτικοί στο πώς χειριζόμαστε δηλώσεις ή συγκρίσεις που προβαίνει το ίδιο το παιδί (π.χ. δεν είμαι αρκετά όμορφος, καλός , έξυπνος ή έχω λιγότερα από τον άλλον). Παρασυρόμαστε συνήθως, και τονίζουμε θετικά στοιχεία σε υπερθετικό βαθμό, για να βοηθήσουμε αλλά χρειάζεται να είμαστε ισορροπημένοι και ρεαλιστικοί.
  7. Βοηθάμε το παιδί να θέτει μικρούς υλοποιήσιμους στόχους, που μπορεί να πετύχει σε σύντομο χρονικό διάστημα και του εμποτίζουμε έναν δυναμικό τρόπο σκέψης. Λόγου χάρη, πόσο σημαντικό είναι να σκεφτεί: Δεν μπορώ να κάνω ποδήλατο χωρίς βοηθητικές ρόδες… ακόμα αλλά θα προσπαθήσω  και θα το πετύχω.
  8. Τελικά, είναι καλύτερο για κάθε παιδί  από το να δηλώνουμε: «Θέλω να είναι το καλύτερο» , να λέμε: «Θα προσπαθήσω να δώσει τον καλύτερο εαυτό του».

Διάλεξε τη συνδρομή σου!

  • ΜΗΝΙΑΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ
  • 8,00€
  • το μήνα
  • Τιμολόγηση μηνιαία
  • ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ
    από 96,00€
  • 32,90€
  • το έτος
  • Τιμολόγηση εφάπαξ
  • ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΓΙΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
    από 150,00€
  • 50,00€
  • το έτος
  • Τιμολόγηση εφάπαξ
  • ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΓΙΑ ΦΟΙΤΗΤΕΣ
  • 19,90€
  • το έτος
  • Τιμολόγηση εφάπαξ

ΆΡΘΡΑ

Αφιέρωμα για το Πόλυτεχνείο - 17 Νοέμβρη 1973

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν μία εκδήλωση της αντίστασης του κόσμου στη στρατιωτική δικτατορία...

Έχεις καπάκια, εφημερίδες, μανταλάκια; Παίξε αμέσως 9 παιχνιδάκια!

Παιχνίδια με καπάκια 1. Ένας πύργος από καπάκια Υλικά: καπάκια από μπουκάλια Χώρος διεξαγωγής...

Newsletter

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και να μάθετε για τα τελευταία νέα και τις ειδικές προσφορές.